محمد رضا حسندخت

استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

[ 1 ] - بررسی نحوۀ توارث زمان گلدهی در کاهو (Lactuca sativa L.) با استفاده از روش تجزیۀ میانگین نسل‌ها

یکی از اثرگذاری‌های تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، بر تولید سبزی‌های برگی، گلدهی زودهنگام (بولتینگ) است. به‌منظور بررسی نحوۀ توارث این پدیده و زمان گلدهی، چهار رگه (لاین) از توده‌های محلی کاهو شامل شیرازی (دو رگه)، زیره‌ای و سیاه با زمان گلدهی متفاوت، تلاقی و نسل‌های F1، F2، BC1p1 و BC1p2 به دست آمد. نشاهای هر تلاقی در دو آزمایش جداگانه و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و صفات زما...

[ 2 ] - ارزیابی تحمل به خشکی و اثرگذاری‌های آن بر ویژگی‌های رشدی برخی توده‌های هندوانۀ ابوجهل (Citrullus colocynthis (L.) Schrad)

هندوانۀ ابوجهل Citrullus colocynthis L.یکی از گونه‌های گیاهی متحمل به خشکی است که به‌طور گسترده در مناطق بیابانی ایران پراکنده شده است. برای ارزیابی تحمل به خشکی آن آزمایش در مزرعۀ تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد که در آن سطوح آبیاری به‌عنوان کرت اصلی در دو سطح (100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) و ...

[ 3 ] - اثر اسپرمیدین بر ماده‏زایی شش توده پیاز خوراکی بومی استان خراسان در محیط درون‌شیشه‏ ای

این پژوهش به‌‌منظور بررسی اثر دو غلظت اسپرمیدین (5/0 و 1 میکرو‏مولار) بر القای ماده‏زایی شش توده پیاز خوراکی بومی استان خراسان در محیط درون‌شیشه‏ای انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین درصد رویان‏زایی به‌ترتیب در محیط‏های کشت M2 و M5 به دست آمد. بیشترین (41/1) و کمترین (33/0) درصد رویان‏زایی به‌ترتیب متعلق به توده‏های روشناوند بیرجند و سفید نیشابور بود. بیشترین درصد باززایی (33/3) مربوط به...

[ 4 ] - ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی از گونه‏های خوراکی زعفران بومی ایران با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی ISSR

در این مطالعه 16 صفت مورفولوژیک روی 250 نمونۀ گیاهی (بوته) و 13 آغازگر ISSR بر 25 نمونه از دو گونۀ زعفران وحشی ایرانی (Crocus speciosus و Crocus cancellathus) بررسی شد. بیشترین ضریب تنوع مربوط به ضخامت گلبرگ (25/71‌درصد) و کمترین آن مربوط به صفت طول برگ (08/15‌درصد) بود. تجزیۀ خوشه‏ای بر‌اساس صفات مورفولوژیک نمونه‏های مطالعه‌شده را به سه گروه تقسیم کرد. سیزده آغازگر ISSR چند‌شکلی بالایی (‌46/94...

[ 5 ] - مطالعۀ ژنتیکی موسیر ایرانی (Allium hirtifolium Boiss.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی‏

در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 21 تودۀ موسیر (Allium hirtifolium Boiss.) وحشی ایران از مناطق جنوب، جنوب غرب، غرب و مرکز ایران با استفاده از صفات مورفولوژیکی و نشانگرهای AFLP ارزیابی شد. نتایج نشان داد تودۀ خوانسار دارای بیشترین عرض برگ (42/5 سانتی‏متر)، میانگین تعداد برگ در بوته (41/5)، قطر سوخ (84/10 سانتی‏متر)، ارتفاع سوخ (95/4 سانتی‏متر) و وزن متوسط سوخ (5/122گرم) بود و بنابراین، تودۀ مناسبی برای...

[ 6 ] - ارزیابی تنوع ژنتیکی بین و درون توده‌های ملون ایران و رابطه آن‌ها با ژرم‌پلاسم مناطق دیگر دنیا با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

مجموعه 18 جفت آغازگر اس‌اس‌آر برای ارزیابی تنوع ژنتیکی در 52 توده ملون شامل 24 توده از گروه‌های مختلف باغبانی ملون ایران همراه با 28 توده خارجی از کشورهای مختلف به‌کار گرفته شد. تمام جایگاه‌های ژنی ریزماهواره آزمون‌شده چندشکل بودند که مفید بودن آن‌ها برای تجزیه ژنتیکی ملون‌ها تایید گردید. تعداد 141 آلل در میان کلیه ژنوتیپ‌های بررسی‌شده یافت شد که 79 آلل با میانگین 38/4 آلل در هر جایگاه در توده‌...

[ 7 ] - واکنش برخی توده های تره ایرانی به ماده‌زایی در محیط درون شیشه ای

این پژوهش به منظور ارزیابی واکنش هفت توده منتخب تره ایرانی از نظر صفات زراعی به ماده‌زایی در محیط درون شیشه‌ای انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در طرح پایه کاملا تصادفی که شامل سه سطح هورمونیB2D0 (2 میلی‌گرم در لیتر (BA ، B2D2 (2 میلی‌گرم در لیتر BA و 2 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D) و B2D4 (2 میلی‌گرم در لیتر BA و 4 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D) و هفت توده تره ایرانی (گرگان، نیشابور، همدان، میانه، کنگا...

[ 8 ] - ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ‌های مارچوبه خوراکی (Asparagus officinalis L.) بومی ایران به کمک نشانگرهای RAPD

از نشانگر رپید (RAPD) جهت بررسی تنوع ژنتیکی 34 ژنوتیپ مارچوبه خوراکی وحشی بومی شهرستان طالقان به همراه مارچوبه‌های اهلی، مارچوبه خوراکی رقم مری‌واشنگتن و persicus Asparagus استفاده شد. تعداد 80 آغازگر تصادفی در انجام واکنش PCR بر روی نمونه‌ها به کار رفت که 18 آغازگر تکثیر DNA را به صورت چندشکلی بین ژنوتیپ‌ها نشان دادند. این 18 آغازگر در مجموع 175 نوار در کل ژنوتیپ‌ها تکثیر کردند که از بین آنها ...

[ 9 ] - ارزیابی صفات مورفولوژیک مارچوبه خوراکی (Asparagus officinalis L.) وحشی بومی ایران

مارچوبه خوراکی (L. (Asparagus officinalis یک سبزی قدیمی بومی اروپا، آسیا و آفریقا می‌باشد. منبع ژنتیکی مارچوبه در ایران محدود است و تنها تعداد بسیار کمی بوته مارچوبه خوراکی در کوههای شهرستان طالقان پیدا شده‌اند. به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیک این سبزی ارزشمند‌، 58 بوته درون توده طالقان مطالعه و با رقم مری واشینگتن مقایسه گردید. نتایج نشان داد که میانگین بعضی صفات مورد ارزیابی از جمله ارتفاع ب...

[ 10 ] - تنوع ژنتیکی توده‌های اسفناج بومی ایران (Spinacia oleracea L.) با استفاده از صفات مورفولوژیک

این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی 44 توده اسفناج بومی ایران با استفاده از 21 صفت مورفولوژیک بر اساس توصیفگر در شرایط مزرعه‎ای انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده‎ها، تفاوت‎های معنی‎داری در اکثر صفات رویشی اندازه‎گیری شده در بین توده‎ها مشاهده شد. نتایج نشان داد که توده تبریز دارای بیشترین درصد بوته ماده (49/89%) و کمترین میانگین طول دمبرگ (35/4 سانتی‎متر) بود. در بین توده‎ها، توده کرم...

[ 11 ] - اثر کمپوست ضایعات چای و پوست درختان بر برخی ویژگی‌های بستر کاشت و صفات کمی و کیفی کاهوی گلخانه‌ای

کمپوست کردن ضایعات آلی کشاورزی روشی پایدار برای استفاده مجدد از این ضایعات است. به منظور بررسی تاثیر کمپوست ضایعات چای و کمپوست پوست درختان‌، به عنوان اصلاح کنندگان خاک بر بستر کاشت و برخی صفات کمی و کیفی کاهوی گلخانه ای رقم Grate Lake 118آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل نسبتهای مختلف کمپوست ضایعات چای، کمپوست پوست درخت و خاک بودند و خاک تنها بعنوان شاهد بو...

[ 12 ] - برآورد ترکیب‏ پذیری و هتروزیس در توده‏ های خربزه و طالبی ایرانی از طریق تلاقی دای‏ آلل

برای برآورد وراثت‏پذیری، هتروزیس، ترکیب‏پذیری عمومی و خصوصی و رابطۀ بین آن‏ها در صفات تعداد میوه در بوته، میانگین تعداد روز تا رسیدن نخستین میوه، عملکرد در بوته، میانگین وزن میوه و‏ ضخامت گوشت میوۀ هفت تودۀ ملون ایرانی (’تاشکندی‘، ’خاتونی‘، ’میرپنجی‘، ’سوسکی ‏سبز‘، ’گرمک‘، ’گلپایگان‘ و ’آران‌1‘) در یک طرح دای‏آلل کامل تلاقی داده شدند و هیبریدها برای ارزیابی صفات مورد نظر در قالب طرح بلوک‏های کا...

[ 13 ] - مطالعۀ ژنتیکی دو گونۀ وحشی زعفران با استفاده از صفات مورفولوژی و نشانگر مولکولی RAPD

در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 25 ژنوتیپ زعفران ایرانی از سه گونۀ زعفران (Crocus speciosus، Crocus cancellathus وCrocus sativus) با استفاده از 16 صفت مورفولوژی و نشانگر RAPD ارزیابی شد. در صفات تعداد برگ در بوته، طول گلبرگ، وزن گل، ارتفاع ساقۀ گل‏دهنده و طول کلاله، گونۀ زعفران زراعی (C. sativus) با گونۀ speciosus متفاوت بود، ولی با گونۀ cancellatus تفاوت معناداری نداشت. از نظر صفات تعداد پوشش بیرونی...

[ 14 ] - تأثیر زمان، دما و شرایط نگهداری بر برخی صفات فیتوشیمیایی و فیزیکوشیمیایی گیاه دارویی علف‌چشمه (Nasturtium officinale L.)

در این پژوهش اثر دو دمای صفر و پنج درجه سانتی‌گراد و دو نوع بسته‌بندی دارای تهویه و بدون تهویه بر عمر انباری گیاه دارویی علف‌چشمه (Nasturtium officinale L.) مورد بررسی قرار گرفت. تغییرات صفاتی از قبیل محتوای اسیدآسکوربیک، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، محتوای ترکیب‌های فنلی کل، رنگ و مواد جامد محلول در طول 14 روز اندازه‌گیری شد. در طول مدت انبار کردن مقدار فلاونوئیدها کاهش معنی‌داری نشان داد...

[ 15 ] - مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس بومادران زرد (Achillea biebersteinii Afan.) استان خراسان با استفاده از روشهای آماری چند متغیره

بومادران زرد (Achillea biebersteinii Afan.) گیاهی متعلق به تیره Astraceae می‌باشد که در اروپا، ترکیه، ایران و آسیای مرکزی یافت می‌شود. علاوه بر کاربرد در طب سنتی، این گیاه به سبب ویژگی‌های اسانس در طب نوین و استفاده در صنایع مختلف بسیار قابل‌توجه می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اجزای اسانس نُه جمعیت مختلف بومادران زرد استان خراسان بود. بدین منظور، پس از استخراج اسانس و محاسبه عملکرد آن د...

[ 16 ] - بررسی برخی صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در شلغم‌های بومی ایران در شرایط تنش شوری ناشی از کلرید سدیم

شوری یکی از مهم‌ترین تنشهای محیطی است که از راه‌های مختلف بر عملکرد و بهره‌وری سیستمهای گیاهی در سطوح مختلف رشدی اثر میگذارد. شلغم با نام علمی (subsp. rapiferaBrassica rapa L.) به‌عنوان منبع غذایی سلامتی بخش قوی، حاوی انواع آنتی‌اکسیدانها بوده و ایران یکی از مراکز اصلی تنوع آن است. توده های بومی دارای مجموعه‌ای از صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فنولوژیک هستند که موجب افزایش بازده استفاده از...

[ 17 ] - اثر تنش خشـکی بر برخی صفــات زراعی و فیزیولوژیکی توده‌های شنبلیله‌ بومی ایــران

این مطالعه به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیکی توده‌های شنبلیله بومی ایران (20 ژنوتیپ از مناطق مختلف کشور) در قالب دو آزمایش (تحت شرایط تنش خشکی و بدون تنش خشکی) با استفاده از طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی و چهار تکرار انجام و 17 صفت مختلف زراعی و فیزیولوژیکی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تحت شرایط تنش خشکی بین توده‌ها از نظر بیشتر صفات به غیر از وزن زیست توده آف...

[ 18 ] - برآورد ترکیب‌پذیری و هتروزیس در برخی از لاین‌های کاهوی ایرانی از طریق تلاقی دای‌آلل

بهمنظور برآورد وراثت‌پذیری، هتروزیس، ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی در صفات تعداد برگ، میانگین تعداد روز تا نخستین گلدهی، میانگین وزن تر بوته، میانگین وزن تر ساقه و طول ساقه گل‌دهنده، هفت لاین کاهوی ایرانی (سیاه دزفول، گرگان، ورامین، جهرم، لاینهای شماره 18 ، 21 و 27 مازندران) در یک طرح دای‌آلل کامل تلاقی داده‌ شدند. در مجموع 49 ژنوتیپ شامل والدین و نتاج آنها برای ارزیابی صفات مورد نظر، در قالب طر...

[ 19 ] - تعیین ارزش غذایی و ظرفیت پاداکسایشی اندام‌های مختلف دو گونه والک ایرانی (Allium akaka S.G. Gmelin و Allium elburzense W.) در شرایط اقلیمی رویشگاه‌های مختلف و مزرعه

والک یکی از سبزیهای بومی ایران است که چندین گونه از جنس آلیوم و زیرجنس ملانوکرومیوم را شامل میشود. این تحقیق با هدف بررسی ارزش غذایی و ظرفیت پاداکسایشی اندامهای مختلف هشت جمعیت وحشی از دو گونه والک ایرانی (Allium akaka S.G. Gmelin و Allium elburzense W.) در اقلیمهای مختلف انجام شد. نتایج نشان داد مقدار پتاسیم و کلسیم در رویشگاه اصلی مورد مطالعه، بهترتیب به‌میزان 182 تا 432 و 159 تا 252 (mg...

[ 20 ] - پاسخ فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی خیار گلخانه‌ای به کاربرد انواع خاکپوش‌ تحت تنش کم آبی

به‌منظور ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی خیار گلخانهای تحت تأثیر سطوح مختلف تنش کم آبی و انواع خاکپوش، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیاری در سه سطح 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی به‌عنوان کرت اصلی و سطوح خاکپوش در چهار سطح بدون خاکپوش، خاکپوش پلاستیک سیاه، خاکپوش پلاستیک شفاف و خاکپوش چیپس چوب به‌عنوان کرت فرعی در ن...

[ 21 ] - تأثیر خاکپوش‌های نایلونی و برخی تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر روند تغییرات برخی عناصر برگی، آنزیمها و میزان تجمع نیترات در پیاز خوراکی (Allium cepa) در شرایط تنش کم آبی

اثر تنظیم کننده های رشد و خاکپوش بر میزان عناصر برگی، آنزیمها و تجمع نیترات در پیاز خوراکی تحت تنش کم آبی، بررسی گردید. عامل اصلی تنش کم آبی در سه سطح (100 ، 80 و 60 درصد نیاز آبی) و عامل فرعی خاکپوش در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد)و اسید سالیسیلیک (صفر و 5/0میلی مولار)، متیل جاسمونات (5 و 5/7 میکرو مولار) و 24- اپی براسینولاید (5/0 و 1 میکرو مولار)[ اختصاص یافت. برهمکنش معنی داری بین تنش کم آبی...

[ 22 ] - تأثیر خاکپوش‌های نایلونی و برخی تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر روند تغییرات برخی عناصر برگی، آنزیمها و میزان تجمع نیترات در پیاز خوراکی (Allium cepa) در شرایط تنش کم آبی

[ 23 ] - Effect of palm leaf biochar application on some physiological and biochemical characteristics of melon plants (Cucumis melo cv. Samsouri) under drought stress

In order to investigate the effect of palm leaf biochar on some characteristics of Cucumis melo L. under drought stress, a split plot experiment was conducted in a completely randomized block design with three replications for two consecutive years. The main plot was irrigation level (60, 85, and 100% water requirement) and subplot was biochar in four levels (0, 0.18, 0.24, and 0.36 kg/m2). Res...

Co-Authors

عبدالحسین ابوطالبی جهرمی 2

محمدجواد آروین 2

محمدحسن شیرزادی 2