محمد غفوری‌نژاد

دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.

[ 1 ] - تبیین اخبار طینت: توریه یا جبرگرایی؟

اعتقاد به جبر از مهم‌ترین چالش‌های کلامی است که در نیمه دوم سدۀ اول هجری از سوی معاویه در اسلام پایه‌گذاری شد و خلفای اموی در جهت ترویج آن کوشیدند. در برابر، مکتب تشیع از مخالفان سرسخت جبرگرایی بوده و به رهبری امامان اهل‌بیت(ع) همواره با این اعتقاد باطل جنگیده است؛ اما در‌عین‌حال روایت‌هایی موسوم به «روایت‌های طینت» از آن بزرگواران رسیده است که موهم اعتقاد به جبر است. در توجیه و تبیین این روایت...

[ 2 ] - تحلیل وضعیت جمعیّتی شیعیان جهان با تأکید بر کشورهای با حاکمیتِ سیاسیِ غیرشیعی

بعد از انقلاب اسلامی ایران،‌ غالباً و متأثر از انقلاب اسلامی، شیعیان در کشورهایشان رشد مطلوبی داشتند. البته بعضاً به‌ صورت معکوس نتیجه گرفتند. شناخت وضعیت شیعیان در کشورهای مختلف باعث امکان برنامه‌ریزی مطلوب برای ارتقای بیشتر موقعیت آنها در هر کشور و مجموعاً در جهان می‌شود. در نگاه کلان، شیعیان جهان به دو گونه در کشورهای مختلف زندگی می‌کنند: 1. کشورهایی که شیعیان حاکمیت سیاسی آن را در دست دارند؛ 2...

[ 3 ] - متن کاوی، اعتبارسنجی و دلالت پژوهی روایات دعای «یا من ارجوه لکل خیر»

یکی از دعاهای مشهور در ماه رجب دعایی با مطلع «یا من أرجوه لکل خیر» است که شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان، متن و دستور خواندن آن را از اقبال الأعمال سید بن طاووس نقل کرده است. حالات امام صادق۷ به هنگام قرائت این دعا، طبق گزارش ابن طاووس، ابهاماتی دارد و شناخت حقیقت آن نیازمند فحص و بررسی است. جستجو در متون کهن حدیثی امامیه نشان می‏دهد که متونی شبیه این دعا در مصادری از جمله ...