زینب شکیبی

استادیار گروه کلام و فلسفه اسلامی؛دانشگاه پیام نور

[ 1 ] - نقش گرامر زبان دینی در فهم معنای خدا از نگاه فیلیپس و نقد آن

فیلیپس معتقد است به‌کارگیری مفاهیم دینی توسط مؤمنان، یگانه ابزار برای فهم معنای خدا در بازی زبان دینی است، نه مطابقت با واقعیت خارجی. او بر همین اساس می‌گوید ادراک حقیقت الهی خارج از نحوة زندگی دینی باعث سقوط به ورطة مغالطة تعالی زبان دینی خواهد شد. لذا نگاه مبتنی بر ترس از عذاب الهی و یا امید به پاداش خداوند را طرد می‌کند. او با پذیرش درون‌گرایی، گرامر عشق خداوند را همان باور به خدا می‌داند که...

[ 2 ] - تبیین رابطۀ اتحادی نفس و بدن از نگاه حکیم مدرس زنوزی

در فلسفۀ مشائیان مسلمان، کندی و فارابی نگاهی نوافلاطونی به نحوۀ ارتباط نفس با بدن دارند و آن را از سنخ رابطۀ صورت با ماده‌ می‌پندارند. ولی ابن‌سینا اگرچه در برخی مواضع این نگاه را تأیید نموده ولی با توجه به اینکه نفس ناطقۀ انسانی را محل دریافت معقولات کلی مجرد می‌داند، نفس را ذاتاً جوهری مجرد می‌پندارد و بر همین اساس، نگاهش به نحوۀ ارتباط نفس با بدن آن است که بدن نمی‌تواند محل برای نفس باشد و نف...

[ 3 ] - تبیین و نقد ماهیت زبان دینی از نگاه فیلیپس

فیلیپس از ناشناختارگرایان در خصوص باورهای دینی است. او با طرح ایدۀ مغالطۀ تعالی زبان دینی معتقد است که این زبان واجد خصوصیت غیرارجاعی بودن و غیرتوصیفی بودن و جدا بودن وجود واقعی از وجود منطقی در گزاره‌هایش است. در این مقاله نشان می‌دهیم که توصیفی بودن زبان دینی در نظام فکری وی به این معناست که در زبان دینی هیچ‌گاه نباید جدا از متن دینی، اثبات وجود خدا و سایر شاخص‌های دینی انجام پذیرد، زیرا نحوۀ...

[ 4 ] - نگاهی به کوشش آلوین پلانتینگا برای پاسخ به ایراد فروید دربارۀ منشأ باور به خدا

فروید بر اساس مبانی روانکاوانۀ خود تحلیلی از منشأ دین و کارکرد آن به‌دست داد که بر روی طیفی وسیع از متفکران سدۀ بیستم تأثیرگذار بود. این تأثیرات اغلب نقش سلبی داشتند. از این‌رو اغلبِ دینداران یا تحلیل فروید را رد کرده‌اند یا با دیدۀ تردید به آن نگریسته‌اند. پلانتینگا از جملۀ متفکرانی است که دیدگاه به‌نسبت ویژه‌ای دربارۀ تحلیل فروید داشت. در این مقاله ابتدا تحلیل فروید از منشأ و کارکرد دین را به‌...