شهرام پازوکی

استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران

[ 1 ] - نگرش انسان‌ـ‌جهانی در مطالعة ادیان

در چند دهة اخیر، اندیشمندان حوزه‌های مختلف به نگرشی موسوم به نگرش انسان‌ـ‌جهانی توجه کرده و آن را واجد ویژگی‌های مورد نظر خود دانسته‌اند. این نگرش عمیقاً ریشه در سنت‌های فلسفی و دینی به ویژه عرفان ادیان دارد و با وجود سابقة کهن خود مورد غفلت واقع شده و از این‌رو مستلزم بازشناسی است. بر مبنای این نگرش، ارتباطی تنگاتنگ و اندام‌وار میان انسان و جهان در ساختار یکپارچة هستی وجود دارد و از طریق تناظره...

[ 2 ] - شریعت در قیاس با طریقت در داستان موسی و شبان مثنوی

«شریعت»، «طریقت» و «حقیقت» سه مرحله جداناپذیر از مقامات معنوی و مدارج دینی کمال انسانی است که می‌توان آن را به پوست، مغز و روغن بادام تشبیه کرد. هر دینی از سه جنبة شریعت، طریقت و حقیقت تشکیل می‌شود و شریعت ناظر به احکام و آداب ظاهری دین، طریقت ناظر به معنا و آداب قلبی و حقیقت همان مطلوب و مقصود اصلی هر دینی است؛ از این منظر، تمام ادیان دارای مقام طریقتی هستند که در تاریخ اسلام این طریقت به عنوا...