حمیدرضا پیغمبری

گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس-بوشهر

[ 1 ] - پیوند فرّ و جغرافیا در زامیاد یشت؛ ردپای سرزمین مقدس سیستان

متن اوستایی زامیاد یشت از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست این یشت به معرفی کوه­های اساطیری اختصاص دارد، درحالی­که بخش دوم و مفصل­تر آن در خصوص ستایش فرّ است و به کیان­یسن مشهور است. تحلیل­های متنی و زبان­شناختی نشان می­دهد که در ابتدا هر کدام از این دو بخش از یکدیگر مستقل بوده­اند. چه توضیحی برای ادغام دو بخش جغرافیای اساطیری و سیاسی را در یک قالب واحد وجود دارد؟ مقالۀ پیش رو با این پیش فرض که فرّ...

[ 2 ] - اهمیت سرزمین ماد بزرگ در تحولات ایران در دورۀ یونانی مآبی

تمرکز مطالعات تاریخی دربارۀ دورۀ پرتلاطم و کمتر شناخته‌شدۀ حاکمیت مقدونیان در ایران عمدتاً بر مناطقی چون پارس و پارت بوده و اوضاع مناطق دیگر از جمله ماد مبهم و ناشناخته مانده است. این در حالی است که سرزمین ماد همواره یکی از بخش­های مهم در قلمروهای پادشاهی ایران باستان بوده است. این مقاله تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که این منطقه چه نقشی در تحولات دورۀ مورد نظر ایفا کرده است. بررسی منابع تاریخ...

[ 3 ] - بررسی مبانی ایدئولوژیک صحنه های تاج ستانی از ایزدان در هنر ایران باستان

یکی از مضامین پرکاربرد در هنر شرق باستان، صحنه­ های نمادین اعطای مقام پادشاهی از سوی خدایان است که جایگاه والای مقام پادشاهی و تأیید آسمانی پادشاه یا به ­عبارتی رابطۀ قوی دین و سیاست را نشان می ­دهد. این صحنه­ ها در آثار هنری ایران باستان نیز مکرر به­ چشم می­ خورند. مقالۀ پیش ­رو با تکیه بر ملاحظات سیاسی و مسائل تاریخی، علل و زمینه های توجه پادشاهان ایرانی به این رسم را بررسی می­ کند. تحلیل­ ها...

[ 4 ] - Tawwaj, from flourishing to decline

The historical city of Tawwaj, in the northern hinterland of the Persian Gulf, has long been one of Iran's most recognized cities. The boom of this city was during the period of Buyids, but then it quickly deteriorated. There is now nothing left of this town except a name in ancient texts and even the ruins of the city are unknown. This article examines the birth and continuity of this city and...

[ 5 ] - بررسی و نقد اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران

مطالعات تاریخ دریایی از زمینه‌‌‌های مهم پژوهش‌‌های تاریخی است. با‌این‌حال، تاکنون در زبان فارسی تحقیقاتی پراکنده و اندک در این زمینه انجام شده ‌و اغلب نویسندگانی غیرمتخصص به این مهم دست یازیده‌‌اند. اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران اثر تازه و مفصلی است که آن را گروهی از محققان دانشگاهی به‌سرپرستی دو تن از محققان رشتۀ تاریخ تألیف کرده‌اند. مقالۀ حاضر می‌کوشد تا در چهارچوب نقد اثر، نقا...