محمّدصادق خاتمی
دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
[ 1 ] - ابیات فهلوی بُندار رازی در جُنگ 14456 کتابخانۀ گنج‌بخش
اغلب جُنگ‌های شعری، به دلیل وجود اشعار منتخب از سخنوران متقدّم پارسی‌گو در آنها، از منابع جنبی مهم در تصحیح انتقادی آثار منظوم و نیز پژوهش‌های شعرشناسی به شمار می‌آیند. یکی از این سفینه‌ها، دست‌نویس شمارۀ 14456 کتابخانۀ گنج‌بخش است که به احتمال بسیار در اواخر سدۀ هشتم هجری کتابت شده و به دو سفینۀ یحیی توفیق (مورّخ 754ق)، گردآوردۀ سعدالدّین الهی/ آلهی و جُنگ 534 کتابخانۀ مجلس (مورّخ سدۀ دهم هجری) شبا...
[ 2 ] - بیست و پنج بیت نویافته از همام تبریزی در سفینة یحیی توفیق (مورّخ 754 ق.) و جُنگ شمارة 534 کتابخانة مجلس (سدة 10 ق.)
اغلب سفینه‌ها، بیاض‌ها و جُنگ‌های شعری، به دلیل دربرداشتن آگاهی‌های ارزشمند و ابیات منتخب، از منابع جنبی مهم در تصحیح انتقادی آثار منظوم و نیز پژوهش‌های شعرشناسی به شمار می‌آیند. یکی از این جُنگ‌ها، دست‌نویسی از سفینة منظوم سعدالدّین الهی متعلّق به سدة دهم هجری است که به‌واقع تحریر سوّم و نهایی از دو سفینة یحیی توفیق (مورّخ 754 ق.) و جُنگ گنج‌بخش (به‌احتمال بسیار متعلّق به اواخر قرن هشتم هجری) به شمار ...
[ 3 ] - ضرورت تصحیح انتقادی مکتوباتِ صدی از شرف‌الدین مَنیَری
شرف‌الدین مَنیَری (661؟‑782 ق) مشهورترین شیخِ طریقة کبرویّة فردوسیه در هند است. مکتوبات صدی مهم‌ترین اثر فارسی اوست که یکی از مریدان خاصش به نام زین بدر عربی آن را تدوین کرد. در این نوشتار پس از معرفی این اثر، نمونه‌هایی از اختلافات مهم و تأمل‌برانگیز چاپ‌های سنگی با نسخه‌های کهن مکتوبات صدی بیان می‌شود تا خوانندگان ضرورت تصحیح انتقادی این اثر را دریابند. سبب تصحیح مکتوبات صدی افزون‌بر قدمت و اهمیت...
[ 4 ] - انتساب قطعه‌ای از کمال‌الدّین اسماعیل به فرخاری در تذکرة‌الشّعرای دولتشاه سمرقندی (مقاله کوتاه)
یکی از زمینه‌های پژوهشی درباره‌ی جُنگ‌ها و سفینه‌ها، بررسی انتساب‌های اشعار در برخی از آنهاست که گاه به اشتباه آمده و سبب شده است تا محقّقان و پژوهشگران حوزه‌ی تاریخ ادبیات به سفینه‌ها و بیاض‌ها با دید احتیاط بنگرند و چندان به انتساب‌های جُنگ‌پردازان اعتماد نکنند. هرچند این انتقاد را می‌توان تا حدودی درباره‌ی بیشتر سفینه‌ها صادق دانست و بایسته است با احتیاط به انتساب‌های اشعار در جُنگ‌های متأخّر و ...
[ 5 ] - طریقۀ فردوسیه و تأثّرات آن از سلسلۀ کبرویه از رهگذر مکتوبات صدی
در برخی از منابع کهن و متأخر، طریقۀ شرف‌الدین مَنیَری (661 ؟‑782 ق) به سلسلۀ سهروردیه و گاه چشتیه منسوب شده؛ حال آنکه به‌گواه آثار شیخ منیری و نیز بیشترِ منابع هم‌روزگار او، شرف‌الدین به طریقۀ کبرویۀ فردوسیه منتسب بوده است. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به این مسئلۀ کانونی، نادرستی انتساب شیخ منیری به سهروردیه و گاه چشتیه، پرداخته شده است تا افزون‌بر تبیین ضرورتِ مشخص‌کردن طریقة شیخ منیری به ...
Co-Authors