عبد الباسط عرب

[ 1 ] - دراسة وجوه فاعلیة اللغة والتعلیم المفروضین من قبل المستعمِر فی الخطاب مابعد الکولونیالیّ فی «موسم الهجرة إلی الشمال» بناءً علی المنظومة الثلاثیة لجاک لاکان

النقد النفسی بوصفه نتیجةَ إلتقاء السیکولوجیّة بالأعمال الأدبیة، یحاول قراءةً مختلفةً للأعمال الأدبیة. یُعتبر جاک لاکان (1901-1981م) من مُنظّری هذا الحقل، وهو جاء بنظریة المنظومة الثلاثیة لتصویر التطوّرات العقلیة والنفسیة للإنسان من مرحلة الطفولة إلى البلوغ. یحاول هذا البحث معتمداً علی المنهج الوصفی- التحلیلی ووفقاً لنظریة لاکان أن یحلّل روایة موسم الهجرة إلی الشمال للطیب صالح (1929-2009م) وذلک تحلیلاً نفس...

[ 2 ] - دراسة مقارنة فی تیار الوعی بین روایتی «ما تبقّی لکم» لغسان کنفانی و«شازده احتجاب» لهوشنک کلشیری

تُعدّ الرموز التی ترتبط بعالم الأحلام، والوعی من القضایا النفسیة التی تُستخدم خلال حبکة الروایة الجدیدة. فأصبحت هذه الروایة نوعًا من کتابة الحوار الداخلی للشخوص عبر إلقاء أفکار مُفکّکة وغیرمترابطة داخل ذهنها وجریانات فکریة تتفاعل بین ماضی الشخوص وحاضرها؛ وهذا مایُسمّی بروایة تیار الوعی. تتمثّل هذه التقنیة فی روایتی «ما تبقّى لکم» للروائی الفلسطینی غسان کنفانی و«شازدة احتجاب» للروائی الإیرانی هوشنک کلشیری...

[ 3 ] - بررسی سازوکارهای حُسن‌ تعبیر در ترجمة تابوهای رمان الهوی از هیفا بیطار

با گسترش روابط زبانی میان ملت‌ها، تأثیر و تأثر فرهنگی امری طبیعی جلوه می‌کند و این امر سبب ایجاد رابطه‌ای دوسویه میان زبان و فرهنگ می‌گردد. در این حالت، زبانی که بیش از همه تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، می‌تواند بیشتر در معرض ورود واژگان و تعابیر زبان فرادست قرار گیرد. بنابراین، نقش مترجم به ‌عنوان عامل انتقال‌ فرهنگ مبدأ به زبان مقصد حائز اهمیت است. در برخی از آثار زبان عربی، واژه‌ها و ساختارهایی وج...

[ 4 ] - مظاهر الثقافة الإیرانیة فی الشعر العربی بخراسان وسجستان خلال القرنین الرابع و الخامس الهجریین

من رموز الوحدة الحضاریة بین المسلمین ذلک التفاعل الأدبی بین الإیرانیین والعرب بدءاً من حضور الإسلام فی إیران ومروراً بالعصور اللاحقة وخاصة فی القرنین الرابع والخامس الهجریین. أما خراسان وسجستان، وبوصفهما من البُقع ذات المکانة الأدبیة فی المشرق والقریبة من مراکز الحضارة العربیة، فلهما ازدهار عظیم للغة العربیة وآدابها فی القرنین الرابع والخامس؛ حیث أسَر شعراؤهما قلوبَ المشتاقین من أقاصی البلاد وعرضوا ...

[ 5 ] - بررسی شگردهای تمرکززدایی انتظارشکن در تصاویرداستان های کودکانه ی یعقوب شارونی

تمرکززدایی به توانایی ذهنی کودک اطلاق میشود که در آن از یک پدیده به پدیدة دیگر گریز میزند و این گریز باعث شکستهشدن تمرکز وی میگردد. این پدیده که کنشهای ذهنی را در پیدارد و باعث رشد شناختی وی و تقویت قدرت تفکر و خلاقیت او میشود، به واسطة شگردهای خاصی در ادبیات کودک جلوه مییابد. این شگردها در دو سطح متن و تصویر قابل بررسی است که سطح تصویر آن از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از تصاویر آث...

[ 6 ] - ارتباط تصویر و متن در تعامل کودک با داستان‌های کودکانۀ محمد العبد براساس نظریۀ پری نودلمن

داستان‌های مصوّر کودکانه باید به‌گونه‌ای طراحی شود که به‌صورت توأمان کودک را با دو رسانة زبانی و دیداری آشنا نموده و چرخش ناگهانی تمرکز وی از متن به تصویر و بالعکس، کودک را در درک اطلاعات داستان و تعامل اثربخش دچار نارسایی ننماید. پری نودلمن از نظریه‌پردازان این حوزه معتقد است که رسایی ارتباط تصویر و متن در صورتی است که هر دو، با شاخصه‌هایی خاص یا با یکدیگر همسو باشند و یا همدیگر را توسعه ‌دهند؛...

[ 7 ] - ارتباط تصویر و متن در تعامل کودک با داستان‌های کودکانۀ محمد العبد براساس نظریۀ پری نودلمن

داستان‌های مصوّر کودکانه باید به‌گونه‌ای طراحی شود که به‌صورت توأمان کودک را با دو رسانة زبانی و دیداری آشنا نموده و چرخش ناگهانی تمرکز وی از متن به تصویر و بالعکس، کودک را در درک اطلاعات داستان و تعامل اثربخش دچار نارسایی ننماید. پری نودلمن از نظریه‌پردازان این حوزه معتقد است که رسایی ارتباط تصویر و متن در صورتی است که هر دو، با شاخصه‌هایی خاص یا با یکدیگر همسو باشند و یا همدیگر را توسعه ‌دهند؛...