محمدرضا مجیدی

دانشیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

[ 1 ] - دیدگاه‌های نظری دربارۀ نقش هویت در سیاست بین‌الملل

در پژوهش‌های علمی دو دهة اخیر در رشتة روابط بین‌الملل، توجه نسبتاً کمتری به نقش عوامل فرهنگی (در مقایسه با عوامل مادی) در فرایند سیاست بین‌الملل شده است. هویت، به‌خصوص هویت جمعی، یکی از این عوامل فرهنگی است که نقش شایان توجهی در تعریف منافع ملی و شکل‌دهی به رفتار سیاست خارجی کشورها ایفا می‌کند. این مقاله به بررسی مفهوم هویت و نقش آن در فرایند سیاست بین‌الملل از دیدگاه نظریه‌های مختلف موجود می‌پر...

[ 2 ] - تأملی انتقادی در «منطق تعریف مناطق» و «رویکردهای مرسوم در مطالعات منطقه‌ای» (مطالعه موردی:«خاورمیانه»)

Naming the regions and demarcating the boundaries of a land are not merely a neutral label to be pinned to a geographical region so much as a logic emanated from the research approaches to that region. That is, names of different regions should be regarded as “concepts” rather than “names.” Reciprocally, prevalent approaches in regional studies influence upon geographical demarcation and expans...

[ 3 ] - بررسی تطبیقی بازنگری در قانون اساسی مشروطیت و جمهوری اسلامی؛ امکان یا امتناع بازنگری در برخی از اصول قانون اساسی مصوب 1368

نوشتار حاضر با تشریح سیر تطور قانون اساسی در ایران؛ به دنبال پاسخ به این سؤال است که اصل بازنگری در قانون اساسی مشروطیت و جمهوری اسلامی به چه شکلی بوده است؟ و اینکه اگر بخواهیم درباره بازنگری در برخی از اصول قانون اساسی فعلی (مصوب 1368) جمهوری اسلامی ایران امکان­سنجی کنیم، این امکان یا امتناع بازنگری شامل چه موارد اختلافی مهمی خواهد شد؟ یافته­های پژوهش، حاکی از آن است که در قانون اساسی مشروطه ب...

[ 4 ] - تغییر و جایگزینی الفبای نیاکان (فارسی) در تاجیکستان در دوران اتحاد شوروی و پس از آن

از پیامدهای زیان‌بار حاکمیت هفتادسالۀ رژیم کمونیستی اتحاد شوروی در منطقۀ تاریخی آسیای مرکزی، پنج جمهوری قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان تغییر اجباری رسم‌الخط نوشتاری این کشورها به سیریلیک (روسی) بود. این وضعیت در جمهوری تاجیکستان به‌علت تفاوت زبانی با چهار جمهوری دیگر پیچیدگی خاصی داشت. در هر صورت پس از فروپاشی اتحاد شوروی انتظار می‌رفت با استقلال جمهوری تاجیکستان الفبای نی...

[ 6 ] - مؤلفه‌‌ها و موانع رویکرد ژئوکالچر ایران در قبال ابتکار کمربند و راه چین در آسیای مرکزی

ابتکار کمربند و راه چین به‌عنوان بزرگ‌ترین و جسورانه‌‌ترین طرح در سیاست خارجی این کشور همچون گامی بلند به‌سوی ابراز وجود و کنارگذاشتن سیاست خارجی محتاطانه برجای‌مانده از دوران دنگ شیائوپینگ تلقی می‌‌شود که پیامدهای آن می‌‌تواند در گسترۀ جهانی احساس شود. با این حال، در بعد منطقه‌‌ای به‌نظر می‌رسد که آسیای مرکزی از مناطقی است که به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خود و همسایگی با مناطق غربی چین که مورد توج...