مسعود رضا حبیبی

استادیار پژوهش، بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده‌های آن، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

[ 1 ] - بررسی امکان ساخت تخته خرده چوب از ساقه شاهدانه

هدف از این تحقیق، کاربرد ساقه شاهدانه در تولید تخته‌خرده چوب بوده است. لذا از ساقه شاهدانه و چوب اکالیپتوس با نسبتهای متفاوت شامل 100% و . % ، 50% ، 50% و 0 % و 100% و با استفاده از مقدار مصرف چسب 10 و 12 درصد (بر مبنای وزن خشک خرده چوب) و دو زمان پرس 3 و 4 دقیقه، اقدام به ساخت تخته‌خرده چوب گردید. ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی تخته‌ها شامل جذب آب و واکشیدگی ضخامت پس از 2 و 24 ساعت غوطه‌وری در آب،...

[ 2 ] - تأثیر مقدار رطوبت و زمان انبارداری باگاس بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته خرده چوب

در این تحقیق، تاثیر مقدار رطوبت و زمان انبارداری باگاس بر ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی تخته ساخته شده از آن بررسی شده است. ابتدا برای این منظور از باگاس مغز زدایی شده به روش مرطوب و روش انبارداری از نوع عدل بندی استفاده شد. از 4 زمان انبارداری 5/1، 3، 5/4 و 6 ماه و دو مقدار رطوبت باگاس 45 و 55 درصد استفاده شد. با توجه به این متغیرها، نسبت به ساخت تخته‌خرده‌چوب اقدام گردید. همچنین ویژگی‌های شیمیای...

[ 3 ] - بررسی ابعاد الیاف، ترکیب شیمیایی و تولید خمیرکاغذ سودا از ساقه سورگم

سورگم دانه‌ای ازجمله غلاتی است که با توجه به مقدار قابل توجه پسماند آن پس از برداشت دانه، می‌تواند برای تولید خمیرکاغذ مورد توجه قرار گیرد. این مطالعه نشان داد که بین میانگین ابعاد الیاف و ضرایب کاغذسازی دو رقم سورگم (سپیده و کیمیا) اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. میانگین طول، قطر، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره الیاف هر دو رقم به‌ترتیب 19/1 میلی‌متر، 20/23، 34/15 و 93/3 میکرومتر به‌دست آمد. بین تر...

[ 4 ] - تأثیر اختلاط پوست و مغز کنف بر خمیرکاغذسازی به روش سودا و مقاومت‌های کاغذ

صنایع کاغذسازی در دهه‌های گذشته با کمبود ماده اولیه سلولزی مواجه بوده ‌است. با توجه به سابقه کشت کنف در ایران، کنف به‌عنوان یک گیاه سریع‌الرشد از قابلیت خوبی برای جبران کمبود چوب برخوردار می‌باشد. ساقه کنف از رقم 432 کشت شده در ایستگاه تحقیقات پنبه ورامین تهیه شد. مقدار ساقه هوا خشک این رقم کنف در حدود 5/10 تن در هکتار اندازه‌گیری گردید. خمیرکاغذ سودا از مغز، پوست و اختلاط آنها به‌ترتیب با سه ن...

[ 5 ] - بررسی ویژگی‎های تخته‌فیبر دانسیته متوسط (MDF) از پسمانده حاصل از عصاره‎گیری ریشه شیرین‌بیان

در این بررسی با استفاده از پسمانده پس از عصاره‎گیری از ریشه گیاه شیرین‌بیان و با اعمال سه زمان بخارزنی (15، 20 و 25 دقیقه)، سه زمان پرس (5، 6 و 7 دقیقه) و دو مقدار چسب (10 و 12 درصد)، الیاف و تخته‌فیبر دانسیته متوسط به روش خشک ساخته شد. برای هر یک از 18 ترکیب شرایط 3 تخته و جمعاً 54 تخته ساخته شد. ویژگی‎های آناتومیکی پسمانده ریشه شیرین‌بیان و ویژگی‎های فیزیکی و مکانیکی تخته‎های ساخته شده از الیا...

[ 6 ] - تأثیر روش اختلاط و نانورس بر خواص فیزیکی، مکانیکی و ریخت‌شناسی چندسازۀ چوب پلاستیک حاصل از مخلوط پلی‌اتیلن سبک و سنگین بازیافتی

در این پژوهش، تأثیر روش اختلاط و مقدار نانورس بر ویژگی‌های فیزیکی، مکانیکی و ریخت‌شناسی چندسازۀ چوب پلاستیک بررسی شد. چوب پلاستیک با استفاده از مخلوط پلی‌اتیلن‌های بازیافتی (پلی‌اتیلن سبک و سنگین)، نانورس و آرد چوب ساخته شد. مقدار ماتریس پلیمری 60 درصد (34 درصد پلی‌اتیلن سبک بازیافتی و 26 درصد پلی‌اتیلن سنگین بازیافتی) و مقدار مادۀ لیگنوسلولزی 40 درصد و مقدار نانورس در دو سطح وزنی 0 و 3 درصد (ب...

[ 7 ] - قابلیت استفاده از چوب سمر در ساخت تخته خرده‌چوب

در این تحقیق با استفاده از چوب گونه سمر (Prosopise juliflora) نسبت به ساخت تخته خرده‌چوب اقدام شد. دانسیته خشک چوب تنه و شاخه سمر به‌ترتیب 92/0 و 72/0 گرم بر سانتیمتر مکعب و مقدار پوست (درصد وزنی) چوب تنه و شاخه سمر به‌ترتیب 6/13 و 14 درصد تعیین شد. متغیرهای ساخت در این تحقیق شامل نوع ماده اولیه لیگنوسلولزی (چوب تنه، چوب شاخه و مخلوط آنها با نسبت مساوی) و مقدار مصرف چسب (10 و 12 درصد) بود. سپس ...

[ 8 ] - اثر گونه چوبی بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته خرده چوب

در این بررسی با استفاده از چوب اکالیپتوس وصنوبر 4 ساله نسبت به ساخت تخته خرده چوب اقدام شد. متغیرها در این تحقیق عبارت بودند از: -         نسبت ( درصد ) اختلاط چوب صنوبر واکالیپتوس به ترتیب (100، 0) و (5/66، 5/33) و (5/33، 5/66) و(  0،100) -         مقدار مصرف چسب ( 8  و 10 درصد) پس از ساخت تخته ها، ویژگیهای فیزیکی ومکانیکی آنها شامل مدول الاستیسیته، مقاومت خمشی، مقاومت چسبندگی داخلی، واکشیدگی ...

[ 9 ] - اثر زمان بخارزنی، زمان پرس و مقدار چسب بر کیفیت تخته فیبر نیمه‌سنگین (MDF)

در این تحقیق جهت ساخت تخته فیبر نیمه­سنگین از مخلوط سه کلن صنوبر اروامریکن 4 ساله (P.e.vernirubensis, P.e.561.41, P.e.costanzo) استفاده شد. به ترتیب میانگین طول فیبر کلنهای مذکور 805، 751، 746 میکرون و میانگین قطر فیبر آنها 76/25، 44/25 و 23/25 میکرون تعیین شد. برای تهیه الیاف از سه زمان بخارزنی ( 5، 10 و 15 دقیقه ) و برای ساخت تخته فیبر نیمه­سنگین از سه زمان پرس (3، 4 و 5 دقیقه) و دو مقدار مصر...

[ 10 ] - مقایسه ابعاد الیاف، جرم مخصوص و ترکیبهای شیمیایی پسماند دو رقم کلزا

در ایران، توسعه سریع کشت کلزا با توجه به سیاست وزارت جهاد کشاورزی برای تأمین روغن خوراکی کشور در حال انجام است. کمبود شدید مواد لیگنوسلولزی از یک طرف و میزان رو به افزایش پسماند سلولزی کلزا در کشور از طرف دیگر، لزوم این بررسی را ایجاب نموده است. با توجه به آزمایشهای اولیه سازگاری و بازده تولید بذر ارقام مختلف کلزا در استان مازندران، دو رقم هایولا 401 وPF برای این بررسی انتخاب شده و ابعاد الیاف ...

[ 11 ] - تأثیر سن بهره‌برداری کلن‌های صنوبر و شرایط ساخت بر ویژگیهای تخته فیبر نیمه سنگین (MDF)

در این تحقیق با استفاده از سه کلن صنوبر (P.e.vernirubensis, P.e.costanzo, P.e.561.41) در دو سن 4 و 12 سالگی در سه زمان بخارزنی (5، 10 و 15 دقیقه) و سه زمان پرس (3، 4 و 5 دقیقه) و دو مقدار رزین (9 و 11 درصد) نسبت به ساخت تخته فیبر‌‌ نیمه سنگین اقدام شد. میانگین طول و قطر الیاف کلنهای 4 و 12 ساله P.e.vernirubensis, P.e.costanzo, P.e.561.41 به ترتیب 751، 44/25 و 805، 76/25، 746، 23/25 و 899، 83/26...

[ 12 ] - بررسی اثر زمان پرس و مقدار رزین بر ویژگیهای تخته فیبر نیمه‌سنگین (MDF) ساخته شده از کلش برنج

در این مطالعه با استفاده از کلش برنج نسبت به ساخت تخته فیبر نیمه‌سنگین (MDF) اقدام شد. متغیرها جهت ساخت تخته‌ها عبارت از سه زمان پرس (6 ، 5 ، 4  دقیقه) و سه مقدار مصرف رزین (11 ، 5/9 ، 8  درصد) بودند. از ترکیب عوامل فوق 9 تیمار بوجود آمده و برای هر تیمار 3  تخته (تکرار) و در مجموع 27 تخته ساخته شد. همچنین خصوصیات آناتومیکی کلش برنج اندازه‌گیری گردید. به منظور بررسی اثر متغیرها بر ویژگیهای فیزیک...

[ 13 ] - بررسی ویژگیهای خمیر کاغذ اتانل- قلیا و با خمیر کاغذ کرافت و سودای تهیه شده از کاه گندم

لزوم حفاظت از جنگل ها و رفع آلودگی های ناشی از بکارگیری فرآیندهای متداول تولید خمیر و کاغذ، چاش جدی را به منظور کاهش استفاده از چوب و بکارگیری فرآیندهای زیست سازگار همراه با حفظ کیفیت محصول، طلب می کند. در بسیاری از کشورها، استفاده از منابع غیر چوبی مانند پسماند گیاهان زراعی از مدت ها قبل برای تولید خمیر کاغذ به روش های متداول و غیرمتداول مطرح بوده است. از لحاظ کمیت، کاه گندم بیشترین مقدار را د...

[ 14 ] - بررسی مقایسه ای تولید خمیر کاغذ از نی P.australis

P.australis فراوانترین نی در ایران می باشد که از جایگاه مناسبی برای تولید خمیر کاغذ در میان گیاهان غیر چوبی برخوردار است. نیزار هورالعظیم به عنوان بزرگترین رویشگاه طبیعی نی در جنوب ایران، دارای توان برداشت مناسبی است. پس از نمونه برداری از این منطقه و تبدیل نی ها به خرده نی، با استفاده از سه فرایند سودا، کرافت و NSSCخمیر کاغذ تهیه شد. با استفاده از کوبنده آزمایشگاهی PFI، خمیر کاغذهای برگزیده تا...

[ 15 ] - تاثیر عوامل تولید بر کیفیت تخته فیبر نیمه سنگین (MDF) ساخته شده از نی تالاب انزلی

در این تحقیق جهت ساخت تخته فیبر نیمه سنگین از نی های تالاب انزلی (Phragmites australis) استفاده شده است. خواص آناتومیکی نی شامل طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی به ترتیب 1.38 میلیمتر، 17.07، 6.15 و 5.46 میکرون اندازه گیری گردید.به منظور بررسی تاثیر عوامل تولید بر کیفیت تخته فیبر نیمه سنگین از دو درجه حرارت بخار زنی 170 و 180 درجه سانتیگراد و سه زمان بخار زنی 5، 10 و 15 ...

[ 16 ] - الگوی برش چوب صنوبر Populus nigra

20 درخت صنوبر (Populus nigra) از منطقه کرج قطع شد و پس از تبدیل به گرده بینه هایی به طول 230 سانتیمتر و برش آنها به دو روش ]راه پهن (Live Sawing) و با استفاده از اره نواری افقی و یک رو یک نر شده با استفاده از اره نواری عمودی] و در 8 کلاسه قطری (8 سطح) و تهیه تخته به ضخامت اسمی 60 میلیمتر انجام گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برش راه پهن دارای بازده برش بیشتری نسبت به دیگر روش برش چوب می ب...

[ 17 ] - بررسی امکان تهیه تخته فیبر نیمه سنگین (MDF) از الیاف نی

جهت ساخت تخته فیبر نیمه سنگین از نی های منطقه هورالعظیم (Phragmites australis) استفاده شد. به منظور تهیه الیاف از دو درجه حرارت بخارزنی 170 و 180 درجه سانتیگراد (مقدار فشار 7 و 9 بار) و سه زمان بخارزنی 5، 10 و 15 دقیقه استفاده شد. سایر عوامل جهت ساخت تخته فیبر نیمه سنگین ثابت در نظر گرفته شد.خواص آناتومیکی نی شامل طول الیافَ، قطر الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی و خواص فیزیکی و مکانیکی...

[ 18 ] - بررسی مقایسه ای ابعاد فیبر چوب تنه با شاخه گونه ممرز (.Carpinus berulus L)

نیاز روزافزون صنایع چوب و کاغذ کشور به منابع چوبی و محدودیتهای اعمال شده برای استفاده از جنگلهای موجود، چالشهایی را بدین منظور طلب می کند که بهینه سازی الگوی بهره برداری از آن جمله می باشد. دنیا در سالهای اخیر به سمت استفاده از چوب درختان کم قطر و شاخه ها روی آورده است. درخت ممرز با توجه به وسعت پراکنش، مقام اول را در میان سایر درختان جنگلی در کشور ما داراس و استفاده صنعتی از شاخه های این درخت ...

[ 19 ] - بررسی همبستگی ابعاد الیاف و جرم مخصوص با میزان رویش قطری و سن در چوب اکالیپتوس E.camaldulensis Dehnh

سه درخت 17 ساله اکالیپتوس camaldulensis از ایستگاه تحقیقات پاسند واقع در نزدیکی بهشهر قطع شد. برای اندازه گیری ابعاد فیبر، میزان رویش قطری سالیانه، جرم مخصوص و ترکیب شیمیایی، از ارتفاع برابر سینه این درختان دیسکهای چوبی تهیه شد. اندازه گیری سه ویژگی اول، برای هر دو دایره سالیانه و از مغز درخت به طرف پوست انجام شد و همبستگی آنها با هم و نیز سن درخت مورد بررسی قرار گرفت. میانگین ابعاد فیبر درختان...

[ 20 ] - تأثیر روش انبارداری فله ایی باگاس بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته خرده چوب

DOR:98.1000/1735-0913.1398.34.74.66.1.1578.1576 هدف از این تحقیق، تأثیر روش انبارداری فله ایی باگاس بر خصوصیات مکانیکی و فیزیکی تخته خرده چوب ساخته شده از آن بوده است. برای این منظور از باگاس مغز زدایی شده به روش مرطوب استفاده شد. شرایط انبارداری باگاس عبارت از دو مقدار رطوبت 45 و 55 درصد و 4 زمان انبارداری 1/5، 3، 4/5 و 6 ماه بود. با توجه به متغیرهای فوق ابتدا ویژگی های شیمی...

[ 21 ] - بررسی تاثیر مقدار رزین و زمان پرس بر کیفیت تخته فیبر با (MDF) دانسیته متوسط

در این مطالعه اثر دو عامل زمان پرس (4، 5 و 6 دقیقه) و مقدار چسب (8، 9.5 و 11درصد) بر ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی تخته فیبر با دانسیته متوسط ساخته شده از باگاس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و میانگین ها براساس آزمون دانکن گروه بندی شدند. اثر زمان پرس بر مدول الاستیسیته و مقاومت خمشی معنی دار بوده و حداکثر این ویژگیها...

[ 22 ] - تاثیر ویژگیهای الیاف باگاس بر کیفیت تخته فیبر با دانسیته متوسط (MDF)

در این بررسی با استفاده از باگاس مغزگیری شده (Wet depitting) در سه زمان بخار زنی، 5، 10 و 15 دقیقه و دو درجه حرارت بخار زنی 170 و 180 درجه سانتیگراد تخته فیبر با دانسیته متوسط (MDF) تهیه گردید. از ترکیب عوامل فوق 6 ترکیب شرایط بوجود آمد و برای هر ترکیب سه تخته (تکرار) و در مجموع 18 تخته ساخته شد. خصوصیات آناتومیکی و شیمیایی باگاس و خواص فیزیکی و مکانیکی تخته MDF نظیر مقاومت خمشی، مدول الا...

[ 23 ] - بررسی روند تغییرات ابعاد الیاف گونه کاج الداریکا

این تحقیق بر روی گردبینه کاج الداریکا صورت گرفت. ابتدا میانگین رویش سالیانه و درصد پوست آن تعیین شد. سپس ابعاد الیاف آن اندازه گیری گردید. میانگین رویش سالیانه گونه فوق 4.95 میلیمتر و درصد پوست آن 12.15 تعیین گردید. میانگین طول فیبر، قطر فیبر، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی به ترتیب 2.26 میلیمتر، 39.39 میکرون، 29.53میکرون و 5.28 میکرون اندازه گیری شد. ضریب درهم رفتگی 58.59، ضریب مقاومت مقا...

[ 24 ] - مقایسه بیومتری الیاف و میزان ترکیبهای شیمیایی نی Phragmites australis از نظر کاغذسازی

نیزارهای ایران به عنوان یک منبع مهم تهیه الیاف سلولزی به منظور جبران بخشی از کمبود ماده اولیه صنایع سلولزی ایران مطرح می باشند. در راستای بررسی خواص اولیه کاربردی نی P. australis که مهمترین گونه از نظر وسعت در میان سایر گونه های نی در ایران می باشد، 3 رویشگاه عمده این گونه شامل مناطق جنوب، شمال و شرق در ای...