محمد سمیعی
استادیار گروه مطالعات ایران، دانشکدۀ مطالعات جهان و عضو شورای مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
[ 1 ] - خیط ابیض و اسود و زمان تحقّق فجر صادق در قرآن کریم
اختلاف مسلمانان در تشخیص زمان اذان صبح به خاطر عدم فهم دقیق و مشترک از آیۀ 187 سورۀ بقره است که برای نخستین بار در سال پنجم هجری زمان فجر صادق را تبیین کرد. اینکه مفهوم نخ سفید و سیاه در این آیه چیست و تشخیص این دو نخ از یکدیگر، دقیقاً با چه لحظهای از زمان شکل‌گیری فجر در افق مصادف میشود، موضوع اصلی این پژوهش است. در این راستا با استفاده از تفاسیر و فنون ادبیات عرب و اشعار دوران جاهلی و همچنین ...
[ 2 ] - فقیهان در مسند سیاست مقایسۀ نگرش حقوقی با نگرش سیاسی در حکومت اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، فقیهان به‌صورت وسیعی وارد عرصة سیاست شدند و ازآنجا که فقه همان حقوق اسلامی است، می‌توان نتیجه گرفت که سیاست کشور تا اندازه‌ای تحت مدیریت حقوق‌دانان قرار گرفت. به اقتضای ساختار علم حقوق و نوع نگرش حقوق‌دانان به واقعیت، این گروه، ساختار شخصیتی ویژه‌ای دارند که با سایر سیاستمداران متفاوت است. این مقاله با استفاده از روش تحلیل نمونة آرمانی به بررسی ساختار شخصیتی حق...
[ 3 ] - The Different Layers of Islam in Interaction with Politics: a Comparative Analysis of Iran, Saudi Arabia and Turkey
This study attempts to assess the different ways through which Islam as a religion can impact politics. In fact, the notion that is collectively labeled as Islam and its re-interpretation as an escalating presence of religion in politics in today's world has deep layers. To distinguish a variety of these layers, each with different characteristics, they should be defined, and the type of contri...
[ 4 ] - نقش سیاسی توده‌ها در ایران معاصر، بازخوانی و تحلیل تأثیر توده‌ها در تحولات سیاسی
یکی از نیروهای سیاسی تأثیرگذار در ایران معاصر، نیروی سیاسی توده‌هاست که در مقاطع مختلف تاریخ ایران از پیش از مشروطه تا نهضت ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی ایران توانسته نقشی سازنده را ایفا کند. ازآنجا که در ایران هرگز احزاب پایداری شکل نگرفته‌اند، جای خالی آنها در تعاملات سیاسی به‌طور معمول با حرکت‌های تودة مردم پر می‌شده است. اما ویژگی‌های توده‌ها با دیگر نیروهای سیاسی و حتی با افراد تشکیل‌د...
[ 5 ] - مطالعه سیر تحول تاریخی روحانیان شیعه؛ نقش نوگرایی و نوسازی در تغییر منش و روش سیاسی روحانیان
روحانیان شیعه به‌طور سنتی، خود را در حد امکان از چالش‌های سیاسی دور نگاه می‌داشتند. این روش تا دوران قاجار ادامه داشت؛ ولی از اواخر دوران ناصری، چرخش بزرگی در روش و منش سیاسی آن به‌وجود آمد. در واقع، انقلاب مشروطه، نخستین حادثة تاریخی بود که در آن، روحانیان شیعه یک جریان سیاسی را رهبری می‌کردند که در پی تغییر ساختار حکومتی برآمده بود. کاوش در این باره، نشان میدهد که عوامل اصلی این چرخش، دو عنص...
[ 6 ] - Weapons of Mass Destruction in Context; Investigating the Links between Militarization and Godlessness of Modern Politics
Modern brutality, which found its culmination in using weapons of mass destruction (WMD) against humanity, is the dark side of the principal teachings of the Enlightenment. The great thinkers of the Enlightenment, blaming religion as the main source of violence, removed God from the center of Western political and social thought to replace it with human. Although they were not conscious of the ...
[ 7 ] - بازاندیشی رابطه تاریخی تحوّلات سیاسی با تحوّلات اقتصادی در ایران (1397-1270)
مطالعة تاریخ معاصر ایران از ابتدای نهضت تنباکو تا به امروز نشان میدهد که همة تحوّلات بزرگ اقتصادی در کشور، تحوّلات مهم سیاسی را در پی داشتهاند. در این پژوهش، رابطة یکسویه میان اقتصاد و سیاست با روش استقرایی در همة ده مورد تحوّل مهم اقتصادی در این بازة زمانی مورد بررسی قرار میگیرد و برای برقراری ارتباط نظری میان تحوّلات اقتصادی و سیاسی از نظریة محرومیت نسبی استفاده میشود. هماکنون در سال 98، کشور بر ...
Co-Authors