هادی صمدی
استادیار گروه فلسفه علم، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
[ 1 ] - معرفتشناسی تکاملی دونالد کمبل
دونالد توماس کمبل در زمره دانشمندان روانشناسی و علوم اجتماعی است که سهم زیادی در گسترش رویکردی تکاملی به فلسفه علم، اخلاق و به ویژه معرفتشناسی دارد. کمبل، ایدههای معرفتشناسانه خود را که نوعی معرفتشناسی توصیفی است، معرفتشناسی تکاملی خواند. وی در این رویکرد، منطقِ حاکم بر فرآیند انتخاب طبیعی را برای تبیین سطوح مختلف معرفت، از سطح زیستی تا سطح فرهنگ و علم، استفاده میکند. به عبارت دیگر، وی در...
[ 2 ] - رویکردی طبیعت‌گرایانه به تاریخ‌نگاری علم: مطالعۀ موردی داروین
یافته‌های علوم شناختی به نحو روزافزونی نشان می‌دهند که تمثیل‌ها و استعاره‌ها نقشی اساسی در شناخت انسان بازی می‌کنند. دانشمندان نیز از این قاعده مستثنی نیستند و بنا بر این استعاره‌ها و تمثیل‌ها در علم نیز نقشی اساسی دارند. هرچند فیلسوفان علم چند دهه‌ای است که به این نقش پرداخته‌اند اما مورخان علم، با ذکر چند استثنا در چند سال اخیر، این نقش را نادیده گرفته‌اند. دعوی نوشتۀ حاضر این است که جدی گرف...
[ 3 ] - نقد آرای استیون دیویس درباره ربط و نسبت هنر، زیبایی شناسی و تکامل با تکیه بر کتاب گونه هنرور
استیون دیویس نویسنده کتاب گونه هنرور، علی‌رغم اینکه هم‌صدا با زیبایی‌شناسان تکاملی مدعی است که پاسخ‌های زیبایی‌شناختی و کنش‌های هنری ریشه‌های تکاملی دارند، اما به‌نظر می‌رسد برخی از مواضع زیبایی‌شناختی او با رهیافت‌های تکاملی به هنر در تعارض هستند. به طور مشخص دیویس بر خاصْ بودن گرایش‌های زیبایی‌شناسانه و نیز عینیتِ خصایص زیبایی‌شناختی تأکید دارد. وی همچنین به معرفتشناسی ویژه‌ای که رویکردهای ت...
[ 4 ] - بازخوانیدیدگاه دیویی درباره‌ی واقع‌گرایی در علم (برمبنای بخش‌هایی از کتاب هنر به‌منزله‌ی تجربه)
جان دیویی در کتاب هنر به‌منزله‌ی تجربه نظریه‌ای بدیع درباره‌ی زیبایی و هنر ارائه می‌دهد که ریشه‌های آن را می‌توان در نگاه تکاملی و هگلی وی جست. کتاب ضمن معرفی نگاهی نو به هنر، به نحوی حاشیه‌ای به مقایسه‌ی علم و هنر می‌پردازد تا خواننده را در رسیدن به آراء نویسنده در فلسفه‌ی هنر راهنمایی کند. مقاله‌ی حاضر به بازنویسی دیدگاهدیویی درباره‌ی واقع‌گرایی علمیمیپردازد.در این بازنویسی دعوی بر آن است که...
[ 5 ] - نگاه تکاملی دنیس داتن به هنر و زیبایی
دنیس داتن (Denis Lourenc Dutton.1944- 2010) ، فیلسوفِ هنرِ امریکایی-نیوزیلندی، در بسیاری از آثارش و به‌ویژه آخرین اثرش با عنوان غریزه‌ی هنر: زیبایی، شعف و تکامل انسان (The art instinct: Beauty, pleasure, and human evolution) نظریه‌ی جدیدی در مورد هنر ارائه کرده و معتقد است که تمایل انسان به هنر و زیبایی، در واقع محصول تکامل او و یکی از سازگاری‌های متعددی است که از طریق انتخاب‌های طبیعی و جنسی در ...
[ 6 ] - نقش تمثیل و مدل در نظریه های تکامل فرهنگی: مطالعه ی موردی میمتیک
در تبیین تکامل فرهنگی نظریه‌های متنوع و رقیبی ارائه شده است. میمتیک یکی از معروف ترین آنهاست. دعوی مقاله‌ی حاضر آن است که هرکدام از نظریه‌های ارائه شده مدل‌هایی هستند که درجهت بازنمایی بخش‌هایی از فرهنگ و درجهت قابل فهم کردن آن بخش‌ها با توسل به تمثیل‌هایی ارائه شده‌اند. که میمتیک یکی از آنهاست. ازآنجا که اولاً هر مدلی از جمله میمتیک با انتزاع ((abstraction و آرمانی‌سازی (idealization) ساخته می...
[ 7 ] - رده بندی پژوهش‌های تکاملی درباره‌ی ادبیات و معرفی رویکردی تکاملی- شناختی به آن
چکیده در دهه‌های اخیر علوم زیستی در قالب دو جریان به جهان روایت‌ها و ادبیات پای نهاده‌اند: رویکرد تکاملی به ادبیات و رویکرد شناختی. مقاله‌ی حاضر، با ذکر اشاره‌هایی به رویکرد دوم، عمدتا به رویکرد نخست اختصاص دارد. نظریه‌های طرح شده در ادبیات تکاملی عمدتاً گرایش انسان به ادبیات را با در نظر گرفتن فرآیند تکامل انسان، سازگاری درنظر می‌گیرند؛ سازگاری‌هایی در سطوح مختلف فردی، گروهی و فرهنگی که در مقال...
Co-Authors