محمد رضا علمی
استادیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
[ 1 ] - گستره جنون در فقه و حقوق
از آنجا که علیت، استمرار و انقضای هر حکمی منوط به موضوع است و موضوع‌شناسی مقوم استنباط قلمداد می‌شود، تعریف و تعیین گسترۀ جنون (یعنی یکی از مهم‌ترین مباحث موضوع‌شناسی در فقه و حقوق) هدف این نوشتار خواهد بود. این تحقیق علاوه بر نگاه به تعاریف شرح‌اللفظی و تعاریف به مثال و مصداق مستنبط از روایات که به ضمیمۀ نگاه عرفی، مبنای بیشتر تعریف‌ها قرارگرفته، روش دیگری را بر مبنای تمایز و تقسیم عارضه‌های ع...
[ 2 ] - نقد و تحلیل مبانی فقهی ماده 619 قانون مجازات اسلامی(مصوّب ۱۳۹۲)
چکیده در باب میزان دیه دندانی که به تیرگی گراییده و سیاه شده است(السن الأسود)، فتاوای اصحاب امامیه مختلف و متفاوت است؛ به‌طوری‌که تتبع جستار حاضر در میراث مکتوب فقهی، وجود چهار نظریه را در فرض مسئله مورد شناسایی قرار داده است: 1. ثبوت ثلث دیه دندان سالم 2. ثبوت ربع دیه 3. ثبوت ارش 4. دیدگاه تفصیلی (ثبوت ثلث دیه در دندان سیاه فاسد و ثبوت ارش در دندان سیاه غیرفاسد). هرچند قانونگذار قانون م...
[ 3 ] - تحلیل و ارزیابی دیدگاه‌های فقهی راجع به میزان دیۀ پلک‌ها؛ «با تأکید بر مادۀ 590 قانون مجازات اسلامی»
در باب میزان دیۀ پلک‌ها (دیة‌الأجفان) بین فقیهان امامیه اختلاف نظر جدی وجود دارد. مشهور فقیهان با تفکیک بین ازالۀ مجموعی و انفرادی، در حالت اول، دیۀ کامل را ثابت دانسته‌اند و در فرض دوم، به ثبوت یک‌سوم دیۀ چشم در پلک بالا و نصف دیۀ همان چشم در پلک پایین نظر داده‌اند. این دیدگاه مستظهر به ادعای اجماع بوده است و خبر «ظریف‌بن ناصح» نیز از دیگر ادلۀ این قول به‌شمار می‌رود. قانونگذار نیز در مادۀ 59...
Co-Authors