مریم شیپری

دانشگاه سیستان و بلوچستان

[ 1 ] - افتتاح کانال سوئز و بازگشت کشتیرانی از اقیانوس‌ها به دریاهای میان قاره‌ای

افتتاح کانال سوئز ارتباطات دریایی را متحول کرد. این کانال که دریای مدیترانه را به دریای سرخ متصل کرد، از لحاظ گوناگونی، تغییرات عظیمی را موجب شد. کانال سوئز راه ارتباط دریایی آسیا و اروپا را بسیار کوتاه کرده و دسترسی کشورهای اروپایی به مستعمراتشان در آسیا را آسان‌تر کرد. کانال سوئز به علت موقعیت خاص جغرافیایی، زمینه لازم را نیز برای توسعه کشتی‌های بخار، در مقابل کشتی‌های بادبانی، فراهم کرد. حق...

[ 2 ] - بررسی روند شکل‌گیری و علل رقابت‌های تجاری در خلیج فارس و بازتاب آن در بندر کانتون چین (قرون یکم تا سوم هجری/هفتم تا نهم میلادی)

 در دوران ساسانی تاجران زردشتی(پوـ سه) از مشهورترین تاجران اقیانوس هند و از جمله سواحل چین بودند که تجارت را در انحصار خود داشتند و اغلب نیازمندی­های سرزمین­های عرب­نشین را نیز برآورده می­کردند. زیرا تجّار عرب غالباً به سفرهای تجاری شرق آفریقا می­پرداختند؛ اما فتح ایران توسط عرب­های مسلمان و تسلط آنان بر بنادر و سواحل خلیج فارس در قرون یکم و دوم هجری موجب فعال‌شدن تجّار عرب (اباضی عمان و سپس عراقی...

[ 3 ] - ابعاد نفتی بحران سوئز و پیامدهای آن بر صنعت نفت خلیج فارس

با پایان­گرفتن جنگ جهانی دوم، احساسات ضد­استعماری و اندیشه­های ملی­گرایانه، بسیاری از کشورهای جهان سوم را دربرگرفت. برخی کشور­های خاورمیانه و خلیج فارس نیز در این مقطع تلاش کردند تا با رفع سیطره و امتیازات انحصاری بیگانگان، مدیریت منابع طبیعی و سرمایه­های ملی خویش را عهده­دار شوند. نهضت ملی­شدن نفت ایران به رهبری دکتر مصدق در آغاز دهة 1950 با واکنش شدید دولت­های بریتانیا و ایالات متحده روبه­رو ...

[ 4 ] - کارکرد سلاح توپ در سرکوب شورش‌های محلی و استمرار دولت متمرکز عصر صفوی

توپ، به عنوان سلاح سنگین، جمعی، گران قیمت، نیازمند آموزش در به­کارگیری و صرف هزینه در ساخت، نگهداری و به­کارگیری، فقط می‌توانست در انحصار و اختیار دولت مرکزی باشد. از دورة شاه تهماسب اول که نخستین تجربه­های ساخت و به­کارگیری سازمان­یافته و مؤثر آن در قشون صفوی ثبت شده تا دوران شاه عباس اول که بیشترین ساخت و کاربرد توپ در نبردها روی داده است،‌ شواهد تاریخی نشان می­دهند به­کارگیری این سلاح مدرن ب...

[ 5 ] - «توپچی‌باشی» در عصر صفوی؛ از فن‌سالاری تا منصب‌داری

عنوان «توپچی‌­­باشی» به معنی سرکردۀ توپچیان و فرماندۀ توپخانه، با رواج کاربرد سلاح آتشین توپ، تقریباً از اوایل عهد صفویه رواج یافت. در نخستین اشاره­ها به این مقام در دورۀ شاه‌تهماسب اول، توپچی­باشی استاد فن­سالاری است که دو مهارت «توپ­‌ریزی» و «توپ­‌اندازی» را توأمان داراست. ازآنجاکه سلاح توپ اساساً در اختیار دولت مرکزی بود، طولی نکشید که توپچی‌­­­باشی در سلک امرا و مقربان درگاه درآمد. با اصلاحات...