حمیدرضا ثنائی

استادیار تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

[ 1 ] - صنایع عمدﮤ نیشابور در سده‌های 3تا6ق/9تا12م برپاﻳﮥ داده‌های باستان‌شناختی و منابع مکتوب

در سده‌های سوم تا ششم قمری/نهم تا دوازدهم میلادی، صنایع نیشابور هم‌پاﻳﮥ کشاورزی و تجارت آن رونق بسزایی داشت. برای آگاهی از شمار، کیفیت و دگرگونی این صنایع باید از دو دسته آثار بهره برد: منابع مکتوب و کشفیات باستان‌شناسی از محوطه‌های تاریخی نیشابور. اطلاعات به‌دست‌آمده از هریک از این دو دسته، به‌صورت جداگانه، تنها زوایای محدودی از صنایع این شهر را روشن می‌کند و ﺗﻜﻴﮥ جداگانه بر آن‌ها، پژوهش دربار...

[ 2 ] - مسکوکات و نظام پولی مصر و شام در دورة ممالیک بـُرجی و اثر سیاست‌های مالی ایشان بر آن(784ـ923ق.)

نخستین منبع درآمد ممالیک برجی (حکـ : 784ـ923ق) تجارت بود و از این رو، رونق و زوال نظام مالی یکی از عوامل اصلی اثرگذار بر قدرت آنان بود. در نظام مالی ایشان، معاملات با دینار طلا، درهم نقره و درهم فلوس (از جنس مس) صورت می­پذیرفت. ضرب این سکه­ها و وزن آنها در سراسر حکومت ممالیک برجی، تحت تاثیر شرایط مختلف اقتصادی و سیاسی در نوسان بود و این امر، تاثیرات نامطلوبی بر اقتصاد ایشان برجای می­گذاشت. پژوه...

[ 3 ] - بررسی سندی و محتوایی نامه امام‏‏‏‏ رضا (علیه السلام) به حاکم طبس

سرگذشت حسین‏بن موسی‏الکاظم، برادر امام هشتم (علیه ‏السلام) همچون بسیاری از امامزادگان تا حدودی مبهم است. یکی از زوایای تاریک حیات وی مکان دفن اوست که اقوال متعددی درباره آن وجود دارد. او بنا به گزارش‌ مشهور، در شهر طبس به خاک سپرده شده است. از جمله مستندات مربوط به دفن وی در طبس، نامه‌ای منسوب به امام‏‏‏ رضا (علیه‏ السلام) خطاب به حکمران طبس است که گمان می‌رود درباره وی نوشته شده است. در این نا...

[ 4 ] - دو گزارش از یک واقعه تاریخی: مطالعه تطبیقی نگاه طه‌حسین و مارتین هیندز به قتل خلیفه سوم

تاریخ‌نگاری صدر اسلام از تاثیر انگیزه‌های مذهبی مصون نبوده است و تفاوت مذاهب کلامی مختلف اغلب در نگاه ایشان به وقایع و شخصیت‌های صدر اسلام نیز بازتاب یافته است، تا جایی که برخی از مذاهب، مشروعیت خویش را از این نوع نگاه کسب می‌کنند. نگرش‌ها به خلیفه سوم، عثمان و مساله قتل او، منشأ اختلافات گسترده‌ای میان مسلمانان بوده است. در این میان، تاریخ‌پژوهان، علی‌رغم تاثر از علایق خویش، با روش‌های علمی به...

[ 5 ] - اثر سطح طبقاتی و معیشتی پیروان مذاهب در نیشابور بر تأسیس مدارس در سده‌های 6 ـ 4 ق

وضع اقتصادی نیشابور در سده‌های 6 ـ 4 ق بر وضع علمی ـ آموزشی آن اثرگذار بود و توانگرانش مهم‌ترین نقش را در پایه گذاری مدارس داشته‌اند. هزینه‌های بالای تأسیس مدرسه به‌ویژه اختصاص اوقاف برای آن، تنها از ایشان برمی‌آمد. پیروان سه مذهب غیر شیعی موجود در نیشابور نیز در این زمان از سطح معیشتی و طبقاتی متفاوتی برخوردار بودند. در پژوهش توصیفی ـ تحلیلی حاضر، یافته‌ها حاکی از آن است که در دوره مورد بحث، و...