ابوالحسن فیاض انوش
دانشیار و عضو هیئت علمی گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان
[ 1 ] - بررسی مناسبات اجتماعی‌فرهنگی مهاجران لهستانی با ایرانیان؛ نمونه‌پژوهی شهر اصفهان (1321تا1324ش/1942تا1945م)
در پی تهاجم آلمان و شوروی به لهستان، در جریان جنگ‌جهانی‌دوم، نیمی از خاک لهستان به اشغال اتحاد جماهیر شوروی در‌آمد و هزاران لهستانی به اردوگاه‌های کار در سیبری تبعید شدند؛ اما با ﺣﻤﻠﮥ غیر‌منتظرﮤ آلمان به شوروی، سرنوشت اسرای لهستانی تغییر کرد و در شورایی که میان دولت‌های متفق برگزار شد، دولت شوروی موافقت کرد تعدادی از اسرای لهستانی رواﻧﮥ ایران شوند. پناهندگان لهستانی بیش از سه سال در برخی از شه...
[ 2 ] - گونه‌شناسی نحوﮤ «تقابل» جاﻣﻌﮥ ایرانی پس از هجوم مغول
مغولان در سال 616ق/1219م و به رهبری چنگیزخان مغول، وارد سرزمین‌های شرقی بلاد اسلامی شدند و در مناسبت‌های اجتماعی و سیاسی این سرزمین‌ها تغییرات عمده‌ای پدید آوردند. پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هجوم مغول به‌گونه‌ای بود که دورﮤ اسلامی تاریخ ایران را می‌توان به پیش از مغول و پس از آن تقسیم کرد. این تغییرات چنان تأثیرگذار بود که بسیاری از مظاهر اجتماعی و بنیان‌های جاﻣﻌﮥ ایرانی را متحول کرد. ال...
[ 3 ] - کاربست روش تاریخ شفاهی در تحلیل و بررسی شیوع بیماری ام‌اس در منطقه پیربکران (1345تا1395ش/1966تا2016م)
مهم‌ترین فلسفه تاریخ‌نگاری محلی، پرداختن به موضوعات محلی در برش مکانی مشخص و زمانی محدود است. مکان، پایه اصلی تاریخ‌نگاری محلی است و بررسی بستر جغرافیایی (مکان) هر رویداد اهمیت چشمگیری در پژوهش‌های تاریخ محلی دارد. مطالعه و مشاهده دقیق محل وقوع هر رویداد به مورخان محلی برای شناخت بهتر ابعاد حیات اجتماعی زندگی گذشته و حال انسان در آن محل کمک می‌کند؛ بر اساس این ، پژوهش حاضر بر منطقه پیربکران متم...
[ 4 ] - میرحسین میبدی (مقتول:911 هـ ق)یک بازشناسی تاریخی
از جمله شخصیّت‌های قرن نهم هجری، که در آغازین سال‌های قرن دهم به دستور شاه اسماعیل صفوی (907 – 930 هـ ق) به قتل رسید، قاضی کمال‌الدین میرحسین میبدی یزدی بود. در خصوص سوانح زندگانی، منصب و موقعیت اجتماعی و اندیشه‌های او در منابع آن دوره کمتر رد پایی می‌توان یافت. به نظر می‌رسد عواملی چند پدیدآورندة این سکوت منابع بوده‌اند. این عوامل هرچه که بوده باشند نتیجة آن فقر اطلاعاتیِ مورخ امروزی از این شخصی...
[ 5 ] - امیر تیمور و مسأله اُلوس جَغَتای؛ تکاپوی مشروعیت سیاسی و امنیت نظامی
ظهور امیر تیمور(ت: 736 ـ م: 807 ق) و گسترش حاکمیت سیاسی و نظامی وی بر ماوراءالنهر، در درجة نخست تحوّلی داخلی در قلمرو جغتاییان محسوب میشد. از این رو، از همان ابتدا هرگونه آینده ای برای اقدامات امیر تیمور هنگامی متصوّر بود که وی بتواند به این پرسش اساسی که:«آینده اُلوس جغتای چه خواهد بود؟» پاسخ عملی مناسبی بدهد. اهمیت و فوریت پاسخ به این سؤال ناشی از تأثیر عظیمی بود که میتوانست برای آینده سیاسی ا...
[ 6 ] - بررسی تاریخی پوشاک زنان در دوره ایلخانان (736-654 ه.ق)
چکیده هدف این مقاله دست یابی به آگاهی صحیح در خصوص انواع، اجزاء، شکل و طرح پوشاک زنان در دوره ایلخانان مغول می باشد. چراکه لباس بیش از هر چیز نشان دهنده هویت انسانی، اجتماعی و قومی پوشنده آن است و بررسی پوشاک هر دوره می‌تواند یکی از پرارزش‌ترین منابع برای شناخت و درک ذهنیت توده‌های مختلف جامعه باشد. در این میان مطالعه تاریخی لباس زنان در ایران بعد از اسلام بدلیل حفظ کرامت زن مسلمان از جایگاه ...
[ 7 ] - مناسبات فرهنگی و اجتماعی آمریکا با ایران در دورۀ پهلوی (1304-1357ش) (مطالعۀ موردی شهر اصفهان)
هدف: این پژوهش با تکیه بر اسناد به بررسی و بازشناسی اهداف و سیاست‌های درازمدت فرهنگی آمریکا در دورۀ پهلوی در شهر اصفهان پرداخته‌است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش تاریخی بر توصیف و تحلیل مبتنی است و بر پایۀ منابع اسنادی، کتابخانه‌ای، مطبوعاتی و مصاحبه انجام شده‌است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اه...
[ 8 ] - بررسی مناسبات اجتماعی‌فرهنگی مهاجران لهستانی با ایرانیان؛ نمونه‌پژوهی شهر اصفهان (1321تا1324ش/1942تا1945م)
در پی تهاجم آلمان و شوروی به لهستان، در جریان جنگ‌جهانی‌دوم، نیمی از خاک لهستان به اشغال اتحاد جماهیر شوروی در‌آمد و هزاران لهستانی به اردوگاه‌های کار در سیبری تبعید شدند؛ اما با ﺣﻤﻠﮥ غیر‌منتظرﮤ آلمان به شوروی، سرنوشت اسرای لهستانی تغییر کرد و در شورایی که میان دولت‌های متفق برگزار شد، دولت شوروی موافقت کرد تعدادی از اسرای لهستانی رواﻧﮥ ایران شوند. پناهندگان لهستانی بیش از سه سال در برخی از شه...
[ 9 ] - بررسی تکاپوهای مشروعیت‌یابی اتابکان لر کوچک از حملۀ مغول تا تأسیس سلسله ایلخانی (616-656ق)
حمله مغول به ایران در سال 616ق و مرگ سلطان محمد خوارزمشاه در 617ق به یکپارچگی سیاسی ایران در چارچوب قلمرو خوارزمشاهیان پایان داد و دوره‌ای از بی‌ثباتی و رقابت‌های سیاسی را در پی آورد. بنابراین بخش‌های مختلف ایران تحت نفوذ حکومت‌های محلی قرار گرفت. حکومت اتابکان لر کوچک (580-1006ق) از جملۀ این حکومت‌های محلی است که در دوران ضعف سلجوقیان تشکیل شده بود. حد فاصل بین تهاجم مغول تا تشکیل سلسلة ایلخان...
[ 10 ] - تأثیر سیاست‌های حمایتی امرای تیموری بر موقعیت بازاریان و اقتصاد شهری
تیموریان زندگی شهری را ارج نهادند و برای رونق دادن به اقتصاد شهری کوشیدند. اصلی‌ترین عنصر فعال در حوزه‌ی اقتصاد شهری بازاریان بودند؛ بنابراین نقش و تأثیر حاکمیت تیموریان در دوام و بقای بازار و بازاریان به مسأله‌ای مهم تبدیل می‌شود. نوشتار حاضر درصدد ارزیابی جایگاه و موقعیت بازار و بازاریان در دورة تیموریان و بیان دیدگاه فرمانروایان تیموری نسبت به این بخش مهم جامعهی شهری است و می‌کوشد با اتکاء ...
[ 11 ] - خوراک و تغذیه؛ جلوه گاهی از تاریخ فرهنگ دورة تیموریان
بررسی موضوعی مانند خوراک و تغذیه در دوره تیموریان در پی آن است که از رهگذر تعمق در مصادیق نوشیدنی ها و خوردنی ها - که قاعدتاً در حوزه تاریخ خُرد (Microhistory) قرار می گیرد - و نیز با بذل توجه به موضوعات اجتماعی مرتبط با تغذیه -که در حوزه تاریخ کلان (Macrohistory) قرار می‌گیرد - به بررسی تاریخ فرهنگ جامعه تیموری بپردازد. در این مسیر جستجو برای شناسایی انواع مواد خوردنی و اثری که اختصاصاً با موضوع ...
Co-Authors