مهدی شوشتری
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی(ره).
[ 1 ] - حق حیات و سلب آن از منظر اسلام و حقوق بین‌الملل بشر با تأکید بر عملیات انتحاری
حق حیات و ممنوع‌بودن سلب آن، در اسلام و اسناد بین‌المللی حقوق بشر پذیرفته شده است، گرچه به دلیل وجود مبانی نظری متفاوت، تفاسیر مختلفی در این باره دیده می‌شود. از دیدگاه اسلام، حق حیات، حقی الهی است که به بشر عطا شده و انسان‌ها به حفظ آن مکلف‌اند. حفظ نفس از مقاصد شریعت است و محروم‌کردن انسان‌ها از این موهبت الهی، اگر به ناحق صورت پذیرد، حرام است. با این حال، در مسائلی نظیر جهاد، عملیا...
[ 2 ] - مقاصد انسانی شریعت در فقه امامیه
مقصدهای شریعت از موضوعات مهمی است که مبانی آن در قرآن و دیگر منابع فقه مطرح شده است؛ نظریه‌ای که با نفوذ در اجتهاد یکی از عوامل پویایی و اثبات کارآمدی آن به شمار می‌رود. مقاصد شریعت تقسیم‌بندی‌های فراوانی دارد، از جمله: تقسیم به ضروریات، تحسینیات، احتیاجات و نیز تقسیم به حوزه‌های چهارگانه که شامل مقاصد مربوط به فرد، خانواده، امت و انسان می‌شود. آنچه در این نوشتار مطرح می‌شود، مقاصد انس...
[ 3 ] - سازوکارهای کشف مقاصد شریعت
راه‌های تعدی از نص، بررسی علیت و ملاکات احکام و سازوکارهای کشف مقاصد شریعت، گفتمانی است برای پویایی شریعت که با دگرگونی موضوعات و تغییر در احوال و شرایط اجتماعی، چگونگی تغییرات در احکام را مشخص می‌کند. البته فهم‌پذیری غایات احکام، هرچند سبب بالندگی فقه است، ولی بدون ضابطه نیست. نوشتار حاضر، با بررسی نظرهای فقهای شیعه، ضمن تبیین مقاصد شریعت و ادلۀ اثبات مقاصد با ادلۀ نقلی و عقلی، روش‌های کشف مقا...
[ 4 ] - بررسی اعتبار مقاصد شریعت در آثار فقهای امامیه با تأکید بر دیدگاه امام خمینی
چکیده مقاصد شریعت علم به اهداف شریعت و فهم غایات آن است. فقهای امامیه از قرن سوم به مقاصد شریعت اهتمام داشتند و فقهای معاصر افق جدیدی در فهم مقاصد شریعت گشوده‌اند. این مقال با بررسی تحلیلی‌توصیفی مقاصد شریعت که موضوعی فقهی، کلامی و اصولی است و تأثیر مستقیمی در استنباط فقهای امامیه دارد و در پاسخ به میزان اعتبار مقاصد شریعت در آثار فقهای امامیه، ضمن تتبع در آثار فقهای شیعه و تأکید بر دیدگاه‌های...
[ 5 ] - کارکرد مقاصد شریعت در توسعه و تعمیق فقه امامیه
کارکردهای مقاصد شریعت در فقه امامیه، هدف این مقاله است. اهتمام فقهای امامیه به مقاصد شریعت در مقام استنباط، گاه در توسعه فقه و گاهی نیز در تعمیق آن مؤثر بوده است. این علم در توسعه فقه با استکشاف حکم، تقیید و توسعه نصوص، جلوگیری از احتیاط‌های شرعی، جلوگیری از حیله‌های شرعی و به عنوان دلیلی در برابر اصول عملیه، و در تعمیق آن با فهم صحیح نصوص، معیاری برای رد یا قبول روایات و نیز درک عقل عملی مؤثر ...
[ 6 ] - تحلیل مشروعیت شرط عدم طلاق با نگاه به مقاصد شریعت در حوزه خانواده
شرط عدم طلاق در عقد نکاح، می‌تواند از وقوع بسیاری از طلاق ها جلوگیری نماید؛ به این معنا که زوج، ضمن عقد نکاح، متعهد گردد جز در موارد خاص، همسر خویش را طلاق ندهد. فقها، پیرامون مشروعیت شرط مذکور، نظرات متفاوتی ارائه نموده‌اند لیکن موضوع این مقاله تحلیل اعتبار شرط عدم طلاق با توجه به مقاصد شریعت می‌باشد. توجه به مقاصد شریعت در آراء فقهای امامیه جایگاه مهمی دارد و فقهای مقصدگرا ضمن اشاره به امکان ...
[ 7 ] - حفظ آبرو و جایگاه آن در مقاصد شریعت از دیدگاه فقهای مذاهب
مقاصد شریعت از موضوعات مهمی است که مبانی آن، در قرآن و دیگر منابع فقه مطرح شده است؛ نظریه‌ای که نفوذ در اجتهاد، یکی از عوامل پویایی و اثبات کارآمدی آن به شمار می‌رود. حفظ آبرو از مقاصد شریعت شمرده شده است، برخی آن را از ضروریات و برخی از تحسینیات دانسته‌اند. این پژوهش با شیوه توصیفی ـ تحلیلی و استفاده از نظرات فقها، به این نتیجه رسیده که برخی فقها هرچند به صراحت حفظ آبرو را از مقاصد شریعت ندانس...
Co-Authors