زهرا محققیان
[ 1 ] - دلالت های تربیتی داستان موسی و خضر
توانایی بالقوه آدمی در زمینه یادگیری، مقدمه انجام مطالعات و پژوهشهای بسیاری گردیده اما متأسفانه تاکنون هیچ یک نتوانسته تصویری جامع و کامل از تمامیت یادگیری انسان ارائه دهد. با توجه به جامعیت قرآن کریم (نحل/89) و اهمیت یادگیری در آموزههای آن (علق/5-4)، پژوهش حاضر درصدد است به روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی آیات الهی در این موضوع بپردازد تا ضمن غنی نمودن یافتههای بشری، به نظریهای جامع، پیرامون ...
[ 2 ] - بررسی مشابهات لفظی قرآن کریم براساس رویکرد تاریخ ادبی هرمنوتیک
امروزه یکی از رویکردهای نوین در نقد ادبی، رویکرد تاریخ ادبی هرمنوتیکی است که به جای سرگذشت مؤلف و متن، «تـاریخ خواننـدگان مـتن» یـا «تاریخ ادبیات مخاطبان» را پیشنهاد می دهد. براساس این رویکرد، مورخ ادبـی، کار خود را بیشتر بر شرایط درک و دریافت متن ادبی متمرکز می کنـد تا بر شرایط آفرینش آن و با این مبنا، به نگارش سرگذشت یک متن پس از تولد و سپس به بررسی حرکت آن در طول تا...
[ 3 ] - بینامتنی قرآن کریم با صحیفه سجادیه
امروزه یکی از رویکردهای مهم در پژوهشهای مربوط به علم نشانهشناسی، مطالعات بینامتنی است که یادآور تعامل متون با یکدیگر است. این نوع پژوهشها با کشف و تحلیل نشانههای رابط میان متون، به درک بهتر متن و خوانش نو از آن، کمک میکند.پژوهش حاضر درصدد شناخت و تحلیل چگونگی و میزان تأثیر قرآن کریم بر لفظ و محتوای ادعیه صحیفه امام سجاد(ع)، یکی از میراثهای ارزشمند شیعه، است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیل...
[ 4 ] - نقش و کارکرد علم سیاق و دانش لغت در بازنگری آیات متشابه لفظی مطالعه موردی تناسب لفظ و معنا
مشابهت لفظی درباره آیاتی مطرح است که الفاظ آنها از جهات مختلف با یکدیگر شباهتی سؤال برانگیز دارند. نوشتار حاضر تنها به بررسی آیات متشابه لفظی در مقوله ائتلاف اللفظ مع المعنی میپردازد و بر آن است به روش توصیفی تحلیلی، براساس کارکرد انواع سیاق و بهره مندی از دانش لغت، اختلاف میان آنها را تبیین نماید. برای نیل بدین هدف، دو نمونه از آیات متشابه لفظی که الفاظ آن ضمن تناسب و هماهنگی با معانی، ...
[ 5 ] - بررسی تطبیقی آرای جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی پیرامون تفسیر گزارههای علمی قرآن
چکیده در قرآن کریم در آیات بسیارى پیرامون برخی گزارههای علمی سخن رفته که ذیل آنها آرای مختلفى بیان شده است. در این راستا، پژوهش حاضر در تلاش است به بررسی و واکاوی دیدگاههای دو نظریهپرداز مطرح در میان فارسیزبانان یعنی دیدگاههای جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی بپردازد تا در نهایت اثبات کند علت اختلاف دیدگاهها تفاوت پیشفرضهای هر یک در تحلیل گزارههای علمی قرآن کریم است. برای نیل بدین...
[ 6 ] - نشانه شناسی ﺍﺭﺗﺒﺎطات ﻏﯿﺮﮐﻼﻣﯽ در آیات قرآن کریم
امروزه در مباحث زبانشناسی نوین ثابت شده که بررسی متون مختلف از منظر ارتباطات غیرکلامی که زنجیرهایی از نشانههای گـسترده اسـت و پیامهای متنّوّعی با توجه به بافت ارتباطی و هدف تعامل گران از آنها دریافت میشود، میتواند به خوانشی تـازه از متن منجر شده و از لایههای معنایی متعدد آن پرده برداری نماید. در این راستا پژوهش حاضر درصدد است متن قرآن کریم را از منظر نشانههای ارتباط غیر کلامی از جمله رف...
[ 7 ] - تحلیل اسطورهای در مطالعات ادبی قرآن کریم
تحلیل اسطوره ای، شاخه ای از نقد ادبی است که به تجزیه و تحلیل ساختار و معنای متن می پردازد و ارزش ادبی آن را از جهت کاربست باورهای اسطوره ای در آن ارزیابی و بررسی می کند. کاربست این روش در حوزه مطالعات قرآنی، از یک سو به کار گرفتن قوانین ادبی در فهم معنای قرآن است و از دیگر سو، میراث بشری این متن را بررسی می کند. در سنت تفسیری و علمی مسلمانان بوده اند کسانی که از این منظر به قرآن کریم بپردازند و...
[ 8 ] - تحلیل کهنالگویی رؤیای یوسف (ع) بر پایۀ نمادها و اسطورههای اقوام سامی
یکی از مهمترین زمینههای تحلیلی در بررسی متن ادبی قرآن کریم تحلیل کهنالگویی است که با رویکردی تاریخی ـ تطبیقی، مضامین و مفاهیم این متن مقدس را در ارتباط با ساختارهای روانی و فرهنگی مخاطبانش تفسیر و تأویل میکند. این رویکرد بیشترین تأثیرات را از نظریات کارل گوستاو یونگ دربارۀ ناخودآگاه جمعی و کهنالگوها پذیرفته است و بهمثابۀ یکی از رویکردهای مهم در نقد ادبی معاصر بهشمار میآید. مطالعۀ حاضر...
[ 9 ] - دراسة مفهوم الآیة ﴿وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا﴾ وفقاً لنهج الأنثروبولوجیا الثقافیة
None
[ 10 ] - اصطلاحشناسی «بیان اساطیری» در مطالعات ادبی قرآن کریم و سنت تفسیری قرآنپژوهان
یکی از اشکالات عمده در حوزه مطالعات میانرشتهای قرآن کریم، ابهام اصطلاحات و نبود اتفاق آراء بر سر استفاده از آن هاست. در این میان، «بیان اساطیری» که یکی از شاخههای نقد ادبی محسوب میشود، به دلیل ارتباط آن از یک سو با متن مقدس و از دیگر سو با مباحث اسطوره، از چالش بیشتری نیز برخوردار است؛ در حالیکه این گونه ادبی، تنها یک رویکرد خلاق و هنری است و با اسطورهگویی متن، تفاوت اساسی دارد. ...
[ 11 ] - تحلیل نرینگی گوساله سامری براساس نقدکهن الگویی
داستان گوسالة سامری یکی از داستانهای مهم قرآن کریم است که در تورات نیز بارها بدان اشاره شده است. در کنار تمامی تحقیقاتی که پیرامون این داستان انجام شده آنچه حائز اهمیت است توجه به علت انتخاب این گوساله در میان انواع حیوانات توتمی و سپس علت نرینگی آن است؛ به این معنا که علت انتخاب گوساله از میان تمامی حیوانات توسط سامری چیست؟ چرا جنسیت این گوساله در قرآن کریم به صورت ...
[ 12 ] - آیا منات، لات و عزی، بنات الله هستند؟
منات، لات و عزی از شمار آن دسته از انگارههای جاهلی هستند که در قرآن کریم ذکر شدهاند و در طی تاریخ، توجه قرآنپژوهان از طیفهای مختلف را به خود جلب کردهاند. در حالیکه انگارۀ رایج در مورد ایشان، شناسایی این خدایان جاهلی به مثابۀ بنات الله یا دختران خداوند است؛ در غالب قریب به اتفاق منابع متقدم اسلامی چنین ماهیتدهی مشاهده نمیشود و حتی بنات الله به ملائکه تصریح گردیدهاند. در این مطالعه بناست ...
Co-Authors