پروین گلی زاده
استادیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
[ 1 ] - خطاهای اندیشه از دیدگاه فرانسیس بیکن و جست‌وجوی آن در آرای مولانا
آگاه شدن از مسئلة خطاهای اندیشه، جهت پرهیز از داوری‌های نادرست، مقولهای است که فلاسفة قدیم و عصر جدید و نیز بسیاری از شاعران سرزمین‌های اسلامی که از این حلقه به‌شمار می‌آیند، بر آن اتفاق‌نظر دارند. فرانسیس بیکن- فیلسوف نام‌بردار اواخر قرن شانزده و اوایل قرن هفدهم از این خطاها به بت تعبیر میکند. در این مقاله سعی شده است ابتدا این خطاها از دیدگاه فرانسیس بیکن معرفی شود، سپس موانعی که خطاهای اند...
[ 2 ] - کارکرد کنایه در غزلیات شمس
کنایه بیانی غیرمستقیم و تأمل‌برانگیز از موضوع‌های گوناگون است که جنبة هنری و خیال‌پردازی سخن ادبی را نیز رشد میدهد؛ همچنین شاعر و نویسنده می‌تواند با کاربرد آن، معانی و مضامین دشوار را با بیانی آشنا و فشرده و هنرمندانه به ذهن مخاطب منتقل و آن را نهادینه کند. در این جستار ابتدا به‌طور گزیده دیدگاه‌های ارائه‌شده دربارة کنایه و ارزش هنری و کارکردهای ادبی آن در شعر بررسی می‌شود؛ سپس کنایه در دو ج...
[ 3 ] - تحلیل اندیشه‌های مثبت‌گرایانه در مثنوی معنوی از منظر علم روانشناسی
دنیای درونیات عالم ذهن و عالم روح- مقولهای است که از دیرباز بسیاری از شاعران عارف مسلک و روانشناسان قرون اخیر بدان پرداختهاند و در ایده بازتاب حالات درونی در دنیای بیرونی، با یکدیگر اتفاق نظر داشته اند. مثبتنگری به عنوان یکی از شاخههای علم روانشناسی، مفاهیمی همچون خوشبینی، اعتماد به نفس، ایمان و اعتقاد، عشق، امید، صبر در برابر مشکلات و... را در برمیگیرد که تمام آن ها را میتوان به طور م...
[ 4 ] - تحلیل شخصیت شمس و ارتباط وی با مولوی از دیدگاه روانشناسی با تکیه بر نظریه شخصیت کارن هورنای
شمس و مولانا از مفاخر تاریخ و فرهنگ این مرز و بومند که به سبب واکاوی نشدن شخصیت آنان، رابطه آنان در پردهای از ابهام باقی مانده است؛ به همین منظور، در این پژوهش از دیدگاه علم روانشناسی، مراحل شکلگیری شخصیت شمس، علت ارتباطش با مولانا، تحول روانی مولانا، علت غیبتهای ناگهانی و مکرر شمس و همچنین علت قتل شمس تحلیل شده است. نتایج تحلیل نشان میدهد که شمس زایشگر خویشتن بوده است و مولانا دستمای...
[ 5 ] - جایگاه زنان از دیدگاه ادیبان نواندیش مصر نوین
زنان در نخستین سال‌های تاریخ معاصر مصر، در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نه‌تنها قدرت برابری با مردان را نداشتند، بلکه از حقوق اولیه، مانند تحصیلات مقدماتی نیز محروم بودند. بنابراین، ادیبان نواندیش مصری، با نگاهی متناسب با جهان نوین به مسائل زنان،کوشیدند در راستای دفاع از حقوق زنان، مانند طلاق، پوشش، شغل، آموزش و مشارکت‌های اجتماعی راه‌کارهایی بیابند. تلاش نگارندگان این مقاله بر آن...
[ 6 ] - جلوه های هنری و تصویری در رباعیات مولوی
چکیده جلوه های هنری و تصویری در رباعیات مولوی تصاویر شعری از عوامل مهمّ ایجاد زیبایی، گیرایی و تأثیرگذاری، کلام به‌ویژه در شعرند که سخن را بلاغت و تازگی می‌بخشند. این نوع زیبایی‌ها نظیر تشبیه، استعاره، کنایه و نماد در رباعیات مولانا به شیوه‌ای طبیعی و متناسب با نیاز سخن و نیز به دور از نگرش‌های صرفاً شاعرانه و صنعت‌گرایانه به کار رفته‌اند. با توجه به بعد معنی‌گرایی شعر مولانا و گرایش او به ساده...
[ 7 ] - واکاوی مقایسه‌ای کهن‌الگوی پیردانا در سه منظومه‌ی منطق‌الطیر، مصیبت‌نامه و الهی‌نامه عطار (با بیان تقابل پیردانا با مفهوم انسان کامل در عرفان و فلسفه)
تجلی روح الهی در وجود انسان کامل را در عرفان تعبیر به عشق به ذات حق می‌کنند. در عرفان روح انسان در حال تعالی و سلوک به سوی حق است. انسان کامل در آخرین مرحله‌ی سلوک (فنا) حقیقتی خداوندوار همچون سی مرغ عطار و سالکان واصل در آثار عرفانی می‌یابد. پیردانا در روانشناسی یونگ تاحدی همچون پدر یا مرشد یا شیخ در عرفان است که با بصیرت و روشنگری و تیزبینی سالکان و انسان‌ها را به صورت عام به سوی تهذیب نفس...