سید محمد رضا حسینی نیا
استادیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه ایلام
[ 1 ] - مؤلفه‌های تربیتی چشم‌انداز جامعه‌ی دینی مبتنی بر قرآن و حدیث
هر مجموعه‌ای در مسیر حرکت خود به سوی کمال، با طراحی چشم‌اندازی مطلوب، نیل به اهداف اساسی خود را دنبال می‌کند. در میان عناصر تشکیل‌دهنده‌ی چشم‌انداز تربیتی جامعه‌ی دینی، مؤلفه‌های تربیتی، به سبب جهت‌دهی به اهداف چشم‌انداز، محوریت داشته و نگارنده بر آن اهتمام دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و نگرشی قرآنی- روایی، برای پاسخ دادن به این سؤال انجام شده است که مؤلفه‌های تربیتی چشم‌ا...
[ 2 ] - مراتب سلوک از منظر عطار و شبستری با تکیه بر منطق‌الطیر و گلشن‌راز
منطق‌الطیر و گلشن‌راز با فاصله زمانی تقریباً یک قرن، مبتنی بر سیر و سلوک هستند. نویسندگان، طریقت را راهی دشوار می‌دانند؛ و از طریقت با عنوان وادی و مانع یاد کرده‌اند؛ چنان‌که در گلشن‌راز موانع سلوک آمده، و در منطق‌الطیر به هفت وادی (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا) اشاره شده است. اگر مراتب سلوک این دو عارف با تکیه بر هفت وادی منطق‌الطیر و مقامات اربعین تحلیل شود، در برابر وادی ط...
[ 3 ] - واکاوی کارکرد تربیتی بشارت و انداز نهان در آیه‌ی 160 سوره‌ی مبارکه‌ی انعام
تبیین صحیح بشارت‌ها و انذارهای قرآنی، از آن جهت که نقش مهمی در ترغیب انسان به انجام نیکی‌ها دارند، از بعد تربیتی اهمیت بسیاری دارند؛ چنان‌که هشدار دربارهی عواقب ناگوار اعمال ناپسند نیز چنین است. در آیه‌ی 160 سوره‌ی انعام، خداوند وعده داده است که برای نیکوکاران پاداشی ده برابر خواهد بود. این در حالی است که گناه‌کاران جز به مانند آنچه انجام داده‌اند، مجازات نخواهند شد. از دیرباز، توجه مفسران به ...
[ 4 ] - تحلیل سندی و متنی دو روایت «لَا تَسُبُّوا الدَّهْرَ» و «یا دَهرُ أُفّ لَکَ» و حل تعارض آن دو
روایت «لَا تَسُبُّوا الدَّهْرَ» که به طرق مختلف از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده، به صراحت مخاطبان را از سبّ روزگار برحذر داشته و روایت «یا دَهرُ أُفّ لَکَ مِن خَلیل» که به طرق مختلف از حضرت امام حسین (ع) نقل شده، دلالت دارد بر این مطلب که آن حضرت روزگار را أفّ گفته است. در این‌که آیا واژۀ أفّ از واژگان سبّ به شمار می‌آید یا خیر؟ اختلاف است، در صورتی که واژۀ مذکور از واژگان سبّ به شمار آید، میان دو روایت یاد شده؛ ت...
[ 5 ] - خودآگاهی و کارکردهای تربیتی آن در بهبود روابط اجتماعی انسان در قرآن و حدیث
کیفیت زندگی مفهومی پویشی است و از عوامل مختلف تأثیر می‌پذیرد که یکی از آنها وضعیتهای ارتباطی است. خودآگاهی یکی از عناصر بنیادین ارتباط مطلوب به شمار می‍رود که با کارکردهای ویژه خود نقش مهمی در ارتقاء کیفیت روابط اجتماعی و کاهش آسیبهای آن دارد. پژوهش حاضر با هدف بازشناسی مفهوم و مؤلفه‌های خودآگاهی و تبیین دلالتهای آن در تربیت اجتماعی افراد و ارائه راهبردهای قرآنی برای دستیابی به آن، از نتایج تحق...
[ 6 ] - واکاوی رابطه‌مندی فرازهای آیه سوم سوره مائده
مسأله تناسب و ارتباط میان فرازهای آیۀ سوم سورۀ مائده از جمله مسائل اختلافی در بین مفسران است. برخی مفسران فراز ﴿الیَومَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِن دِینِکُم فَلا تَخشَوهُم وَ اخشَونِ. الیَومَ أَکمَلتُ لَکُم دِینَکُم وَ أَتمَمتُ عَلَیکُم نِعمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الإِسلامَ دِیناً﴾ را جملۀ معترضه دانسته و قائل به عدم تناسب شده‌اند، برخی نیز فراز مذکور را با فراز ﴿حُرِّمَت عَلَیکُمُ المَیتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحمُ الخِنزِیرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَیرِ اللهِ بِهِ وَ المُنخَنِقَةُ وَ المَوقُوذَةُ وَ...
[ 7 ] - ارتباطات کلامی و غیر کلامی در خانواده از منظر قرآن کریم و روایات
ارتباطات بخش عمده‌ای از زندگی اجتماعی و تعاملات خانوادگی هر فرد را تشکیل می‌دهد. به دلیل نقش زیربنایی خانواده، آشنایی با مؤلفه‌های ارتباطات خانوادگی اهمیت فراوان می‌یابد. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی ارتباطات انسانی در خانواده را از دیدگاه قرآن کریم و روایات ترسیم کرده است. ارتباطات در خانواده دامنه گسترده‌ای دارد و به دو صورت کلامی و غیرکلامی انجام می‌شود. ارتباطات کلامی سازنده از طریق گفت...
[ 8 ] - A Study of the Representation of Actionswith Regard to the Verse 105 of Tawbah
Almighty God, the Prophet (s) and the believers. According to the Shiite religious teachings, human actions are offered on a special day to the Almighty God, the Prophet (s) and the infallible Imams. Sunni scholars also believe that human acts are offered on special days to the Exalted God, the prophets, the fathers, the mothers, and the deads. The present study analyzes the discussion with an ...
Co-Authors