مشهدی نوش‌آبادی, محمد

[ 1 ] - نخستین تبیین احوال و مقامات عرفانی در مناجات «خَمسَ عَشَرَه»

Ahwāl’ and ‘Maqāmāt’ are the basic concepts in Islamic mysticism. These two terms have more or less been used in the works of Sufis since the third century. The basic question here is who first introduced these two concepts. Some scholars believe that these two were raised by Imam Sadiq (AS) for the first time. This paper, however, claims that Imam Ali bin Hussein’s (AS)...

[ 2 ] - نقش صوفیه در گسترش آیین‌های نقالی و روضه‌خوانی

The present study attempts to investigate the role of Sufism in development of story-telling, naqqāli (narrating of important old Iranian stories) and Rawzahkhāni (telling story of mourning for Imams) arranged in three sections. The first part of the article is intended to inspect story-telling as a social practice of Sufism. It also expresses the reasons behind Safavid Scholars’ opposition wit...

[ 3 ] - اسطوره غیبت دختر

یکی از اسطوره‌های مربوط به مکان‌های زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستان‌های ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین ماجرای غیبت کی‌خسرو در چشمه، پیشینه‌ای برای اسطوره غیبت دختر باشد. برخی نیز ربایش دختر و یا گاو در فرهنگ آریایی را با فقدان بارا...

[ 4 ] - آیین‌های طهارت در دین زرتشتی

  آیین‌ها و آداب طهارت زرتشتیان یکی از وجوه نمایان دین زرتشتی است که در متون مقدس اوستایی ریشه دارد. به نظر می‌رسد این آیین‌ها که در دورانی پیش از زرتشت برای حفظ اجتماعات بشری از گزند پلیدی‌ها و بیماری‌ها مورد توجه بودند، با گذشت زمان و پیوستن به تعالیم دینی زرتشتیان، رنگ و بوی دیگری گرفتند. در این مقاله سعی شده است ابتدا پیش‌زمینه‌ی تاریخی این آیین‌ها مطرح شود و سپس با مطالعه و بررسی متون مقدس...

[ 5 ] - توغ‌های نفیس و تاریخی شهرستان‌های کاشان، آران‌وبیدگل و نطنز

بحث اصلی این مقاله بررسی وضعیت و خوانش کتیبۀ توغ‌های تاریخی منطقۀ کاشان به عنوان اسنادی از تاریخ، فرهنگ و هنر این منطقه است. امروزه توغ‌هایی نفیس با پیشینه‌ای چندصدساله در بسیاری از حسینیه‌ها، تکیه‌ها، زیارتگاه‌ها و مساجد شهرها و آبادی‌های منطقه نگهداری ‌شده و در ایام عزاداری در میان دسته‌های عزادار برافراشته می‌شود. تزیینات توغ به طور عمده شامل کتیبه‌ها و نقوش گل‌ و بوته و اسلیمی است. این تزیی...

[ 6 ] - کتیبۀ درهای تاریخی ابیانه

ابیانه یکی از آبادی های تاریخی و شگفت ایران است که در آن، آثار متعددی از دوران مختلف برجای مانده است. ازجمله آثار قابل ملإحظۀ هنری و تاریخی ابیانه، درهای منازل و آثار تاریخی است که بر آن، نقوش و کتیبه های تاریخی زیبایی نقش شده است. در ابیانه، پنج در تاریخی از اماکن مذهبی برجای مانده که سه در متعلق به مسجد پرزله است که یکی از آن ها از دورۀ ایلخانی و دو تای دیگر از دورۀ صفوی است . همچنین دری ...

[ 7 ] - ابوالحسن نورالوری و پسرش نورالوری خوشنویسان عهد صفوی

این مقاله کوششی است در جهت معرفی آثار ابوالحسن نورالوری، یکی از خوشنویسان ناشناختۀ دورۀ صفوی و همچنین معرفی پسرش نورالوری. در بخش اول، ابتدا به خاندان نورالوری و اشارات به ابوالحسن و آثارش در کتاب‌های خاندانش می‌پردازیم و سپس سه اثر خوشنویسی بازمانده از وی را که در سال‌های 1032، 1042 و 1077هجری کتابت کرده است، معرفی می‌کنیم. اثر اول سنگ قبری است در آران و بیدگل؛ اثر دوم کتابت درب نفیسی است در ن...

[ 8 ] - آثار، اسناد و کتیبه های تاریخی برزک

برزک، از جمله شهرهای باستانی و تاریخی منطقۀ کوهستانی کاشان است. این مقاله در دو بخش، به بررسی تاریخ و آثار تاریخی برزک با توجه به اسناد و مدارک بر جای مانده، پرداخته است. چون اسناد صریح و روشنی از تاریخ پیش از اسلام برزک در دست نیست، بر اساس شواهد تاریخی و فرهنگی مانند زبان، ادبیات عامیانه، باورها و آیینها تصویری از گذشتۀ آن فراهم آمده است. اهمیت تاریخی برزک در دوران اسلامی نیز با توجه به کتیبه...