ربانی زاده, سید محمد رحیم

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

[ 1 ] - فرهنگ و آئین حکمرانی در نامه طاهر بن حسین به فرزندش عبدالله

چکیده پژوهش حاضر، درصدد است با بررسی نامه‌ی طاهر به فرزندش عبدالله، دیدگاه وی را دربار‌ه‌ی حکومت، رعیت، و رابطه‌ی متقابل آنها تبیین، و آئین حکمرانی در دوره طاهریان را مشخص کند. نتایج تحقیق، مشخص می‌کند نظام مطرح شده در این نامه، از فرهنگِ حکمرانی دلالت می‌کند که در مقایسه با دولت‌های نوین، بسیاری از کارکردهای امروزین آن را در بر‌می‌گیرد. در بررسی عملکرد امرای طاهری، می‌توان آن را دستورالعمل مکت...

[ 2 ] - گردش نظام پولی خلافت عباسی در قالب چک و سفته

سیاست‌های مالی و پولی در هر دوره از تاریخ به اشکال گوناگون اجرا می‌شده است. یکی از این سیاست‌ها چگونگی و نحوة گردش نظام پولی است که در مقاطع تاریخی نمودهایی خاص داشته است؛ در دورة خلافت عباسی، به‌سبب افزایش معاملات تجاری و حمل و نقل‌های مالی، نظام پولی در قالبی خاص عرضه می‌شد. این الگو استفاده از چک و سفته بود. خلافت عباسی برای پیشبرد فعالیت‌های مالی و تجاری و معاملات کلان خود در عملیات مالیاتی...

[ 3 ] - مالیات بر بازار در دورة خلفای اسلامی

پس از تشکیل حکومت اسلامی به دست پیامبر اکرم (ص) و به دنبال آن تشکیل حکومت خلفا، در مقاطعی خاص، دولت‌های اسلامی با افزایش یا کاهش درآمد و در برخی مواقع با هزینه‌های غیر قابل پیش‌بینی روبه‌رو می‌شدند. کاهش درآمد و دست‌یابی به منابع جدید مالی سبب شد دولت‌ها برای جبران کمبود هزینه‌ها به فکر راه‌حل‌های تازه‌ای بیفتند. یکی از این راه‌حل‌های پیشنهادی «مالیات بر بازار» بود که بسیار مورد توجه قرار گرفت....

[ 4 ] - سنت نگارش اصلاح ادویه در دوره‌ی اسلامی

Writing treatise on Islah al-Adwiat (Reducing the Side-Effects of Drugs) is one of the most important issues in Islamic medicine. During the first few centuries of Islamic civilization, four important treatises were written on this subject, which established the scientific tradition that formed the bases of the subsequent pharmacological formation. This paper addresses the tradition of writing ...

[ 5 ] - دیوان محاسبات و مسئلۀ پرداخت حقوق در دورۀ قاجار (1327-1329ق)

پرداخت حقوق کارکنان کشوری و لشکری یکی از چالش‌های مهم حکومت قاجار بود. افزایش روزافزون تعداد حقوق‌بگیران، تأخیر در پرداخت‌ها یا برقراری حقوق‌های بی‌محل، مسئلۀ پرداخت حقوق را به چالشی بزرگ تبدیل کرده بود. روش‌های سنتی و استخدام مستشاران خارجی هیچ‌یک نتوانست این مشکل را حل کند. پس از مشروطیت، دولت و مجلس برای حل این مسئله سازوکارهای نظارتی مستقل ایجاد کردند تا هم از استفادۀ نادرست درآمدهای کشور ج...