احمدوند, عباس

[ 1 ] - طنزپردازان و شیوه‌های طنزپردازی در ایران عصر سلجوقیان

در ایران عصر سلاجقه، طنز، به عنوان خنده طعنه‌آمیز به مسائل گوناگون جامعه به کار می‌رفته است. در تاریخ‌نگاریِ مدرنِ ادبیاتِ ایرانِ اسلا‌‌‌می‌، طنزپردازی به همان معنای امروزین «قصد نقد اجتماعی سیاسی»، فعالیتی ادبی تعریف شده است که عمدتا توسط شعرا در قالب یک نوع ادبی خاص انجام و ترویج ‌‌‌می‌شده است. علی رغم این نگرش عمدتاً ادب‌انگارانه و ژانری به طنز، اگر مفهوم طنز را فراتر از معنای کنونی آن، «بیان هنر...

[ 2 ] - دور الکتّاب الإیرانیین فی إعداد دائرة‌المعارف الإسلامیة (طبعة لیدن)

None

[ 3 ] - فیلسوفی جهانگرد: احمدبن طیب سرخسی و سفرنامه او بازشناسی متنی جغرافیایی از قرن سوم هجری

احمدبن طیب سرخسی، شاگرد و مصاحب کندی، از آغازگران جریان فلسفه یونانی در میان مسلمانان به شمار می‌رود. او که در بسیاری از شاخه های علم متفنن بود، برخی از کتب علمی- فلسفی یونانی را به زبان عربی ترجمه یا اقتباس کرد؛ با این همه، هیچ یک از آثار او به دست ما نرسیده است. در میان آثار منسوب بدو، چند کتاب و رساله در جغرافیای ریاضی و وصفی به چشم می خورد؛ یکی از این آثار، سفرنامه سرخسی است به جزیره، شامات...

[ 4 ] - شیوه های معیشت صوفیان در ایران قرون میانه (5 – 7 هجری)

تصوف یکی از جریان­های فکری و اجتماعی جوامع مسلمان است که شیوه تفکر و سبک زندگی متفاوتی را ترویج می­کند. با آنکه مبانی زهدگرایانه تفکر تصوف عمدتا در پی پرهیز از دنیا و امور دنیوی است، ضرورت تأمین معاش صوفیان و برآورده­کردن هزینه­های مهم­ترین نهاد صوفیه، خانقاه، صوفیان را بر آن داشت به روش­های گوناگون دست به تأمین هزینه­های مورد نیاز خویش بزنند. علی­رغم اینکه تصور می­شود حمایت­های سازمانی مانند و...

[ 5 ] - خرده جنبش‌های مردمی در بغداد قرن سوم هجری: بررسی عملکرد حربیه و مطوعه بغداد در فترت جدال امین و مامون

در عصر‌ عباسی (طی سال‌های197-198 ق)، زمانی ‌که میان امین و مأمون نزاع رخ داد، حربیه از موقعیت پیش‌آمده استفاده و از مردم بغداد سلب آسایش کردند که این عمل آنان جنبشی مردمی برای دفاع و دفع تجاوزات آن‌ها به رهبری دو تن از پارسایان شهر، به نام‌های خالد دَریوش و سَهل ‌بن سَلامة انصاری، را در‌ پی داشت. از این‌ رو مسئلة اصلی پژوهش‌ حاضر این است که این جنبش مردمی دارای چه زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، و اقتصا...

[ 6 ] - نقش قهرمانه‌ها در عصر دوم عباسی (232 - 334‎ ق)

به‎رغم آنکه اطلاعات و آگاهی‎های ما از حرمسرا در عصر عباسی بسیار اندک است و نیز حضور زنان مسلمان در عرصه‌‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تا پیش از عصر دوم عباسی، چندان که باید نظام‎مند نیست، در عصر دوم عباسی (232 - 334 ق)، به‎ویژه ایام خلافت مقتدربالله (295 - 320 ق)، با پدیده‎ای به نام قهرمانگی مواجه می‎شویم. قهرمانه عنوان زنانی بود که واسطۀ حرم با دربار خلفا بودند و بسته به توانایی و نفوذش...

[ 7 ] - بررسی وفودنگاری امامیه در قرون نخستین با تأکید بر دو کتاب الوُفُود علی النبی و وُفُود العرب إلی النبی

وفودنگاری گونه‌ای از نگارش سیرۀ پیامبر(ص) است که به ورود هیئت‌های نمایندگی قبائل مختلف به مدینه برای شنیدن دعوت اسلام می‌پردازد. مانند دیگر مسلمانان، امامیه نیز آثاری این‌چنین نوشته‌اند. از جملۀ این آثار، الوُفود علی النبی، نوشتۀ حسین بن محمد اَزدی، و وُفود العرب إلی النبی، اثر مُنذِر بن محمد قابوسی است که هیچ کدام بر جای نمانده و در منابع شیعی، روایتی از آن‌ها ‌‌در زمینۀ وفود نقل نشده است. تنها در ...

[ 8 ] - بازگشت غزالی به تدریس در عصر سنجر

 امام محمد غزالی از شخصیت‌های برجسته علمی درتاریخ اسلام که افکار وآثار او علاوه بر تأثیر در علم و سیاست زمانه خویش، بر سده­های پس از خود نیز موثر واقع شد و حیات فکری او داوری‌های گوناگونی را درطول تاریخ به خود دید. بااین حال برخی از جنبه‌های ورود غزالی به دستگاه سلطان سنجر سلجوقی و پذیرش تدریس نظامیه نیشابور هنوز جای بررسی دارد؛ این مطلب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که بدانیم  چرا پس از یک دور...

[ 9 ] - علل و انگیز‌ه‌های رواج نام‌های اسلامی در قلمرو شرقی خلافت اسلامی (ایران)(12 ق تا 400 ق)

ورود اسلام به ایران و گسترش این دین، به‌تدریج، الگوهای گوناگون فرهنگی رایج در این سرزمین را تغییر داد. در این میان، ایرانیان به دلایل گوناگونی چون تعریب یا عربی‌سازی نام‏ها، امید به کسب ثروت و قدرت، ترس از فاتحان و بیم جان، و سرانجام از سرِ عقیده و باور به دین جدید اندک‌اندک نام‌های ایرانی خود را کنار گذاشتند و الگوهای نام‏گذاری عربی ‌ـ اسلامی را برگزیدند. این پژوهش به روش تحلیل کیفی انجام شده و...

[ 10 ] - تبیین رویکردهای سیره‌نگاران امامیه به سیره پیامبر (ص) در قرون دوم تا چهارم هجری

تبیین رویکردهای سیره نگاران امامیه به سیره پیامبر| در قرون دوم تا چهارم هجری، علاوه بر اثبات اهتمام آنان به سیره آن حضرت|، به دسته بندی این رویکردها و تبیین فضای حاکم بر سیره نگاری امامیه کمک خواهد کرد. به همین منظور، مکتوبات امامیه در سیره پیامبر| شناسایی و به دلیل فقدان آنها، قطعات برجای مانده از برخی از آنها به روش تطبیقی گونه شناسانه تحلیل گردید. تحیل و گمانه‌زنی این داده‌ها نشان داد که در ...

[ 11 ] - کارکرد سیاسی پزشکی در عصر اول عباسی (237 ـ 132)

راهیابی پزشکان به دربار برای درمان خلیفه و درباریان، زمینه‌ساز ورودشان به عرصه قدرت و سیاست بود. بررسی نحوه ارتباط خلفا و پزشکان، جایگاه ممتازشان در نزد خلفا و درباریان، تأثیرگذاری در عرصه سیاست و موقعیت مالی آنها ازجمله مباحث مغفول مانده در حوادث عصر اول عباسی است. این مقاله می‌کوشد بر اساس رویکرد ارتباط سلامت،[1] در نگاهی کارکردی به توضیح و تبیین حضور پزشکان در دربار خلفای عباسی بپردازد و نشا...

[ 12 ] - The reaction of the clergy to Pahlavi's domination over the endowments (relying on documents)

 First Pahlavi period (1304-1320 SH) sought to modernize all pillars and components of the society. The endowment considered as one of the components of society and the most important sources of income for the clergy. Reza Khan tried to dominate the endowments by changing the mastery of endowments, changing the managing methods, supervision, exploitation and in some cases, seizing endowments. B...

[ 13 ] - تحول و تطور طغراء در تمدن اسلامی