حاجیان‌پور, حمید
دانشگاه شیراز
[ 1 ] - بررسی اندیشه اصلاحی حاجی آقا مجتهد شیرازی نماینده دوره دوم تا چهارم مجلس شورای ملی (1300 ـ 1288 ش)
مقاله حاضر به اندیشه اصلاحی حاجی‌آقا مجتهد شیرازی نماینده برجسته دوره‌های دوم تا چهارم مجلس شورای ملی می‌پردازد. پرسش اصلی این تحقیق آن است که در اندیشه حاجی‌آقا شیرازی، جامعه آن عصر دچار انحراف از چه مبانی و اصولی شده که نیاز به اصلاحات پیدا کرده و راهبرد ایشان برای برون‌رفت از وضع موجود جامعه و رسیدن به وضع مطلوب چیست؟ اندیشه اصلاحی حاجی‌آقا شیرازی به لحاظ شکلی در چارچوب مشروطیت و قانون اس...
[ 2 ] - بررسی دوره اول حیات حزب دموکرات فارس ( 1329-1333ه.ق/1911-1915م)
حزب دموکرات فارس در اواخر ربیعالاول 1329 ه.ق / مارس 1911م به عنوان شعبهای از حزب دموکرات ایران در دوره احمدشاه قاجار با اعزام حیدرخان عمو اوغلی و میرزا قاسم خان (آصفالملک) از تهران، در شیراز تشکیل شد. این حزب به عنوان اولین تجربه حزبی در فارس با مسائل عدیدهای روبهرو گشت. ایام حیات این حزب شامل 4 دوره بود: دوره اوّل از آغاز پیدایش تا اشغال بوشهر توسط انگلیسیها ادامه داشت (از اواخر ربیعالاو...
[ 3 ] - عوامل و موانع مؤثر بر حضور پزشکان اروپایی در جامعۀ ایرانِ عصر قاجار
حضور پزشکان اروپایی در ایران عصر قاجار، علاوه بر جنبههای بهداشتی و درمانی، جلوههای سیاسی و مذهبی نیز به خود گرفت. در این دوران شیوع روزافزون انواع بیماریهای واگیردار از یک‌سو، و ناکارآمدی نسبی طب سنتی در درمان بیماریها از سوی دیگر، عرصۀ حیات را برای اقشار مختلف جامعۀ ایرانی تنگ کرده بود. این پژوهش با شیوۀ توصیفی ـ‌تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانهای بر آن است به بررسی عوامل بس...
[ 4 ] - جایگاه اجتماعی طریقت قادریه از پیدایش تا پایان دورۀ صفوی
سلسلۀ صوفیانۀ قادری بعد از تأسیس در نیمۀ دوم قرن ششم هجری، از معروف‌ترین طرایق صوفیانه شد و فضای اجتماعیِ بخش قابلتوجهی از جامعه را تحتتأثیر آموزه‌های اجتماعی ـ فرهنگی خود قرار داد. روند رو به گسترش این طریقت در ابعاد اجتماعی، تا قرن نهم هجری در ایران و حتی کشورهایی چون هند ادامه یافت؛ اما، با ترویج مذهب تشیع در ایران روند محوشدن این طریقت از ساختار اجتماعی و فرهنگی رقم خورد. در مقالة حاضر ا...
[ 5 ] - کارکردهای اجتماعی طریقت نوربخشیه از آغاز تا عصر صفوی
ساختار اجتماعی ایرانِ عصر صفوی، با تأثیرپذیری از سیاست‌های پادشاهان صفوی، دیگر پذیرای تحرکات سیاسی ـ اجتماعی طرایق صوفیانه نبود. طریقت نوربخشیه با مشاهدة حرکت صوفیان صفوی از محراب به‌جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبیت و آزادی عمل اجتماعی خویش را در خطر دید. مرشدان نوربخشی تقریباً هم‌زمان با صفویان، به‌منزلة یک طریقت صوفیانة شیعه‌مذهب، در قلمرو تیموریان اعلام موجودیت سیاسی کردند، اما درادامه نتوانستند ...
[ 6 ] - بررسی شناخت مفاهیم هنر معماری اصفهان در سفرنامه‌های عصر صفوی و چگونگی انتقال آنها به اروپا؛ مطالعه موردی سفرنامه‌های دلاواله، تاورنیه، شاردن، سانسون
موقعیت خاص ژئوپلتیکی و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی ایران، توجه بسیاری از سیاحان را به خود جلب کرده است. در دوره صفویه شاهد حضور سیاحان اروپایی بسیاری در اصفهان هستیم که سفرنامه‌هایی را پیرامون بناهای تاریخی اصفهان و چگونگی معماری آنها به نگارش درآورده‌اند و ضمن مقایسه معماری بناهای اصفهان با بناهای اروپایی، نکات درخور نگرشی را گوشزد کرده‌اند که توجه به آنها می‌تواند به شناسایی مفاهیم و اندیشه‌های...
[ 7 ] - طریقت ذهبیه در عصر صفوی
چکیده ذهبیه، سلسله صوفیانه شیعی بود که در تمامی دوران حکمرانی صفویان در ایران حضور داشت و در عرصه های اجتماعی – سیاسی ایفای نقش کرد. این طریقت نسبت به دیگر سلسله های صوفیانه عصر صفوی اعم از شیعه و سنی، در طول حیات خویش، فراز و فرود کمتری داشته است. با این وجود روابط آنان با دولت صفوی، تحت تأثیر شرایط سیاسی و مذهبیِ جامعه ایران عصر صفوی را می توان به سه دوره متمایز تقسیم کرد. این پژوهش با روش توص...
[ 8 ] - میسیونرهای امریکایی و فعالیت در میان نسطوریان ارومیه و روستاهای اطراف آن (1843-1835م/1259-1251ق)
در پی نهضت مذهبی «دومین بیداری بزرگ» در کشور امریکا، میسیونرهای زیادی از این کشور به نقاط مختلف دنیا فرستاده شدند. دو نفر به نام‌های اسمیت و دوایت نیز از سوی «انجمن امریکایی اعزام مبلغ به خارج» به ایران فرستاده شدند و طبق بررسی آنان فعالیت در میان نسطورییان ایرانمناسب ارزیابی گردید. حضور میسیونرهای امریکایی در ایراندر زمره نخستین ارتباطات آنان با ایرانیانبه حساب می‌آید؛ بنابراین بررسی فعالیت‌ها...
[ 9 ] - بررسی اقتصاد شهری یزد در دورة تیموریان (از 798 هـ.ق تا 856 هـ.ق)
شهر یزد در دورة تیموری یکی از درخشان‌ترین و پررونق‌ترین دوران خود را پشت سرگذاشت. تاریخ‌های محلی که در این دوران نوشته شدهاند، علاوه بر اینکه خود محصولی از این رفاه هستند، شواهد زیادی از فراوانی ثروت و اقتصاد توسعهیافته را نشان میدهند. پایة اصلی اقتصاد شهر بر تولید و تجارت منسوجات بود. هرچند یزد از کشاورزی خودبسندهای برخوردار نبود، به خاطر موقعیّت جغرافیایی و قرارگرفتن در مسیرهای تجاری، بهو...
[ 10 ] - سهم صوفیان در اسلام‌پذیری بومیان در هند عصر ترکان
نفوذ و گسترش دین اسلام در شبه‌قارﮤ هند از مباحث و مسائل مهمی است که از دیرباز، ذهن پژوهشگران را متوجه خود کرده است. در گسترش و نفوذ اسلام، عوامل متعددی تاًثیر داشته‌اند که می‌توان به ورود مهاجمان نخستین و تجار و بازرگانان مسلمان و مهاجرت علما و اهل تصوف اشاره کرد. در این بین نقش و سهم صوفیان از سایرگروه‌ها بیشترو پررنگ‌تر بوده است. صوفیان با رفتارهای مناسب و انسانی و تعامل با ساکنان شبه‌قارﮤ هند...
Co-Authors