عبداللهیان, حمید

دانشگاه اراک

[ 1 ] - کنش‌های گفتاری پنج‌گانه در شعر «صدای پای آب» سپهری

یکی از دیدگاه‌های تحلیل متن، که براساس آن می‌توان مفاهیم بلاغی و ادبی را در واحدهای کوچک زبانی (جمله) بررسی کرد، نظریه فلسفه زبانی «کنش گفتار» است. مقاله حاضر شعر «صدای پای آب» سهراب سپهری را براساس این نظریه تحلیل می‌کند. این شعر براساس الگوی اصلاح‌شده کنش‌های گفتاری پنج‌گانه جی. آر. سرل، و سه شیوه تأثیرگذاری نگارنده بررسی‌ شده است. پس از تبیین اصطلاحات و اصول نظریه کنش گفتار و تبیین مفهوم سه ...

[ 2 ] - نقد شالوده‌شکنانه دو داستان از بیژن نجدی (روز اسب‌ریزی و شب سهراب‌کشان)

نجدی، داستان‌نویس صاحب‌سبک معاصر، ازجهات بسیار نویسنده قابل‌تأملی است. در داستان‌های او به‌دلیل رویکرد متفاوت به زندگی بشری و عناصر فرهنگ ایرانی نکات قابل‌بحث بسیاری می‌توان یافت. این مقاله سعی کرده است از دیدگاه نقد جدید شالوده‌شکنی به بررسی دو داستان از نجدی بپردازد. این دو داستان عبارت‌اند از: روز اسب‌ریزی و شب سهراب‌کشان. نقد شالوده‌شکنانه براساس نظریه دریدا شکل گرفت. ابتدا در فلسفه و بعد د...

[ 3 ] - بررسی مؤلفه‌ها و ابعادِ شناختیِ «راوی همه‌چیزدان» در ادبیات داستانی

راوی (قصه‌گو) در ادبیات داستانی کسی است که داستان را نقل می‌‌کند و این بدان ‌معناست که کلیۀ حوادثی که در داستان نقل می‌‌شود به‌ نوعی به راوی مربوط است؛ به ‌طوری ‌که تمام اجزای تشکیل‌دهندۀ ساخت‌وساز یک داستان به ‌طور غیرمستقیم تحت تأثیر راوی است. راوی در عناصری مثل زمان، توصیف، معرفی شخصیت‌ها، و پیش‌برد حوادث پیرنگ نقش مهمی ایفا می‌کند و به‌صراحت می‌‌توان ادعا کرد که بدون راوی هیچ روایتی وجود نخ...

[ 4 ] - ساختار ساختارها در اشعار ‌ناصرخسرو با تکیه بر وجه غالب

ساختار ساختارها در دیوان ناصرخسرو بر وجه غالب «خردگرایی» استوار است و تمام مایگان‌ها و ساختارهای کوچک و بزرگ در اشعار ناصرخسرو حول آن سامانمند می‌شوند یا از طریق تقابل با یکدیگر آن را تقویت می‌کنند و کارکرد اثبات مدّعای شاعر حول محور یقین (و نه حدس و ظن) می‌گردد. ساختار اندیشه‌ای دیوان ناصرخسرو (در ساحت سیاسی، مذهبی و ...) بر مبنای تقابل و تضاد با دستگاه حاکمۀ خلفای عباسی و سلجوقیان بنا نهاده شد...

[ 5 ] - A Study of Ideological Strategies of Shahnameh in Production of Iranian Superiority Discourse: A Case Study of “The Story of Rostam and Chengesh”

Shahnameh of Ferdowsi has been continuously studied by numerous researchers and scholars from literary, mythological and cultural aspects. One of the rarely and less noticed issues in this regard is investigating the ideological role and function of language in this piece of literature based on a certain adopted theory and method. In other words, the writers of this article try to understand ho...

[ 6 ] - مؤلفه‌های معناباختگی در شعر کتیبه مهدی اخوان ثالث

یکی از جریان‌های ادبی که متأثر از اتفاقات سیاسیِ اروپای قرن بیستم است، معناباختگی است. این جریان، نخست در تئاتر فرانسه پدید آمد و به‌ سرعت در اروپا منتشر شدو بعداز مدتی بر دیگر گونه‌های ادبی تأثیر گذاشت. روشنفکران نوگرای ایرانی تقریباً هم‌زمان با رواج آن در اروپا، به آن علاقه‌مند شدند و در قالب ترجمه، شاهکارهای آن را به جامعه‌ی  ایران شناساندند. تحت‌تأثیر رویدادهای سیاسی دهه‌های سی و چهل خورشیدی،...

[ 7 ] - بررسی و تحلیل تطبیقی ساختار صرف و نحوی در قصاید ناصرخسرو و سنایی با تکیه بر وجه غالب با تمرکز بر یک قصیدۀ معروف از هر شاعر

تحلیل ساختار صرف و نحو متون نظم و نثر با بررسی آماری آسان‌تر می‌‌‌شود. این بررسی نشان می‌دهد دو شاعر برای بیان مقصود خود از چه شگردهای آشنایی‌زدایی در ساختار صرف و نحوی اشعارشان استفاده کرده‌اند. ناصرخسرو و سنایی از قصیده‌سرایان برجستة ادب فارسی‌اند. بررسی ساختار صرف و نحوی دو قصیده که در بحر هزج سروده شده، بیانگر بسامد بیشتر وجه خبری، انواع صفات، حروف ربطِ هم‌پایه‌ساز و جملات ساده در اشعار ناصر...