اکبر ساجدی
عضو هیات علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی تبریز
[ 1 ] - زیرساختهای آزادی اندیشه در اسلام از منظر علامه طباطبایی
علامه طباطبایی به عنوان یکی از اندیشمندان معاصر جهان اسلام در ترسیم هندسه معرفتی اسلام جایگاه ویژهای برای «آزادی اندیشه» قائل است. این پژوهش بر آن است تا هندسه معرفتی پیشگفته را مورد بازنگری قرار داده و زیرساختهای آزادی اندیشه را از نظر وی بیابد. بر باور علامه، آزادی اندیشه در اسلام بر دو زیرساخت «نهاد جمعی اسلام» و «فطری بودن اسلام» بنا شده است. علامه اساس اسلام را تحفظ بر اصول برشمرده، آزا...
[ 2 ] - نقد ترجمه‌ها و تفاسیر آیه «مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوای» با تاکید بر نظریه آیت‌الله مشکینی و ابن‌عاشور
سوره یوسف حاوی نکات ارزشمند اعتقادی، اخلاقی و تربیتی است. ازجمله تعابیری که در این سوره به‌کار رفته، تعبیر «مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوای» در آیه بیست‌وسوم این سوره است که در پاسخ به تقاضای شوم زلیخا از زبان حضرت یوسف نقل شده است. حضرت یوسف× با تعبیر «او پروردگار من است و جایگاهم را نیکو ساخته است» به امتناع خود از تقاضای زلیخا تعلیل آورده است. مرجع ضمیر «انه» و مصداق «ربی» محل اختلاف مترجمان و ...
[ 3 ] - از حریم کعبه تا حرم کربلا؛ واکاوی مبانی تاریخی رثای شهریار بر امام حسین(ع)
ادبیات مرثیه، از مهم‌ترین منابع تحقیق و پژوهش در معارف حسینی است. زبان هنر در هر قالبی که درآید، ماندگاری و اثربخشی آن را مضاعف میکند. زبان شعر به سبب ویژگی‌های احساسی، حماسی و ادبی سهم بیشتری را در بیان ابعاد حماسه حسینی داشته است. در بین شعرای معاصر، شهریار نیز خود را از این جرگه خارج ندانسته و با آفرینش چند قطعه مرثیه ادبی، ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان نشان داده است. نوشتار حاضر ضمن ...
[ 4 ] - نقد و بررسی ترجمه های آیه هفتم سوره آل عمران با تاکید بر نقش «واو» در «و الراسخون فی العلم»
در آیه هفتم سوره آل عمران آیات قرآن به دو بخش محکمات و متشابهات تقسیم و علم تأویل آیات متشابه به «الله» نسبت داده شده است. در این آیه در کنار «الله» نام عده ای دیگر با تعبیر «و الراسخون فی العلم» به میان آمده است. این که «واو» در «و الراسخون» استیناف است یا عطف، محل اختلاف است. در صورت استیناف بودن، علم تأویل آیات متشابه منحصرا نزد خداست. اما در صورتی که عطف باشد، راسخان در علم نیز تأویل آیات م...
[ 5 ] - بررسی تمثیلات اخلاقی کلیله و دمنه در تبیین هدف از طبابت
برزویه طبیب در مقدمه کتاب کلیله و دمنه پارهای از توصیههای اخلاقی را که حاصل تجارب خود اوست، برای اطبا تشریح میکند. توصیه به ارزشهای اخلاقی نظیر توجه به آخرت و خدمت به مردم، به جای اهداف دنیوی، توجه به خود و احتراز از خودبیگانگی و آخرسر دعوت به قدر و منزلت ارزشهای والای طبابت. او فهم هر یک از توصیههای اخلاقی پیشگفته را با به کار بردن تشبیه تمثیل، آسان نموده است. این مقاله با روش کتابخانه ...
[ 6 ] - پیشینه‌شناسی رابطه آزادی اندیشه و ارتداد در اندیشه معاصر
رابطه آزادی اندیشه و ارتداد بحث نوپایی است که مطالعات نظام‌مندی در این باره انجام نشده است. با این حال میتوان رد پایی از این مطلب را در آثار اندیشمندان اسلامی یافت. پژوهش حاضر با جمعآوری و جمعبندی نظرات دوازده تن از اندیشمندان معاصر در باب رفع تنافض ظاهری بین دفاع اسلام از آزادی اندیشه و جعل حکم اعدام برای مرتد، کوشیده است تا پیشینه روشنی از این بحث ارائه دهد. اندیشمندانی که نظرات ای...
[ 7 ] - Scientific Authority in Islam’s Political Thought
In Islam’s political thought, principles of “preserving Muslims’ dignity” and “negating domination of foreigners” are of especial importance. Scientific authority is an important necessity for those principles. This article is aimed at clarification of the process of scientific jihad and study of position and infrastructures of scientific authority in Islam’s political thought. Taking Islam’s p...
[ 8 ] - تجلی عزت و عظمت حسینی(ع) در دوبیتی خواجه معین‌الدین چشتی
اهداف قیام امام حسین(ع)، بیان درس‌ها، شعارها و پیام‌های مکتب حسینی و در نهایت تبیین مبانی اعتقادی حرکت حضرت همواره مورد توجه اندیشمندان، مورخان و نویسندگان فراوانی قرار گرفته، به طوری‌که سهم فراوانی از ادبیات عاشورایی را در کنار ادبیات مرثیه به خود اختصاص داده است. در میان آثاری که این نوع نگاه را به قیام حسینی داشته‌اند، میتوان دوبیتی خواجه معین‌الدین چشتی را طرح نمود. خواجه با خلق و سرایش شع...
[ 9 ] - توتیایی از خاک پا (اهمیت قدمگاه‌های منسوب به اولیا از زاویه کلامی، عرفانی و ادبی)
در سرزمین‌های اسلامی، آثار و ابنیهای وجود دارد که تاریخ با عظمتی را در خود جای داده است. حفظ و حراست از این آثار و نشانهها بسیار ضروری است. اهمیت برخی از این ابنیه و آثار، به دلیل حضور و قدم گذاشتن برخی از اولیای دین است. این پژوهش، با محور قرار دادن اهمیت قدمگاهها و مقامات منسوب به اولیای دین، مسئله را از زاویة کلامی، عرفانی و ادبی، بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که در طول تاریخ اسلام ...
[ 10 ] - Modern Methods of Propagation in the Field of Professional Ethics
Professional ethics assigns some duties to the organization of religion propagation from which approaches to innovative fields could be mentioned. This study investigates “religious propagation” and claims that nowadays, without entering the innovative scientific fields, religious propagation would not meet success. Emergence of organization of religion propagation to the modern sciences such a...
[ 11 ] - Trade propagations in the ground of professional ethic
Professional ethic of the trade propagations can be studied systematically in a school of thought. Regardless of cultural and religious differences, one cannot generalize the common cases of obligations. A comparative consideration of the culture revealed by Islam and that of the West makes it clear that trade propagations in the western model is marked with such failures as instrumental attitu...
Co-Authors