بهروز محمدی منفرد

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

[ 1 ] - تبیین درون‌گرایانه شهودگرایی اخلاقی (مبتنی بر مبناگرایی غیراعتقادی)

این نوشتار درصدد تبیین درون‌گرایانه شهودگرایی اخلاقی با استفاده از الگوی مبناگرایی غیراعتقادی فومرتن و بونجور است؛ بدین معنا که می‌کوشد توجیه باورهای اخلاقی را به اموری وجودی منتهی کند که برای فرد درونی‌اند و نزد وی حاضر هستند. به بیان دیگر، امور وجودی را به‌عنوان مبنا قرار دهد تا در نتیجه سلسله توجیه باور اخلاقی را متوقف سازد. بر این اساس، حالات آگاهی و معرفت اخلاقی شهودی از سه ضلع برخوردارند ...

[ 2 ] - نقدی بر زمینه‌‌‌‌گرائی ساختاری توجیه باور اخلاقی

مبناگرایی و انسجام‌گرایی اخلاقی رویکردهایی سنتی برای ساختار توجیه باور اخلاقی‌اند که هریک مشکلاتی دارند؛ ازاین‌رو، امروزه برخی فیلسوفان اخلاق مانند مارک تیمونز، زمینه‌گرایی ساختاری توجیه باور اخلاقی را نظریۀ مستقلی در عرض آن دیدگاه‌ها می‌دانند. هدف ما این است که نشان دهیم این رویکرد برای توجیه باور اخلاقی بسنده نیست؛ ازاین‌رو، ابتدا تفسیر توجیه و به‌تعبیر تیمونز، مسئولیت‌پذیری و تعهد را تحلیل و...

[ 3 ] - مفهوم‌شناسی وجدان اخلاقی و گستره‌ تأثیرگذاری آن در نظم عمومی

حاکمیت نظم و قانون‌مداری از مهم‌ترین مؤلفه‌های اجتماعِ به‌سامان است که بستر امنیت و آرامش را برای سیر افراد در جهت اهـداف فـردی و جمعی امکان‌پذیر می‌سازد. دستیـابی به جامعـه‌ بهره‌مند از نظم عمومی، نیازمند وجود قوانین مربوط و مابازای قانونی مناسب برای اجرای این قوانین است. بی‌شک مهم‌ترین ضامن اجرای قوانینِ دارای جنبه‌ نظم عمومی، دولت‌ها و نهادهای اجتماعی قضایی و انتظامی هستند؛ اما توجه به اخلاقیا...

[ 4 ] - بازخوانی وجدان اخلاقی از نگاه علامه جعفری

یکی از محوری‌ترین مباحثی که علامه جعفری در عمده آثار خود، تلویحاً و تصریحاً، به آن اشاره نموده، وجدان اخلاقی است. از منظر وی، مدلول مفهوم وجدان اخلاقی، شامل ندای درونی، قطب‌نمای وجود انسانی، رهنمون‌سازی به‌سوی ایدئال‌ها می‌باشد. ایشان در دفاع از وجود وجدان اخلاقی، به شمول این قوه بین تمامی انسان‌ها صحه گذاشته است و فعالیت این قوه را مکمل فعالیت روش عقلانی می‌شمارد. در نظر علامه، کارکردهای وجدان ا...