هادی موسوی
استادیار گروه فلسفه علوم انسانی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
[ 1 ] - راه حلی برای مسئلۀ قدیمی تبیین تشکیک عَرْضی
اصل عقلی تشکیک در وجود به‌عنوان یکی از اصول حکمت متعالیه تلاش دارد کثرت موجود در عالم را ذیل نظریه اصالت وجود تبیین کند. با اینکه برهان عقلی از این اصل پشتیبانی می‌کند، ولی چگونگی وقوع کثرات در مرتبه موجودات عرْضی ذیل آن اصل در فلسفه اسلامی تبیین نشده است. یا دست‌کم تبیین روشنی از چگونگی تکثرات عرْضی در ذیل این اصل وجود ندارد. این در حالی است که توضیح‌ها درباره چگونگی تبیین کثرات در این اصل در آ...
[ 2 ] - بقاء نفس از دیدگاه ملاصدرا
کیفیت بقاء نفس در دستگاه فلسفی ملاصدرا شکل منحصر به فردی دارد. بهگونهای که تنها برای برهانی‌کردن اصل معاد به‌کار نمیرود، بلکه افزون بر آن تحلیل قابل قبولی از بقاء هویت بدن و نفس در جهان دیگر - برای تبیین آموزۀ معاد جسمانی- پیش رو می‌‌گذارد. او در این راستا بسیاری از اصول فلسفی خود از جمله چگونگی حدوث نفس، ترکیب اتحادی نفس و بدن، حرکت جوهری در وجود انسان و چگونگی رابطۀ نفس و بدن را در ارائه تب...
[ 3 ] - بررسی نظریۀ جسمانیةالحدوث و روحانیةالبقاءبودن نفس
نظریۀ جسمانیةالحدوث و روحانیةالبقاء بودنِ نفس نظریه‌‌ای است که نه‌تنها به چگونگی پیدایش نفس انسان اشاره دارد، بلکه به ماهیت نفس نیز اشاره دارد. ملاصدرا از مسیر اصول بدیع فلسفه خود و به‌ویژه حرکت جوهری به نظریه‌‌ای راه می‌‌یابد که ماهیت نفس آدمی را در پیدایش موجودی جسمانی می‌‌داند. این نفس جسمانی با حرکت جوهری مراتب پایین وجود را پشت سر می‌‌گذارد تا به مرتبۀ بالای وجود که تجرّد نفس است، برسد. ای...
[ 4 ] - نقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا
بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید دربارۀ رابطۀ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیع‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین نظریه در میان نظریه‌‌‌های فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گونه بدیع بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین ن...
[ 5 ] - نقش نظریه اعتباریات در جایگاه‌شناسی علم انسان‌شناسی
«انسان‌شناسی» واژه‌ای است که، به رغم فراگیر‌شدن استفاده از آن در مجامع علمی، هنوز نگاه روشنی در خصوص نحوه‌های دخالت آن در علوم انسانی وجود ندارد. در این نوشتار، به منظور نشان‌دادن مناسبات بین مباحث فلسفی و علوم انسانی و نشان‌دادن چگونگی دگرگونی علوم انسانی با ایجاد تغییر در مبانی فلسفی آن، به سراغ بخشی از انسان‌شناسی محمدحسین طباطبایی رفته‌ایم که در صدد بیان مقولات عقل عملی یا همان نظ...
Co-Authors