احمدعلی یوسفی
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
[ 1 ] - بررسی فقهی قاعدۀ «تبعیت نماء از اصل» و رفع مانعیت آن در شکل‌گیری شرکت‌های تعاونی
تولید محصول در برخی فعالیت‌های اقتصادی با اشتراک نیروی کار ازطرفِ عامل، و سرمایه ازسوی صاحب آن انجام می‌شود. مطابق با قاعدۀ «تبعیت نماء از اصل»، محصول تولیدشده در مِلک صاحبِ سرمایه قرار می‌گیرد و نیروی کار فقط باید به دستمزد اکتفا نماید. بر همین اساس، برخی در عقودی مانند مضاربه اشکال می‌کنند. این اشکال در تعاونی‌های مصطلح آشکارتر است. به عبارت دیگر، در تعاونی‌ها با این پرسش روبه‌رو هستیم که باو...
[ 2 ] - بررسی حکم فقهی پول مخمس در فرض افزایش قدرت خرید آن
پول‌های نقدی که خمس آنها پرداخت شده است، گاهی با افزایش در قدرت خرید مواجه می‌شوند. نظریات علمی و فقهی پذیرفتنی در مورد کاهش ارزش پول مطرح شده، اما در زمینۀ افزایش ارزش پول هیچ‌گونه تحقیقی انجام نگرفته است. سؤال این خواهد بود که آیا بر میزان افزایش‌یافته در قدرت خرید پول، خمس تعلق می‌گیرد؟ به‌عبارت دیگر آیا افزایش در ارزش پول مصداق فایده، نماء و کسب محسوب می‌شود تا متعلق خمس باشد؟ با توجه به عر...
[ 3 ] - طراحی شرکت شبه تعاونی قابل عرضه در بورس
ذکر شده است. با این حال شرکت‌های تعاونی همواره با مشکلاتی مواجه هستند که برخی از آنها به ساختار درونی شرکت‌ها برمی‌گردد؛ لذا امروزه در دنیا انواع تعاونی‌های نوع جدید شکل گرفته‌اند که با تغییر ساختار درونی خود سعی در رفع برخی مشکلات کرده‌اند. یکی از انواع تعاونی‌های نوع جدید، تعاونی‌های سهامی هستند. بر همین اساس مقاله حاضر به این مسئله می‌پردازد که چگونه یک تعاونی می‌تواند سهام خود را در بورس ع...
[ 4 ] - تحلیل فقهی کارکردهای پول‌های رمزنگاری شده (مورد مطالعه بیت کوین)
از سال 2009 شکل نوینی از پول در عرصه اقتصاد دنیا تحت عنوان «پول رمزنگاریشده» به وجود آمد. این وسیله مبادله از دسترس سیستم بانکی و بانک مرکزی خارج است و تنها از طریق فضای مجازی منتقل می‌شود. با فراگیرشدن این نوع پول در رفتارها و روابط اقتصادی، یک تحول جدی در ماهیت و کارکرد اقتصادی پول ایجاد می‌شود. تغییر در ماهیت و کارکرد اقتصادی ممکن است کارکرد فقهی متفاوتی نسبت به پول بانکی به دنبال داشته باش...
[ 5 ] - تحلیل فقهی مبنای عدم مغایرت در تصویب قوانین اقتصادی
ساختار تصویب قوانین اقتصادی ـ روش کفایت عدم مغایرت ـ موجب شده تا ساختار اقتصادی خاصی در جمهوری اسلامی ایران نهادینه شود. افزون‌بر آن، گاهی شورای نگهبان قانونی را مغایر با قانون اساسی یا اسلام تشخیص می‌دهد اما با فرایندی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام دنبال می‌شود به‌عنوان قانون تصویب می‌شود. قوانین مصوب از طریق مجمع تشخیص تا زمانی که مصلحت باقی است معتبر می‌باشد، ولی همه این موارد تاکنون دائمی...
[ 6 ] - معیار ادای حق در قرض و دین در شرایط افزایش قدرت خرید پول بعد از سررسید تعهد
ارزش پول اعتباری، به عللی ممکن است افزایش یابد. در فرض کاهش ارزش پول، نظریات فقهی روشنی دربارة مبلغ بازپرداخت دین بعد از سررسید، وجود دارد؛ امّا در فرض افزایش ارزش پول، مدیون باید چه مبلغی پرداخت کند؟ از آنجایی که حق واقعی دائن و مدیون از نظر فقهی امری مهمّ است این پرسش باید جواب روشن خود را پیدا کند. پاسخ به این پرسش مهمّ از سویی نیازمند بررسی دقیق برخی از ابعاد موضوع پول اعتباری و از دیگر سو ...
[ 7 ] - بررسی تطبیقی امتداد مبانی هستی‌شناختی نظام سرمایه‌داری و اسلامی در شکل‌گیری رفتارهای فردی و ساختارهای اقتصادی جامعه با تأکید بر بیانات رهبری (رویکرد اقتصادی)
پرداختن به موضوع امتداد مبانی هستی‌شناختی اسلامی از دو جهت حائز اهمیت است. نخست اینکه تمدن نوین اسلامی، باید بر پایه مبانی هستی‌شناختی اسلامی بنا شود. از جهت دوم، تمدن غرب با مبانی هستی‌شناختی متمایز و متباین با مبانی اسلامی، توانسته است مبانی خود را در رفتارهای فردی و ساختارهای جامعه امتداد دهد. از نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، مبانی اسلامی هنوز در رفتارهای فردی و نیز در ساخت...
[ 8 ] - سیره اقتصادی امام علی علیه السلام
This article has no abstract.
Co-Authors