سید عباس صالحی

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

[ 1 ] - مفاهیم اخلاقی معیار از منظر قرآن کریم

نظام‌های اخلاقی طبقه‌بندی‌های گوناگون از مفاهیم اخلاقی دارند. پرسش این جستار آن است که قرآن کریم چه طبقه‌بندی از مفاهیم اخلاقی را مطرح می‌کند؟ در این نوشتار دو اصل بنیادین مطرح شده است که دیگر مفاهیم اخلاقی به آن بازگشت داده می‌شوند. نخست اصل عدالت است که بسامدی بس متکثر و متنوع در قرآن کریم دارد و از آن تفسیرهای گوناگون شده است. اما به نظر می‌رسد که عدالت در منطق دینی، به‌معنای آن است که آنچه ...

[ 2 ] - خدمات قرآن کریم به دانش و رفتار اخلاقی

مناسبات دین و اخلاق ‌از محورهای مهم در «دانش اخلاق» است. اینکه اخلاق چه جایگاه و کاربردهایی در دین و دینداری دارد، و نیز اینکه «دین» چه ره‌آوردی را برای اخلاق داشته و دارد، از پرسش‌های اساسی مطرح در این دانش است. پرسش اخیر در محدوده تأثیرگذاری‌های قرآن در حیطه دانش و رفتار اخلاقی، در این جستار پیگیری شده است و این موضوع، از منظر کلان در موضوعات گوناگون مطرح و ارائه شده است. این نگرش کلی، ترسیم...

[ 4 ] - جهان شناخت علمی ‌ـ ‌قرآنی در داوری فضل‌الله

تفاسیر علمی رویکرد تفسیری است که می‌کوشد از داده‌های علمی در تفسیر و تبیین آیات وحی سود جوید و از این منظر، هم کشف مفاهیم صورت گیرد و هم احیاناً به اعجاز علمی ره سپرده شود. این رویکرده در سده اخیر رونق ویژه‌ای یافت و تفاسیر گوناگون و نیز نگاشته‌های مستقل فراوان با این رویکرد نگاشته شد. این رویگرد موافقان و مخالفانی یافت. این نوشتار به بررسی دیدگاه‌های آیت الله فضل‌الله می‌پردازد و موضع ایشان را ...

[ 12 ] - فقه شیعى و رویکرد به قرآن

 اشارتى به گذشته و نظاره‌اى به آینده فقه شیعه و ارتباط آن با قرآن دارد. نویسنده نخست از پیوند فقه و قرآن در عصر حضور ائمه سخن مى‌گوید پس از جدایى آن دو در یک دوره، پیوند دوباره آنها و پس از پیدایش فقه استدلالى در مدت چند قرن بحث مى‌کند. در ادامه از سلطه مجدد حدیث گرایى که با پیدایش جریان اخباریگرى پدید آمد سخن گفته، ره‌آورد آن را جدایى دوباره فقه از قرآن و محوریّت یافتن حدیث مى‌داند . سقوط جریان...

[ 13 ] - قرآن پژوهى نیازمند کار جمعى و جامع نگر

 نویسنده نخست از ژرفاى قرآن سخن گفته و ضرورت استمرار پژوهش در آن را مطرح مى‌کند آن گاه لزوم به کارگیرى روشهاى کارآمد و دقیق را بیان کرده آفتهاى تحقیقات دینى را محدودنگرى. نسخه نگارى و یکسویه اندیشى مى‌داند، سپس پژوهش جمعى را نشانه رشد فرهنگى و اجتماعى تلقى کرده نمونه‌هایى از آن را بر مى‌شمارد و در پایان به دو پیش نیاز کار جمعى 1 - آمادگى محیط سیاسى و اجتماعى و 2 - رشد فرهنگى و احساس تفاهم علمى،...

[ 14 ] - بازگشت به قرآن

 فلسفه و هدف از انتشار فصلنامه پژوهشهاى قرآنى تبیین شده است. نویسنده پس از بیان نقش انقلاب اسلامى در گسترش حرکت قرآن پژوهى، انواع فعالیّت‌هاى قرآنى را که پس از انقلاب شکل گرفته است زیر عناوین حفظ و قراءت، تأسیس مراکز قرآنى، تألیفات قرآنى، ترجمه‌هاى قرآن، برنامه‌هاى کامپیوترى و نشریات قرآنى، بر مى‌شمارد. سپس از فعالیّت‌هاى قرآنى دفتر تبلیغات اسلامى از جمله تکمیل و عرضه »تفسیر راهنما«، »فرهنگ موضوع...

Co-Authors