سپیده عبدالکریمی

[ 1 ] - بررسی هم‌معنایی گزاره‌ای، توصیفی و نسبی میان فعل‌های سادة فارسی و متناظرهای معناییِ مرکّب آنها

پژوهش حاضر تحقیقی معنی‌شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل‌های سادة زبان فارسی و متناظرهای مرکبِ معنایی آنها صورت گرفته است. در این بررسی، نخست، نگارنده طرز تلقی خود از فعل ساده و مرکب را  ارائه می‌کند و پس از آن، به انواع تناظر میان فعل‌های ساده و مرکب می‌پردازد. در ادامه، پس از بحثی مختصر دربارة هم‌معنایی و سه نوع از آن که در این پژوهش مبنای تحلیل‌ها قرار می‌گیرند، یعنی هم‌معنایی گزاره‌ای،...

[ 2 ] - روند دستوری‌شدگی حرف اضافة «از» در زبان فارسی

در زبان فارسی امروز، حرف اضافة «از» بر مفاهیم ابزار، روش، سبب، جنس، مالکیت، رابطة کل و جزء، خاستگاه، منشأ، مسیر، جدایی، مقایسه و موضوع دلالت دارد. «از» بازماندة حرف اضافة hača در زبان اوستایی و sacā در زبان سنسکریت است. hača / sacā از ریشة sac /hak به معنی «همراهی کردن» بوده و در زبان فارسی­ میانه و پارتی به­صورت az و až به‌کاررفته است. sacā در زبان سنسکریت بر مفهوم همراهی دلالت داشته و در تحول...

[ 3 ] - تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید

پژوهش معنی‏شناختی حاضر با هدف ارائه تبیینی شناختی بر زیر‌گروهی از استعاره‌های بدیع با عنوان استعاره‌های «شباهت­بنیاد» در 11 جزء ‌پایانی قرآن مجید به شکل توصیفی-تحلیلی انجام شده است. حوزه‎های مبدأ و مقصد استعاره‌ها اساس تبیین شناختی بوده‌اند. استعاره‌های مستخرج، در تحقیق حاضر در 3 حوزة «زندگی اجتماعی»، «طبیعت»، و «ذهن» و در دو دسته شباهت «ظاهری» و «غیرظاهری» طبقه‌بندی شده‏اند. در شباهت درک­شده «...

[ 4 ] - بررسی استعاره‌های شیئی در جزءهای بیست و شش تا سی‌ام قرآن مجید

پژوهش حاضر، استعاره‌های شیئی را از جزء بیست و ششم (ابتدای سوره احقاف) تا جزء سی‌ام قرآن مجید تحلیل کرده است. هدف اصلی پژوهش، تعیین مهم‌ترین حوزه‌های مقصد در استعاره‌های مفهومی شیءبنیاد و تبیین‌شناختی آنها همراه با تعیین بسامد وقوع آنهاست. دسته‌بندی مفاهیم استعاری در چهار حوزۀ روابط انسان با خدا، خودش، طبیعت و دیگر انسان‌ها صورت می‌گیرد. احتساب «شیء» در زمرۀ «طرحوارۀ انگاره‌ای» مجزا براساس دیدگا...

[ 5 ] - نقد و تحلیل کتاب ظرفیت فعل و ساخت‏های بنیادین جمله در فارسی امروز؛ پژوهشی بر اساس نظریة دستور وابستگی

مقاله حاضر محصول نگاهی به کتابِ ظرفیت فعل و ساخت‏های بنیادین جمله در فارسی امروز؛ پژوهشی بر اساس نظریة دستور وابستگی است که امید طبیب‏زاده آن را مشتمل بر هشت فصل نگاشته است. با توجه به آن‏که چنین رویکردی به دستور زبان در ایران درصد کم‏تری از مطالعات و بحث‏های زبان‏شناختی را به خود اختصاص داده است، جای خالیِ کتابی که نگرش اخیر را به زبان‏پژوهانِ علاقه‏مند معرفی کند؛ آن هم به زبان فارسی، به...

[ 6 ] - معنی‏ شناسی مفهوم «عشق» در غزلیات سعدی و حافظ در چارچوب معنی‏شناسی شناختی و نقد ادراکی

پژوهش حاضر دربردارندة نگاهی معنی‏شناختی به مفهوم «عشق» در غزل‏های دو شاعر نامدار ایرانی؛ سعدی و حافظ در چارچوب نقد ادراکی است. نگارندگان در پی پاسخگویی به این هستند که تفاوت(های) نگرش سعدی و حافظ به مفهوم «عشق» در غزل‏هایشان چیست؟ و این تفاوت چه تبیینی در چارچوب نقد ادراکی دارد؟ دستیابی به پاسخ این پرسش‏ها با استناد به نظریة استعارة مفهومی و آرایة تشبیه در آثار شاعران نامبرده صورت گرفته است و ب...