ولی دین پرست

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تبریز

[ 1 ] - نقش نخبگان ایرانی در گسترش مناسبات ایران و عثمانی در قرن نهم هجری/ پانزدهم میلادی

چکیده در قرن نهم هجری نخبگان برجسته‌ای مانند عبدالرحمن جامی، شیخ مظفرالدین شیرازی، و جلال‌الدین دوانی در مراکز علمی و فرهنگی ایران مانند هرات و شیراز به عرصة ظهور رسیدند، آنان از نظر علمی چنان شهرتی داشتند که نظر سلاطین جهان اسلام مانند سلطان‌محمد فاتح و بایزید ثانی عثمانی را به خود جلب کردند. این نخبگان برخی از آثار تألیفی خود را به نام سلاطین عثمانی نوشتند. از سوی‌دیگر، گروه...

[ 2 ] - کاربست‎های نظامی شکار در فتوحات دورة ایلخانان و تیموریان

شکار از جمله سنن رایج در بین اکثر اقوام گذشته است که با انگیزه‌های متفاوت بدان می‌پرداختند. اقوام ترک و مغول شکار را با هدف تأمین غذا و مایحتاج زندگی و همچنین تمرین فنون رزمی انجام‎می‌دادند. چنگیز‌خان و تیمور در فواصل جنگ‌ها و یا فصولی از سال، با برگزاری شکار در مناطق مختلف، سپاهیان خود را به تیر‌اندازی و شیوة فریب، اغفال، محاصره و صید حیوانات شکاری عادت می‌دادند تا آنان همین فنون را در میادین ...

[ 3 ] - فعالیت محلات تبریز در انقلاب مشروطیت

تبریز یکی از کانون‌‌های مهم انقلاب مشروطیت بود. با پیروزی مشروطیت و تشکیل انجمن ایالتی، نقش گروه‌های مختلف محلات تبریز از قشر کارگر تهی‌دست شهر گرفته تا مجاهدان، واعظان، روشنفکران، و تجار بسیار مؤثر و چشم‌گیر شد. به خواست انجمن ایالتی، در محلات تبریز انجمن‌های فرعی شکل گرفتند. از آن پس اعضای انجمن‌های ‌‌محلات که نمایندۀ انجمن مرکزی در محلۀ خود به‌شمار می‌آمدند، به فعالیت‌های ‌‌سیاسی و فرهنگی پر...

[ 4 ] - مناسبات تجاری جمهوریهای ونیز و جنوا با ایران عصر ایلخانی

یکی از تحولات عصر مغول در عرصه جغرافیای سیاسی قرار گرفتن آسیای میانه، دشت قپچاق، ایران، قفقاز و آناتولی تحت حاکمیت مغولان بود. از نتایج بلافصل چنین دگرگونی ای در نواحی مذکور، گسترش مناسبات تجاری و بازرگانی بین اقوام و ملل مختلف آسیایی بود که طی چندین دهه آینده آثار آن به سرزمین های غربی آسیا از جمله به اروپا هم رسید. در چنین وضعیتی یکی از فعال ترین مناطقی که در وضعیت گسترش مناسبات تجاری بین آسی...

[ 5 ] - کانون‌‌های تجارت ابریشم ایران در دوره تیموریان و ترکمانان (قرن نهم هجری)

ابریشم از تولیدات مهمی بوده که در طول تاریخ بشر در تجارت جهانی ارزش زیادی داشته است. از دوره ایلخانان صادرات ابریشم ایران به اروپا رونق گرفت. هر چند با سقوط این حکومت برای مدتی کوتاه در صدور این کالا وقفه‌ای ایجاد شد، با روی کار آمدن تیموریان و ترکمانان بار دیگر تولید و صادرات ابریشم رونق گذشته خود را باز یافت. در این دوره تبریز و سلطانیه به عنوان مهم‌ترین مراکز فروش ابریشم استرآباد، مازندران، ...

[ 6 ] - اصلاحات یا قانون نامه‌های اوزون حسن در استقرار نظم ایرانی

چکیده با استقرار حکومت ایلخانان در ایران،‏‎ اشراف و حاکمان مغولی به شیوه یاسا یا نظم مغولی بر این سرزمین حکومت کردند. نتیجه آن اخذ انواع مالیات‌های غیر شرعی و چپاول اموال و ثروت‌های مردم بوده است. با مسلمان شدن ایلخانان مغول آنان به تدریج سنن صحرا نشینی خود را کنار نهاده، اقدام به اصلاح اوضاع مالی و اجتماعی ایران هر چند به طور محدود نمودند، پس از دوره ایلخانان در دوره سربداران، تیموریان و ترکم...

[ 7 ] - تأثیر تاریخ‌نگاری ایرانی دوره‌ی ایلخانان و تیموریان بر تاریخ‌نگاری عثمانی

مبادلات فرهنگی ایران و آناتولی از دوره‌ی سلاجقه‌ی روم، نه‌تنها موجب رواج زبان و ادبیات فارسی و سایر پدیده‌های فرهنگی در آن سرزمین شد، بلکه در زمینه‌ی تاریخ‌نگاری نیز مورخان عثمانی در قرن نهم و دهم هجری، دنباله‌رو روش تاریخ‌نگاری ایرانی بوده‌اند.مورخان عثمانی در آغاز کار برای تدوین تواریخ آل عثمان، اخبار و روایات مربوط به اقوام ترک، به ویژه «قبایل قایی» را بیشتر، از منابع ایرانی به دست آوردند؛ د...

[ 8 ] - نقش تهیدستان شهری و لوطیان و جهّال تهران در انقلاب مشروطیت

تهیدستان شهری شامل گروه‎های متعددی مانند لوطیان‌، مزدوران شهری، دست‎فروشان، حاشیه‎نشینان شهری و...‌بودند. با شروع انقلاب مشروطه، بیشترِ این اقشار به امید رهایی از فقر و فشارهای اقتصادی به انقلابیون پیوستند. اما، در پی ایجاد مشکلاتی نظیر افزایش قیمت اجناس از تحقّق آمال خود در حکومت مشروطه ناامید شدند و از آنجا که تحت نفوذ نخبگان جامعه بودند، با شکل‌گیری دو گروه مشروطه‌خواهان و سلطنت‌طلبان، لوطیان ...

[ 9 ] - نخبگان ایرانی و فعالیت‌های علمی و فرهنگی آنان در عثمانی (قرن نهم و دهم هجری)

در این پژوهش، فعالیت‎های علمی و فرهنگی نخبگان ایرانی در عثمانی از آغاز شکل‎گیری دولت عثمانی تا اوایل قرن دهم هجری مورد بررسی قرار می‎گیرد تا نشان داده شود که فعالیت‎های علمی آنان چه تأثیری بر حیات علمی و فرهنگی عثمانی به جا گذاشت و در این دوره علمای سنت‎گرا چه واکنشی نسبت به عقل‎گرایان داشتند و نتایج آن چه بود. از دورۀ ایلخانان و حتی قبل از آن، ایران به عنوان کانون علمی محل ظهور علمای بزرگی در...