مینا شمخی
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
[ 1 ] - عصمت یا عدم عصمت در گزاره‌های قرآن و عهدین
یکی از مبانی مهم در شناخت و تفسیر قرآن، تورات و انجیل، اعتقاد به عصمت وخطاناپذیری درالفاظ و گزاره‌های این کتاب‌های آسمانی است. اگر آیات و عبارات قرآن کریم و عهدین در بستر نزول و گذر زمان دچار اختلاف و تعارض شده باشند، دیگر نمی‌توان به آنها اعتماد کرد. از جملۀ وجوه اصالت و اعتبار متون وحیانی، صیانت آنها از هر گونه اشتباه، ناسازگاری و اختلاف است. هرگاه کسی با این مبنا در مقام فهم آیات برآید، از ...
[ 2 ] - «نقد و بررسی اسرائیلیات قصص انبیاء در تفسیر منهج الصادقین»
در بسیاری از تفاسیر، به خصوص تفاسیر روایی، روایات فراوانی در زمینه‌ی تاریخ و سرگذشت پیامبران پیشین و نیز اعتقادات و معارف دینی نقل شده که منشأ بسیاری از آنها خرافات و داستان‌های ساختگی اهل کتاب است. که به این روایات اسرائیلیات گفته می‌شود. بسیاری از مفسّران، بدون نقد این روایات، به نقل آنها پرداخته‌اند. در سده‌ی اخیر، رویکردی نقّادانه به این روایات در میان مفسّران و اهل تحقیق صورت گرفته است. یکی ا...
[ 3 ] - سیرتاریخی، منابع و شیوه‌های متقدمان در تفسیر لغوی
تفسیر لغوی، شیوه‌ای است که مفسر، لغات و واژگان آیات قرآن کریم را از زوایای گوناگون، مورد بررسی قرار داده و در برداشت‌های تفسیری خود، مفردات الفاظ قرآن و معانی گوناگون هر لغت، ریشه و اصل هر لفظ و نیز ترکیب جملهها را محور استناد قرار می‌دهد. شکی نیست پیامبر (ص) طبق سنت الهی، روش خاصی را برای فهمانیدن مقاصدش اختراع نکرده است و با قومش با همان طریقة مأنوس تفهیم و تکلم که بر ایشان شناخته شده بود، س...
[ 4 ] - تأثیر تربیت قرآنی بر تبلورکمال انسانی
رهنمودهای تربیتی قرآن، برای تجلی کمال انسانی و ذکر ویژگی‌های انسان کامل، بخش وسیعی از این کتاب آسمانی را در برگرفته است. تفکر در محتوای این‌گونه آیات، یگانه راه شناخت ابعاد همه جانبۀ شخصیت آرمانی و کامل از نظر اسلام است. زیرا قرآن کتاب هدایت انسانهاست و هرچیزی در این باره، اصول آن در قرآن موجود است. ازآنجا که درادبیات قرآنی، تکامل و رستگاری هدف و خاستگاه هر انسان آزادهای است، از این رو، آموز...
[ 5 ] - مکاتب ظاهرگرا در تفسیر قرآن
در تاریخ تفسیر قرآن شاهد مکاتب مختلف تفسیری در باب فهم و برداشت آیات الهی هستیم که از یک سو، هر کدام در بستر و ریشه‌ها و عواملی شکل گرفته و از دیگر سو، هر یک از آنها، آثار و تأثیرات خود را بر حوزه اندیشة اسلامی بر جای گذاشته است. در این مقاله از میان مکاتب مختلف و فراوان تفسیری، به بررسی مکتبی عمده و کاملاً متمایز که خود شامل مکاتب فرعی دیگری می‌شود، پرداخته و در بارة مبانی آن سخن خواهیم گفت. ای...
[ 6 ] - رویکردهای مختلف در مورد نقش سنت در تعامل با قرآن و کتاب مقدس
در هر سه دیناسلام، مسیحیت و یهود، سنت نیز درکنار کتاب، منبع ویا از گسترۀ اثربخشی آن در احکام و آموزه‌های این ادیان ویا در تعاملهای آن با کتاب‌های آسمانی (عهدین و قرآن) کاستهاند. در این مقاله، رویکردهای مختلف باورمندان و مخالفان سنت را در سه دین اسلام، یهود و مسیحیت طبقهبندی کرده و تعامل سنت با کتاب‌های آسمانی را در این سه دین ابراهیمی مورد بررسی قرار دادهایم. دربارۀ رابطۀ قرآن و س...
[ 7 ] - علامه جعفری و واکاوی گزاره‌های علمی در نهج البلاغه
قرآن کریم و روایات معصومین(ع) به ویژه نهج البلاغة امیر مومنان(ع)، در مناسبت های گوناگونی به طرح و واکاوی جهان طبیعت و نمودهای مختلف آفرینش مخلوقات پرداخته اند و البته از این کند و کاوها هدفی جز تبیین هدف مندی و غایت مداری جهان هستی نداشته اند. علامه محقق، محمدتقی جعفری در اثر وزین ترجمه و شرح نهج البلاغه، عالمانه به این امر پرداخته و با ذکر نمونه های فراوانی، ضمن اثبات هماهنگی آموزه های علوی(ع)...
[ 8 ] - راهکارهای تربیتی فقرزدایی در نهج‌البلاغه
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دیرینه‌ی بشر، تأمین رفاه افراد جامعه و رفع فقر بوده است. اما به دلایلی مانند اختناق و ستمگری‌های بی‌رحمانه‌ی ثروت‌اندوزان حاکم و بی‌عدالتی و جاه‌طلبی آنان هرگز محقق نمی‌شد. با ظهور اسلام این دغدغه جدّی‌تر شد. آیات و روایات بسیاری نیز مؤیِّد این ادعاست. پژوهش حاضر که با روش کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی-تحلیلی انجام شده، درصدد پاسخ به این سؤال است که امام علی(ع) در نهج‌البل...
[ 9 ] - مقایسه‌ی تحلیلی شخصیت از دیدگاه روانشناسی با مفهوم شاکله در قرآن
در آموزه‌های قرآنی، بهره‌مندی افراد جامعه اسلامی از شخصیت کارا، مفید و اثرگذار، از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست و این موضوع نیز یکی از مفاهیم بنیادین در ادبیات روانشناسی است. ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر: بررسی مفهوم و عناصر شکل‌دهندۀ شاکله در قرآن و تطبیق آن با مؤلفه‌های شخصیت در روانشناسی است. روش پژوهش: کیفی از نوع تحلیل محتوا بوده و جامعه پژوهش: شامل کلیه آیات قرآن مربوط به شاکله بود که به‌منظور اس...
Co-Authors