حامد پوررستمی
استادیار دانشگاه تهران
[ 1 ] - وحی بیانی و چیستی نطق محسوس قرآن (در پرتو آموزه‌های نهج‌البلاغه)
سبک و نحوۀ سخن گفتن قرآن مجید با انسان، همواره یکی از خدشه‌های ذهنی انسان به‌خصوص دین‌پژوهان معاصر است که ذهن آنها را می‌گزد. به باور نویسنده قالب تجلی این سبک را باید در حقیقتی به نام «نطق قرآن» جست‌وجو کرد. بر اساس قراین لغوی و روایی، معنای «انتقال و ارائۀ پیام و مراد» در واژۀ «نطق» نهفته است و این پیام و مراد شاید از طریق سازوکارهای حسی مانند الفاظ و اصوات (نطق محسوس) یا سازوکارهای عقلی (نطق...
[ 2 ] - بررسی آسیب شناسانه تأثیر نسخه هایعبده و صبحی صالح بر ترجمه های معاصر نهج البلاغه
Nahj al-Balagheh which is the mirror of the thought of the speaking Quran and the speaker of the Quran, namely Ali, the Commander of the Faithful, is a great and invaluable book, whose beautiful form and deep thoughts have distinguished it from other works. Since the conception and emergence of this work a special interest has been shown in editing it and extracting its knowledge. Chronologic...
[ 3 ] - دراسة فی مصطلح (کرائم القرآن) وحقله الدلالی
None
[ 4 ] - بررسی حجیت ظواهر قرآن (در پرتو آموزه های نهج البلاغه)
میزان اتکا و اطمینان به ظواهر قرآن و نقش روایات در این مهم، از مبانی زبان‌شناختی قرآن کریم است و همواره حجم درخوری از مباحث اصولی و هرمنوتیکی را به خود اختصاص داده و می‌دهد. در این مقاله در صدد هستیم موضوع مذکور را نه صرفاً با رویکرد اصولی یا هرمنوتیکی، بلکه در پرتو آموزه‌های نهج‌البلاغه بررسی کنیم. در آموزه‌های امیرمومنان علی علیه‌السلام با دو دسته از بیانات مواجه هستیم. دستۀ اول شواهدی که ممکن...
[ 5 ] - نقد و بررسی ایده نسبیت ظواهر قرآن، با تکیه بر ایده نسبیت متشابهات قرآن علامه طباطبایی (ره)
علامه طباطبایی (ره) حسب روایت (المحکم ما یعمل به و المتشابه ما اشتبه علی جاهله) ایده نسبیت متشابهات قرآن را مطرح می‌فرماید. این ایده، ایده دیگری را بر صفحه ذهن پدید می‌آورد که آیا نسبت به ظواهر قرآن نیز می‌توان چنین گفت؟ ایده نسبیت ظواهر قرآن باعث بررسی بیشتر پیرامون دو سؤال مهم 1. ظاهر به چه معنا و برای چه کسی؟ و 2. حجیت برای چه کسی و با چه شاخصی؟ می‌شود. به نظر می‌رسد ظاهر به هر دو معنای خود ...
[ 6 ] - تحلیل قلمروشناختی از «فقه مطلوب» در اندیشۀ شیعه (با رویکرد قلمرو موضوعی)
گسترۀ قلمرو فقه، از جملۀ مقولاتی است که در دین‌پژوهی و کارکردهای آن نقشی اساسی دارد. با تحلیل و تجزیۀ برنامه‌ها و قانون‌های موجود در تعاملات چهارگانۀ بشری (تعامل با خود، خدا، خلق و طبیعت) می‌توان سه حیث 1. موضوعی، 2. حکمی؛ 3. روشی یا برنامه‌ای را در آنها ملاحظه کرد، سه حیثی که در ظرفیت «فقه مطلوب» نیز جریان دارد. قلمرو موضوعی فقه مطلوب، هر عنوان و پدیده‌ای است که به حکم شرعیِ تعامل و مواجهه می‌پ...
[ 7 ] - چیستی و ترابط معنایی «فرهنگ» و «دین» در «فرهنگ دینی»
مقولاتی از قبیل فرهنگ و دین، اصلی‌ترین عناصر قدرت نرم یک کشور در دنیای کنونی قلمداد می‌شوند. در هم تنیدگی این دو عنصر، ترکیبی پرقدرت و پرکارکرد به نام «فرهنگ دینی» را شکل می‌دهد که راز اقتدار و پیشرفت همه جانبه هر جامعه‌ای است. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که در تعریف معرفت شناسانه، فرهنگ «ادراک عمومی نسبت به محیط» و در تعریف واقع شناسانه، «وضع و روح حاکم بر مجموعه نگرشها و تعاملات اجتماعی ...
[ 8 ] - بررسی تحلیلی- مصداقی راسخان در علم و تعارضات فراروی
موضوع مشترک در آیه 7 سوره آل عمران و خطبه اشباح سخن در مورد راسخان در علم است. ظاهر آموزه های روایی حکایت از آن دارد که مصداق راسخان در علم، تنها معصومین علیهم السلام باشند که نشان می دهد نظر برخی از دانشمندان اسلامی مبنی بر وسعت مصداقی راسخان در علم چندان دقیق نباشد. همچنین علم به تاویل موضوع دیگری است که از ظواهر آموزه های دینی نوعی تعارض ظاهری برمی آید. به عنوان مثال در حالی که ظاهر خطبه اشب...
[ 9 ] - نظریۀ سرمایۀ اجتماعی «امامت‌محور» با تکیه بر آموزه‌های شیعه
یکی از موضوعات مهم در جامعه‌شناسی، نقش ایدئولوژی و ارزش‌های دین‌پایه بر نظریه‌های جامعه‌شناختی و پدیده‌های اجتماعی است. نمونة بارز این آموزه‌ها سخن حضرت فاطمه زهرا(س) است مبنی بر اینکه «فجعل الله ... طاعتنا نظاماً للملة و إمامتنا أمانا من الفرقة.»؛ خداوند پیروی از ما اهل بیت را سبب برقراری نظام اجتماعی و رهبری ما را عامل در امان ماندن از تفرقه‌ها قرار داده است. فرضیة مقاله بدین سمت رفته است که ا...
[ 10 ] - A Study of the Features and Functions of speech Perseverance (With an Emphasis on the Alavi Teachings)
The serious challenge that contemporary human is encountered with has been brought about by the lack of applying ethical and behavioral necessities in his life rather than by the weakness of the rules or lack of technology. One of the mentioned important necessities is the factor of speech perseverance which has a particular conceptual and meaningful weight that is the adducing of the right spe...
[ 11 ] - بررسی تطبیقی هستی‌شناسی‌معنا در دیدگاه فیض کاشانی و علامه طباطبایی
هستی‌شناسی معنا در پیِ یافتن حقیقت و ماهیت معنای الفاظ و به بیان دیگر در جستجوی چیستی معناست. اندیشمندان غربی به این مسئله توجه کرده و نظریه‌های گوناگونی همچون نظریه مصداقی، تصوری، تصویری و... برای معنا مطرح کرده‌اند. با توجه به جایگاه ویژۀ این بحث در تفسیر قرآن و دانش اصول فقه و برخی مباحث کلامی، تبیین دیدگاه دانشمندان مسلمان دربارۀ آن ضروری است. به همین جهت در این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی، ...
[ 12 ] - تجلّی مرتبت اهل بیت علیهم السلام در قرآن در آینه نهج‌البلاغه
This article has no abstract.
Co-Authors