گزارش غزلیّات سلمان ساوجی از نگاه فرجام‌شناسی

مبحث فرجام­ شناسی و معاد اندیشی از مباحث مهمّ و عمیق اعتقادی است که مورد اهتمام ادیان و آیین­ های مختلف بوده و در آثار بزرگ ادبی نیز وارد شده است. در این پژوهش، غزلیّات سلمان ساوجی را از این منظر مورد مطالعه قرار داده ­ایم، شواهد مرتبط با فرجام ­شناسی را از دیوان شاعر استخراج،  سپس به صورت واژه­ای و ترکیبی تقسیم­ بندی نموده و ابیات شاهد را با توضیحاتی همراه ساخته­ ایم و تاکنون کاری به این شکل در این باره انجام نشده است. هدف از این پژوهش یافتن پاسخی برای این سوال­ها بوده که بازتاب مسألۀ فرجام شناسی در ذهن و زبان سلمان ساوجی چگونه است؟ او در دستیابی و بیان دیدگاهش نسبت به فرجام از چه منابعی بهره برده است؟ نتایج تحقیق نشان می­دهد که شاعر، اعتقادی راسخ و راستین به فرجام و جهان و زندگی پس از مرگ داشته و به شیوه ­ها و انگیزه ­های مختلف با استناد و اقتباس از قرآن کریم، روایات اسلامی و باورهای اسطوره­ای از آن سخن گفته ­است.