گرفتگی غشاء در زیست‌راکتور غشایی: سازوکار، انواع، عوامل مؤثر و روش‌های کاهش

در طول سه دهه اخیر زیست‌راکتور‌های غشایی (MBR) برای تصفیه انواع مختلف فاضلاب شهری و صنعتی کاربرد گسترده‌ای یافته‌اند. اما، گرفتگی غشاء و هزینه‌‌های هنگفت غشاء موانع اصلی برای کاربرد گسترده‌تر MBR‌ها به‌شمار می‌آیند. از این‌رو، درک بهتر از گرفتگی غشاء نه تنها می‌تواند کلید حل مشکلات باشد، بلکه یکی از عوامل اصلی استفاده هر‌چه بیشتر از فرایند‌های غشایی در آینده به‌حساب می‌آید. در طول دهه اخیر، تحقیقات چشمگیری برای فهم گرفتگی غشاء در MBR انجام شده‌است. در این مقاله، با هدف کنترل و کاهش گرفتگی غشاء در سیستم‌‌های MBR، در ابتدا سازوکارهای گرفتگی و انواع مختلف گرفتگی از منظر گرفتگی قابل رفع‌شدن و غیرقابل رفع‌شدن و برگشت‌ناپذیر، و نیز گرفتگی زیستی، گرفتگی مواد آلی و گرفتگی مواد غیرآلی مورد بحث قرار گرفته است. سپس عوامل مؤثر بر گرفتگی غشاء، شامل خواص فیزیکی غشاء، خواص رشدمایه و زیست‌توده و شرایط عملیاتی به‌طور کامل بررسی و درنهایت روش‌های کاهش گرفتگی MBR بیان شد.