گاهِ رَپیتوین، زمان آرمانی در دین مزدیسنی

author

  • فرزانه گشتاسب استادیار پژوهشکدة زبان‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

ایزد رَپیتْوین یکی از ایزدان بسیار مهم دین زرتشتی است. این ایزد موکل بخشی از زمان است که آن را «گاه ‌رَپیتوین» می‌نامند. گاه‌ رَپیتوین در اساطیر زرتشتی بیان‌گر کیفیتی از زمان است که می‌توان آن‌ را وضیعت آرمانی نامید. این گاه هم لحظة آغازین آفرینش است و هم لحظة انجامین رستاخیز؛ و هم لحظه‌ای است که سودرسانان موعود (سوشیانت‌ها) ظهور می‌کنند. نماد این‌جهانی گاه ‌رَپیتوین، هنگام ظهر و یکی از بخش‌های پنج‌گانة روز است. اسطورة ایزد رَپیتوین در مناسک زرتشتی بازتابی روشن و شگفت به‌جای گذاشته ‌است. برای بدرقة او در آغاز زمستان بزرگ، صد روز پیش از بازگشت او به روی زمین و نیز اول فروردین، که هنگام بازگشت دوبارة اوست، آیین‌هایی برای این ایزد برگزار می‌شود. مراسم رَپیتوین در اول فروردین را می‌توان جشن بزرگ‌داشت هفتمین آفرینش یعنی جشن پیدایش آتش نامید. «جشن‌ سده»، که به پیشواز بازگشت رَپیتوین می‌رود و به مناسبت کشف آتش برگزار می‌شود، و دیگر نیایش‌ها و آیین‌های مربوط به ایزد رَپیتوین این نظریه را تقویت می‌کنند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بهینه سازی زمان و هزینه در استقرار سکونت گاه های اسکان موقت پس از بحران

در ایران سابقه وقوع حوادث و بحران‌های طبیعی ‌و غیرطبیعی زیادی وجود دارد. از جمله بحران‌های طبیعی می‌توان به زلزله، سیل، طوفان، ریز‌گرد، رانش زمین و آتش‌سوزی اشاره کرد. معمولا در هر بحران، منازل و سکونت‌گاه‌های عده زیادی از افراد دچار خسارت می‌شوند و عده-ای نیز دچار صدمات مالی و جانی می‌گردند. موضوع اسکان موقت آسیب‌دیدگان هر بحران، از جمله دغدغه‌ها و وظایف اصلی مسئولان هرکشور ‌می‌باشد. عملیات اس...

full text

بحثی دربارۀ علّت جاودانگی پشوتن در سنّت مزدیسنی

پشوتن، نام‌بُردارترین پسر گشتاسب در سنّت و ادبیات مزدیسناست. در باب فرجامِ کارِ وی با چند روایت متناقض روبه‌رو هستیم: نخست مشهورترین روایت بر پایۀ اَسناد و شواهد موجود از گزارش‌ها و روایت‌های متون کهن پهلوی، پشوتن یکی از بی‌مرگانیست که در آخرالزّمان پیش از هزارۀ‌ هوشیدر، علیه بدکاران و دیوان رستاخیز می‌کند و هم‌چنان در هزارۀ هوشیدرماه، سروری خواهد کرد. دیگری روایتی از چگونگی نامیرایی پشوتن با خوردن ش...

full text

مقایسة صفات و خویش‌کاری‌ها‌ی سروش در شاهنامه با متون مزدیسنی

سروش یکی از مهم‌ترین ایزدان اوستایی است که در گاهان، اوستای نو، و متون پهلوی خویش‌کاری‌های مختلفی داشته و در ادبیات ایران پس از اسلام نیز نام و نقش او بر جای مانده است. فردوسی (د 411 یا ۴۱۶ ق)، حماسه‌سرای چیره‌دست و بی‌بدیل ایران، در شاهنامه، در مقام گزارش باورهای دینی ایرانیان باستان، اوصاف و کارکردهایی را به سروش نسبت داده است. این مقاله، پس از بررسی تطبیقی ویژگی‌های سروش در گاهان، اوستای نو،...

full text

بحثی دربارۀ علّت جاودانگی پشوتن در سنّت مزدیسنی

پشوتن، نام بُردارترین پسر گشتاسب در سنّت و ادبیات مزدیسناست. در باب فرجامِ کارِ وی با چند روایت متناقض روبه رو هستیم: نخست مشهورترین روایت بر پایۀ اَسناد و شواهد موجود از گزارش ها و روایت های متون کهن پهلوی، پشوتن یکی از بی مرگانیست که در آخرالزّمان پیش از هزارۀ هوشیدر، علیه بدکاران و دیوان رستاخیز می کند و هم چنان در هزارۀ هوشیدرماه، سروری خواهد کرد. دیگری روایتی از چگونگی نامیرایی پشوتن با خوردن شی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 4

pages  25- 37

publication date 2012-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023