کیفیت سیلاب شهری و رسوبات حاوی فلزات سنگین در حوضچه تزریق شهر شیراز و بررسی عملکرد مواد جاذب برای کاهش آلودگی

فلزات سنگین یکی از مهم‌ترین آلودگی‌های محیط زیست محسوب می‌شوند و به‌صورت محلول و جذب شده به مواد معلق در سیلاب‌‌های ‌شهری و حوضچه‌های تزریق سیلاب شهری وجود دارند. در این مقاله به بررسی فلزات سنگین در سیلاب و رسوبات حوضچة تزریق سیلاب در شهر شیراز پرداخته شده است. نتایج این تحقیق مبین آلودگی‌های مختلف سیلاب شهری از جمله فلزات سنگین است که به‌صورت محلول غلظت پایینی دارند و بیشتر آنها به موادمعلق جذب می‌شوند و انتقال می‌یابند. بر اساس نتایج، فلز آهن بین 95تا100، فلز مس بین 91تا100، فلز روی بین 79تا100 و منگنز بین 47تا100 درصد جذب مواد معلق سیلاب شده‌اند. فلزات سنگین روی، آهن و مس در رسوبات کف حوضچه نیز وجود داشته که وجود آنها در لایه‌های پایین‌تر نشان دهندة آن‌است‌که این فلزات به‌سمت لایه‌های زیرین حرکت کرده‌اند و این‌در‌حالی ‌است‌که قدرت جذب لایه‌های بالایی هنوز وجود دارد. برای کاهش آلودگی سیلاب، آزمایش‌های مختلف جذب به‌صورت ناپیوسته در مقیاس آزمایشگاهی بر روی مواد جاذب ارزانقیمت مثل انواع خاک اره، خاکستر و ماسه انجام شده‌است. فلز روی به‌علت داشتن بیشترین حرکت در خاک انتخاب وpH بهینه برای حداکثر جذب آن به‌دست آمد. حذف کل موادمحلول با خاک اره نشان می‌دهد که حداکثر جذب, مربوط به 20 گرم بر لیتر ماده جاذب و به میزان 39 درصد است همچنین حداکثر حذف موادمعلق نیز 80 درصد و مربوط به 10 گرم در لیتر خاک اره است. بنابراین برای حفظ منابع آبهای زیرزمینی در زیر حوضچه‌های تزریق و رسیدن به خواسته‌ها و اهداف مدیریت کیفیت آب, می‌توان سیستم‌های جذب آلودگی را با مواد جاذب ارزانقیمت قبل از حوضچه‌ها و با استفاده از اطلاعات کیفیت سیلاب منطقه‌ای, طراحی کرد.