کمّی سازی و ارزیابی تجربی معیار نوینِ کیفیت حسابداری

مطالعات اخیر حاکی از آن است که حق­الزحمۀ حسابرسی، اطلاعاتی پیرامون عواملی همچون دامنۀ رسیدگی، ریسک حسابرسی و بزرگی صاحبکار و همچنین عامل کیفیت حسابداری فراهم ­می­آورد. بنابراین با کنترل این عوامل، می­توان بخش باقی­ماندۀ حق­الزحمۀ حسابرسی را به عنوان معیار نوین کیفیت حسابداری تلقی نمود. با این وصف، هدف از انجام پژوهش حاضر، در وهلۀ اول، کمّی­سازی و در وهلۀ دوم، ارزیابی تجربی معیار یادشده می­باشد. برای کمّی­سازی معیار نوین کیفیت، پس از برازش مجموعه­ای از عوامل اثرگذار بر حق­الزحمه حسابرسی، قدر مطلق بخش باقی­ماندۀ حق­الزحمۀ حسابرسی به عنوان کیفیت حسابداری در نظر گرفته می­شود. برای ارزیابی تجربی معیار یادشده، ارتباط معیار نوین با سایر معیارهای سنتی کیفیت حسابداری (نظیر مدل­های جونز، جونز تعدیل­شده، دیچاو و دیچو، تغییرپذیری سود و هموارسازی سود) بهره گرفته می­شود. جامعۀ پژوهش، شرکت­های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار در بازه زمانی 1386 تا 1393 می­باشد. یافته­های پژوهش، حاکی از آن است که ضمن امکان کمّی­سازی معیار نوین کیفیت حسابداری، رابطه معنی­داری بین معیار نوین کیفیت حسابداری با مدل­های جونز و جونز تعدیل شده وجود دارد. با این حال، شواهدی مبنی بر وجود رابطه معنی­دار بین معیار نوین کیفیت حسابداری با معیارهای دیچاو و دیچو، تغییرپذیری سود و هموارسازی سود وجود ندارد. در مجموع، شواهد حاکی از آن است که معیار نوین کیفیت حسابداری، برخلاف مبانی نظری پشتوانه آن، نمی­تواند در ایران، ابعاد مختلف کیفیت حسابداری را احصا نماید.