کاریزما و شبه کاریزما مروری انتقادی بر نظریه سیاستِ کاریزماتیک وبر
author
Abstract:
غالباً در زبان فارسی وبر از طریق پارسونز و تفسیر وی از جامعه‌شناسی سیاسی او شناخته شده‌است. بدین ترتیب ماکس وبر در ادبیاتِ علوم اجتماعیِ ما عموماً به‌عنوانِ فردی که نظریه‌پرداز بوروکراسی و قفس آهنینِ آن است معرفی گردیده. جامعه‌شناسیِ سیاسی وبر در نسبت با معنایِ کاریزما[1] و قدرتِ خلاق‌ِ آن کم‌تر مورد توجه قرار گرفته یا به صورتِ منفک از نظریه بوروکراسی ترسیم شده‌است. در این متن تلاش شده تا نشان داده شود که وبر چه تفسیری از قدرتِ خلاقه مردم در سیاستِ مدرن داشت. تفسیری که در مخالفت با اهمیتِ بوروکراسی قرار می‌گرفت و در عوض راه به بازکردنِ فضایی برای ظهورِ شبه‌کاریزما[2] درون یک نظامِ پارلمانی و قانونی می‌بُرد. در این تفسیر سعی بر آن است تا تدقیق نظری در خصوصِ معنا، ریشه‌ها و دلالت‌هایِ کاریزما صورت گیرد و نشان داده شود که سیاستِ مطلوبِ مدرنِ وبری نه یک سیاستِ بوروکراتیک که یک سیاستِ کاریزماتیک است. در این مسیر متون خودِ وبر و شرح‌هایی که سیاست کاریزماتیک را برجسته ساخته، مطالعه شده‌اند. در انتهای متن نیز بن‌بستِ منظومه مفهومی وبر در نسبت پارلمان با کاریزما واکاویده شده‌است.
similar resources
روایتی کاریزماتیک از ظهور و افول داعش، احتمال یابی جنبشی بدیل و محظورات کاریزما در مقایسه با ولایت معنوی در نظام شیعی
بن‌مایه افکار عمومی این روزها ظهور و افول جنبش داعش است. در این مقاله ضمن خوانشی کاریزماتیک از ظهور و افول داعش، به کار ویژه دو سویه کاریزما نظر به مقدورات و محظورات آن توجه شده است و ضمن تمایز آن از بدیل اسلامی‌اش "ولایت معنوی"، نیمه تاریک کاریزما نیز ملحوظ شده است. رویکرد غالب مقالات موجود جاذبه پیامبر و ولایت معنوی در نظام شیعی را نوعی کاریزما انگاشته‌اند. اگر عشق به ولایت در اندیشه شیع...
full textگونه‌شناسی تحلیل انقلاب اسلامی ایران مبتنی بر نظریه کاریزماتیک ماکس وبر
تحلیل‌گران انقلاب اسلامی بر اساس نظریه‌ها و رویکردهای مختلف، تاکنون تحلیل‌های بسیاری را ارائه کرده‌اند. در این بین گروهی در تحلیل انقلاب اسلامی از نظریه اقتدار فرهمندانه «کاریزماتیک»؛ «ماکس وبر» بهره گرفته‌اند و بر این مبنا از امام خمینی نیز به عنوان رهبری کاریزما نام برده‌اند. پژوهش حاضر با هدف گونه‌شناسی انواع تحلیل‌هایی که از انقلاب اسلامی بر اساس نظریه کاریزماتیک وبر ارائه شده؛ به دنبال پاس...
full textصورت‌بندی جامعه‌شناختی تئوری کاریزمای وبر
در این پژوهش سعی شده است شکاف‌های مفهومی و نظری تئوری رهبری کاریزمای وبر مشخص شود و سپس، براساس روش تیپ ایده‌آل وبری به برساخت تیپ ایده‌آلی از رهبری کاریزمایی اقدام شود که در حوزة جامعه‌شناسی بوده و قابلیت آزمون تجربی-تاریخی داشته باشد. براین‌اساس، ابتدا به بررسی چرایی وجود ابهام‌های نظری در تئوری کاریزمای وبر پرداخته شده است. سپس، براساس آرای وبر و شارحان اصلی او سعی شده است دو رویکرد اصلی به ...
full textتاثیر رهبری کاریزماتیک ابن تومرت در پیروزی موحدین
چکیده محمدبن تومرت(سده6هـ) به عنوان فقیه با اقامت در مساجد، تربیت مریدان و سهل انگار خواندن مرابطان در اجرای شریعت، به عنوان رهبر مخالفان مطرح شد. وی با تکیه بر ویژگی های شخصی خود، که برخاسته از رهبری کاریزماتیک او بود، سبب تغییر ارزش های پیروان و همسویی با خود گردید. ابن تومرت سپس با نمادسازی، اعمال شبه معجزه، طرح نسب علوی و عصمت، زمینه اعلام مهدویت و تداعی اسطوره جامعه مغرب را فراهم ساخت و مو...
full textجانشینی پیامبرصلی الله علیه وآله؛ انتقال کاریزما
پس از وفات پیامبرصلی الله علیه وآله، جانشینی ایشان مهمترین مسألهی مطرح در جامعهی اسلامی بود. علاوه بر امام علیعلیه السلام - به عنوان چهرهی شاخص اهل بیتعلیهم السلام - گروهها و جریانات فکری دیگری مدعی دستیابی به خلافت بودند. آنان به منظور تحتالشعاع قرار دادن علیعلیه السلام در افکار عمومی، و شکستن انحصار جاذبهی کاریزمایی او، به معرفی و تقویت نهاد کاریزمایی صحابه برای رقابت با اهلبیتعلی...
full textنگرشی انتقادی به نظریه «سلوله کانیسمانی» ماکس وبر
مردمان شهر – دولت های گونه گون، چون از ستم خداوندان زمینی به جان آمدند، به پندار خدای آسمانی پناه بردند تا شاید به یمن بندگی او بند از بردگی این ناخدایان بگسلند و جان و مال و ایل و عیال خود را از خدنگ و نیرنگ آنان برهانند. ولی هنوز پاسی از ابداع این مفر یا ملجاء نگذشته بود که خدایگان زمینی ادعا کردند که نظر کرده، خدا گزیده، خدازاده، خدا سایه یا به طور خلاصه نماینده خدا بر روی زمین هستند و از حق...
full textMy Resources
Journal title
volume 20 issue 3 (دومین ویژه نامه ماکس وبر)
pages 119- 141
publication date 2019-09-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023