کارکرد زیبایی‌شناختی نماد در دیوان سنایی

Authors

  • محمد ویسی دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی
  • منظر سلطانی دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی
Abstract:

سنایی غزنوی مبتکر سبک نمادگرا در ادبیّات عرفانی فارسی است. خلاقیّت او در نمادپردازی، به‌ویژه در حوزۀ نمادهای قلندری و اسطوره‌ای و تلفیق عناصر ژانرهای مختلف، پس از او موردپسند و مقبولیّت فراوان شاعران قرار می‌گیرد. نماد، افزون بر گسترش ظرفیّت زبان و ممکن­ساختن بیان معانی عمیق عرفانی، در زیبایی‌آفرینی متون ادبی نیز تأثیری فراوان دارد. این جستار تلاش می‌کند با تحلیل سبک نمادگرای سنایی در دیوان او، نقش نماد را در آفرینش زیبایی و جایگاه آن را در تعالی ادبیّت اشعار او روشن سازد و به این پرسش پاسخ دهد که نماد چگونه و با چه روش‌هایی وجه زیبایی‌شناختی شعر سنایی را تقویت کرده است؟ نتایج این تحلیل بیانگر آن است که زیبایی‌آفرینی نماد در دیوان سنایی حاصل عواملی چون خلاقیّت و خیال‌انگیزی، ابهام و چندمعنایی، اتّحاد تجربه و تصویر، انتقال صادقانۀ عواطف و انسجام و پیوستگی میان بخش‌های مختلف عالم و به­تبع آن متن ادبی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رمز و نماد در حدیقه سنایی

بی‌شک برای دریافت حقیقت هر اثری، دانستن و دریافت روش شاعر یا نویسنده‌ی آن در هر عصر و دوره‌ای لازم و ضروری است. از این میان آثار عرفانی و صوفیانه ضمن این‌که از این قاعده مستثنی نیستند بلکه بیشتر به روش شناسایی نیاز دارند.یکی از مباحث عمده در آثار عرفانی و صوفیانه مبحث رمز (سمبل) و یا نماد و شناخت دقیق و همه‌جانبه‌ی آن می‌باشد. شعرا و عرفای ایرانی با بهره‌گیری از رمز و زبان سمبلیک موفق به خلق آث...

full text

بررسی نماد در دیوان ناصرخسرو

اشعار ناصرخسرو از جنبه­های گوناگون قابل بررسی است و هدف در این پژوهش،  بررسی نماد در شعر این شاعر است.  ابتدا نمادهای به کار رفته در دیوان وی، از جهت خاستگاه  بررسی و سپس انسانی یا فرارونده بودن آ­­­­ن­ها مشخص شده است. نمادهای به کار رفته در دیوان ناصرخسرو، از نوع نمادهای انسانی هستند و خاستگاه آن­ها طبیعت (درختان) و جاندارانی مانند  پرندگان و حیوانات، شخصیت­های تاریخی و مذهبی، موجودات افسانه­ا...

full text

بررسی رمز و نماد در حدیقه سنایی

بی شک برای دریافت حقیقت هر اثری، دانستن و دریافت روش شاعر یا نویسنده ی آن در هر عصر و دوره ای لازم و ضروری است. از این میان آثار عرفانی و صوفیانه ضمن این که از این قاعده مستثنی نیستند بلکه بیشتر به روش شناسایی نیاز دارند.یکی از مباحث عمده در آثار عرفانی و صوفیانه مبحث رمز (سمبل) و یا نماد و شناخت دقیق و همه جانبه ی آن می باشد. شعرا و عرفای ایرانی با بهره گیری از رمز و زبان سمبلیک موفق به خلق آث...

full text

بررسی نماد در دیوان ناصرخسرو

اشعار ناصرخسرو از جنبه­های گوناگون قابل بررسی است و هدف در این پژوهش،  بررسی نماد در شعر این شاعر است.  ابتدا نمادهای به کار رفته در دیوان وی، از جهت خاستگاه  بررسی و سپس انسانی یا فرارونده بودن آ­­­­ن­ها مشخص شده است. نمادهای به کار رفته در دیوان ناصرخسرو، از نوع نمادهای انسانی هستند و خاستگاه آن­ها طبیعت (درختان) و جاندارانی مانند  پرندگان و حیوانات، شخصیت­های تاریخی و مذهبی، موجودات افسانه­ا...

full text

کارکرد نماد در حکایتی از هفت‏پیکر

یکی از انواع نقد ادبی نقد اسطوره‏ای است که برگرفته از نظریات یونگ در زمینة ناخودآگاه جمعی است. کار منتقد اسطوره‏ای بررسی کهن‏الگوهای اثر ادبی به‌مثابة بازتاب‏های ناخودآگاه جمعی ذهن شاعر یا نویسنده در اثر ادبی است؛ کهن‏الگوهایی که در نهاد ناخودآگاه ذهن مردمان قوم یا جامعه یا فراتر از آن، کل بشر، ساری و جاری است. ذهن آدمی این عقاید و رفتارهای اسطوره‏ای را اغلب به شیوه‏ای نمادین در‏می‏آورد. یکی از...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  61- 80

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023