کاربست نظریه «فضای دورگه» در جنبش 14 فوریه بحرین

Authors

Abstract:

رسانه‌های ارتباط‌جمعی، شبکه‌های تلویزیونی و ماهواره‌ای، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی یا رسانه‌های اجتماعی در جنبش‌های اجتماعی نوین کشورهای جهان نقش فراوانی داشته‌اند. یکی از این کشورها مجمع‌الجزایر بحرین است که در سال 2011 تحت تأثیر فعالیت‌های جوانان در فضای اینترنت شاهد تظاهرات و جنبش‌هایی بوده است. جوانان بحرینی هم‌زمان با پیروزی انقلاب‌های تونس و مصر و تحولات لیبی، مردم را از طریق شبکه‌های اجتماعی اینترنتی به جنبش دعوت کرده و از طریق آن نیز به هدایت جنبش می‌پرداختند اما درنهایت نتوانستند به پیشبرد موفقیت‌آمیز جنبش بپردازند. پژوهش حاضر در پی این است تا به روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر داده‌های کتابخانه‌ای و مصاحبه نخبگانی، ابتدا به توضیح نظریه «فضای دورگه» مطرح‌شده از سوی مانوئل کاستلز(Manuel Castells) بپردازد، سپس میزان تطبیق این نظریه با جنبش اخیر بحرین موسوم به «جنبش 14 فوریه» را مورد ارزیابی قرار دهد. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه نظریه فضای دورگه کاستلز چیست و چگونه در جنبش 14 فوریه بحرین کاربست می‌یابد. سؤالات فرعی این مقاله نیز از این قرار است که اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی تا چه میزان در جنبش 14 فوریه بحرین تأثیرگذار بوده‌اند؟ کدام‌یک از شبکه‌ای اجتماعی اینترنتی نقش محوری در تحولات بحرین در سال 2011 داشته‌اند؟ چه عواملی موجب ناکامی و عدم پیروزی جنبش 14 فوریه بحرین شده است؟ یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که فضای دورگه که شامل شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و فضای عمومی و نمادین در جنبش‌ها است، نقش مهمی در جنبش 14 فوریه بحرین داشته و به‌خوبی در آن کاربست یافته است. نظام بحرین پس از اینکه متوجه شد فضای دورگه عامل پیشبرد جنبش 14 فوریه بحرین است، با قطع مقطعی اینترنت و تخریب میدان لؤلؤ به‌عنوان فضای عمومی و نمادین جنبش، درصدد مهار فضای دورگه جهت سرکوب جنبش 14 فوریه برآمد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکاوی کنش انقلابی عبدالوهاب حسین، پیشگام جنبش 14 فوریه بحرین، بر اساس نظریه پی‌یر انسار

هدف: هدف اصلی از نگارش مقاله حاضر واکاوی کنش انقلابی یکی از مهم‌ترین رهبران کمتر شناخته‌شده جنبش 14 فوریه بحرین به نام عبدالوهاب حسین است. عبدالوهاب حسین ازنظر بسیاری از سیاستمداران بحرینی، آغازگر جنبش مذکور بوده است. وی که هماره از سوی رسانه‌های عربی و بین‌المللی تحریم رسانه‌ای شده بود، آرمان‌شهر خاصی برای مردم بحرین متصور بوده است. ازاین...

full text

کاربست «نظریه بسیج منابع» در تبیین جنبش اجتماعی مرابطون

مغرب اسلامی در اثر فروپاشی دولت ادریسیان، دچار عدم تمرکز سیاسی و منازعه قبایل بربر بر سر قدرت بود. در چنین شرایطی شکل­گیری جنبش اجتماعی مرابطون، موجب تداوم قدرت مسلمانان در شمال آفریقا و اندلس شد. با نظر به اهمیتِ جنبش اجتماعی مرابطون، بررسی منطق حاکم بر این جنبش پرسش اصلی این مقاله است. چارچوب نظری مقاله در بازشناسی منطق این جنبش «نظریه بسیج منابع» است. بر اساس این نظریه رهبران جنبش مرابطی از ن...

full text

تقابل آمریکا نسبت به جنبش مردمی بحرین

در این پژوهش از اهمیت خاورمیانه و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برای غرب به خصوص آمریکا سخن به میان آمده است. ایالات متحده در این حوزه منافع حیاتی غیر قابل اغماضی دارد و از دیرباز تا کنون هدف این کشور تسلط و کنترل بر این منطقه می باشد به طوری که اگر هر حرکت اعتراض آمیزی در کشورهای این منطقه صورت بگیرد و منافع آمریکا را تهدید کند، این کشور تمام توان خود را جهت خنثی سازی و سرکوب این نوع حرکات به کا...

15 صفحه اول

لزوم نظریه پردازی درباره واقعیت های دورگه در ایران

جامعه معاصر ایران در قالب مفاهیم متنوعی مثل وابسته، در حال توسعه ، و پیرامونی مقوله بندی شده است. هریک از این مفاهیم حاصل نگاه به جامعه ایران از منظری تئوریک است. این نظریه ها تماس با غرب و دنیای مدرن را لحاظ کرده اند و بر آن اساس ویژگی هایی مثل وابستگی را در جوامع غیر غربی تشخیص داده اند. تأثیرپذیری ایران از غرب سهم مهمی در تحولات جامعه معاصر ایران داشته است و لحاظ آن در تبیین جامعه ایران به ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 3

pages  101- 119

publication date 2018-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023