کاربرد نویدبخش تنش خشکی به منظور افزایش کیفیت محصول گیاه داروئی مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm) بومی ایران

Authors

  • آناهیتا شریعت 1- دانشجوی سابق دکتری گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ص. پ. 336-14115، ایران 2- محقق مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
  • جواد هادیان دانشیار، گروه مهندسی کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • قاسم کریم زاده دانشیار/گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
  • محمد حسن عصاره استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
Abstract:

مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) گیاه بومی و انحصاری ایران و از خانواده نعناعیان می‏باشد. این گیاه کاربردهای فراوانی در صنایع غذایی، آرایشی - بهداشتی و دارویی دارد. در این پژوهش، تنش خشکی در مرحله گلدهی در قالب طرح کاملا˝ تصادفی با سه تکرار در گلخانه اجرا گردید. تیمارها، پنج زمان نمونه‌برداری (شاهد، 3، 6، 9 و 12 روز) به فواصل سه روز بودند که بعد از قطع آبیاری اعمال گردید. رطوبت حجمی خاک و تعدادی صفات فیزیولوژیک نظیر پتانسیل آبی برگ، محتوای نسبی آب برگ، رنگیزه‏های گیاهی، قندهای محلول و پرولین اندازه‏گیری شد. بررسی نمایه متابولیتی نشان داد که بعضی از متابولیت‏ها نظیر رزمارینیک اسید، کافئیک اسید، اورسولیک اسید و کارنوزیک اسید و نیز قندهای محلول، پرولین متأثر از تنش خشکی بوده و افزایش معنی‏داری یافتند. مقدار بازده اسانس و نیز تیمول به عنوان مهمترین و فراوانترین ترکیب موجود در اسانس مرزه سهندی، افزایش معنی‏داری نشان داد، اگرچه مقدار کمی بعضی از ترکیبات دیگر موجود در اسانس، نظیر کارواکرول، گاماترپینن و پاراسیمن در اثر تنش خشکی کاهش یافت. نتایج این تحقیق بیانگر این است که گیاه مرزه علاوه بر افزایش تنظیم کننده‌های اسمزی نظیر قندهای محلول و پرولین با تغییر در ترکیبات ثانویه موجود در اسانس و عصاره توانسته است خشکی را تحمل نماید. در مجموع نمایه متابولیتی و خصوصیات فیزیولوژیکی، ما را به درک وسیعتری از مکانیسم‌های مرزه در سطح متابولومیکی هدایت خواهد نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن و اسانس‌گیری بر کمّیت و کیفیت اسانس مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.)

اسانس‌های گیاهی در طیف وسیعی از محصولات دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) از خانواده Lamiaceae و انحصاری ایران است. در طب سنتی به اثر ضددرد و ضدعفونت گیاه مرزه اشاره شده‌است. مرزه در موارد ناراحتی‌های سینه، سرفه، لاغری، دردهای رماتیسمی و عصبی بکار می‌رود. تحقیقات نشان داده که ترکیب‌های اصلی اسانس مرزه سهندی پارا-سیمن، تیمول، گاما-...

full text

مقایسه اسانس مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) و ترکیب‌های آن در شرایط زراعی و رویشگاه طبیعی در استان قزوین

مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) بومی ایران و در معرض تهدید است که کشت آن در نظام‌های کم‌نهاده و ارگانیک در حفاظت از این ذخیره ژنتیکی نقش مهمی دارد. برای مقایسه درصد اسانس مرزه و ترکیب‌های آن در رویشگاه طبیعی و مزرعه، آزمایشی انجام شد که طی آن تأثیر تیمارهای تغذیه‌ای در دو آرایش کاشت (مستطیل و زیگزاگ) در چهار تراکم صفر، 6، 12 و 18 بوته در مترمربع علف هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retrofle...

full text

عملکرد رویشی و اسانس مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) تحت تأثیر ورمی‎کمپوست و رقابت تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retroflexus L.)

با توجه به اهمیت مدیریت علف‌های هرز، نحوه تأمین حاصلخیزی خاک و زراعت ارگانیک گیاهان دارویی، در این تحقیق تأثیر سطوح تیمارهای مختلف تغذیه‌ای بر رشد و عملکرد کمّی و کیفی مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) در شرایط رقابت با علف هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retroflexux L.) مطالعه شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1391-1389 در ایستگاه اسماعیل‌آبا...

full text

بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن و اسانس گیری بر کمّیت و کیفیت اسانس مرزه سهندی (satureja sahendica bornm.)

اسانس های گیاهی در طیف وسیعی از محصولات دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند. مرزه سهندی (satureja sahendica bornm.) از خانواده lamiaceae و انحصاری ایران است. در طب سنتی به اثر ضددرد و ضدعفونت گیاه مرزه اشاره شده است. مرزه در موارد ناراحتی های سینه، سرفه، لاغری، دردهای رماتیسمی و عصبی بکار می رود. تحقیقات نشان داده که ترکیب های اصلی اسانس مرزه سهندی پارا-سیمن، تیمول، گاما-...

full text

خواص ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدانی، رادیکال‌زدایی سوپر اکساید آنیونی و ضدتیروسینازی اسانس‌های مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) و مرزه زراعی (Satureja hortensis L.)

در این مطالعه فعالیت ضدباکتریایی اسانس‌های مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) و مرزه زراعی (Satureja hortensis L.) ارزیابی شد. نمای حساسیتی میکروارگانیسم‌ها در برابر اسانس مرزه سهندی و مرزه زراعی براساس حساسترین به مقاومترین Candida albicans > E. coli> S. aureus > P. aeruginosa بود. کمترین غلظت مهارکنندگی و کشندگی اسانس‌ها در طیف 5/0 تا 10 mg/ml قرار داشت. فنل کل اسانس‌های مرزه سهندی و مرزه...

full text

استخراج و شناسایی ترکیبهای معطر اسانس توده‌های ژنتیکی مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) در شرایط کشت شده و عرصه‌های طبیعی

مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) گیاهی از خانواده Lamiaceaeو انحصاری ایران می‌باشد. این گیاه علاوه بر استفاده سنتی از نظر کاربرد در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی نیز حائز اهمیت است. سه توده ژنتیکیاین گونه جمع‌آوری شده از استان قزوین در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه کشت شد. سرشاخه‌های گلدار آنها از پایه‌های سه ساله در چین‌های مختلف برداشت شده و مورد مقایسه آمار...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 49  issue 1

pages  167- 177

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023