کاربرد نظریه انسجام متنی در تحلیل روابط انسجامی بین متون مختلف (اثر: طبقات صوفیه، ترجمه رساله قشریه، کشف المحجوب و تذکره الاولیا)

author

Abstract:

نظریة انسجام هالیدی، برای تعیین عوامل انسجام و میزان و درجة انسجام یک متن، از روی روابط معنایی بین جملات و بخش‌های مختلف خود آن متن به کار می‌رود؛ امّا یکی از کارکردهایی را که می‌توان برای این نظریه در نظر گرفت، تحلیل روابط انسجامی بین متون مختلف است. در واقع، مسئلة اصلی این پژوهش آن است که چگونه می‌توان همان‌گونه که برای تعیین انسجام یک متن، عوامل انسجامی بین جملات آن متن مورد بررسی قرار می‌گیرند و از روی آن‌ها میزان انسجام متن تعیین می‌شود، به طور مشابه، عوامل انسجام بین جملات متون مختلف را بررسی و از روی آن‌ها، میزان انسجام بین متون را تعیین کرد و با استفاده از تحلیل درصدهای عوامل انسجامی، نتایج و اطلاعات ارزشمندی را دربارة رابطة بین این متون به ‌دست آورد. این کارکرد از نظریه را نه خود هالیدی به آن اشاره کرده و نه تاکنون پژوهشی درمورد آن صورت گرفته است. در این مقاله، پس از معرفی نظریة انسجام، چهار روایت از افتادن ابوحمزه خراسانی در چاه در چهار اثر طبقات الصوفیه، ترجمة رسالة قشیریه، کشف المحجوب و تذکره الاولیاء، مورد بررسی قرار می‌گیرند و میزان ارتباط انسجامی این روایات با یکدیگر از طریق تعیین عوامل انسجام‌دهندة بین روایات، سنجیده می‌شود تا از این طریق بر اساس درصد عوامل انسجامی بین این روایات، میزان استفاده‌ و برداشت یک راوی از روایت‌های پیش از وی و نحوة به‌کارگیری آن روایات توسط وی تعیین گردند و به اطلاعات ارزشمند دیگری دربارة ارتباط بین این متون دست یابیم. نتایج حاصل از تعیین درصد کل عوامل انسجامی بین این چهار روایت نشان می‌دهند، ترجمة رسالة قشیریه با طبقات الصوفیه، بیشترین درصد انسجام را داراست، کشف المحجوب با ترجمة رسالة قشیریه انسجام بیشتری دارد تا با طبقات الصوفیه و تذکره الاولیاء با ترجمة رسالة قشیریه، بیشترین انسجام را دارد و با طبقات الصوفیه و کشف المحجوب، از انسجام یکسانی برخوردار است. مقایسة این نتایج و همچنین تعیین درصد عوامل انسجامی بین این روایات با توجه به نوع عامل انسجامی، نتایج ارزشمند دیگری را در اختیار ما می‌گذارد که در این پژوهش به آن‌ها اشاره می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فرقه‌های صوفیه تا روزگار کشف المحجوب هجویری

The first book among early mystical fexts to discuss mystical sects is Hojviri's kashf Al-Mahjub. This work was created in the fifth century (A.H). Hojviri (b. Circa 470) classifies sufis into twelve sects in one part of his work and explains their basic belliefs. The question raised by some readers of this text is whether these sect existed at all at that time. The present paper attempts to ex...

full text

ویژگی های سرّ در کشف المحجوب و مطابقت آن با متون منثور صوفیه

«سرّ» از مصطلحات رایج صوفیه است که آن را جایگاه مشاهده و یکی از برترین لطایف وجودی انسان دانسته اند؛ علاوه بر توصیف­های مختلف از سرّ و تبیین ویژگی های آن در ضمن عبارات مختلف، در متون منثور عرفانی گاه سرّ را در معنا با «دل»، «قلب» و «روح» یکی دانسته و در تعاریف مختلف، آن را با همین کلمه در معنایِ «راز» یکسان شمرده اند، در صورتی که سرّ مرتبه­ای ورای روح و جان است. مقاله حاضر  بر اساس متن کشف­المحجوب ح...

full text

بررسی شباهتها و تفاوتهای کشف المحجوب و ترجمه رساله قشیریه

چکیده : کشف المحجوب و ترجمه رساله قشیریه ، هر دو از امّهات متون تعلیمی منثور فارسی اند ،که بسیاری از مفاهیم بنیادین تصوّف و شخصیّت های برجسته را تحلیل و معرفی کرده اند. در پایان نامه ی حاضر به طور اجمالی به متون تعلیمی عرفانی و پیدایش عرفان و تصوّف در جامعه ی اسلامی و قرن پنجم،شناخت زندگی و طرز فکر،روش و آثار هجویری و قشیری اشاره شده است. در این تحقیق به طور دقیق به شناخت آراء و نظریات هجویری و ...

15 صفحه اول

تحلیل زبانی و محتوایی تفسیر و تأویل آیات قرآنی در ترجمه رساله قشیریه و کشف المحجوب

روش پژوهش در این پایان نامه روش فیش برداری کتابخانه ای و تحلیل، مقایسه و بررسی آماری آیات است. این پایان نامه مشتمل بر یک مقدّمه و شرح و تفسیر حدود 100 آیه در دو متن مورد نظر است و سه فصل دارد. در فصل اوّل به مختصری از احوال و آثار قشیری و هجویری پرداخته شده و در فصل دوّم مباحثی در تفسیر و تأویل قرآن و تفسیر باطنی و عرفانی صوفیّه از این کتاب آسمانی ذکر گردیده است. در فصل سوّم به طبقه بندی موضوعی آیا...

ملحقات تذکره الاولیا (بررسی و مقایسه بینامتنی بخش اوّل و دوّم تذکره الاولیا)

عطار تنها اثر منثور خویش تذکره الاولیا را در بیان اقوال و شرح احوال هفتاد و دو تن از بزرگان عرفان تألیف کرده است. او کتاب را با ذکر احوال و اقوال حضرت امام جعفر صادق(ع) آغاز و به سرگذشت حسین منصور حلاج ختم می‌کند. به تذکره الاولیا بخشی نیز افزوده شده که بیش از بیست شرح حال را از ابراهیم خواص تا حضرت امام محمد باقر(ع) در بر می‌گیرد. برخی پژوهشگران بخش دوم را افزوده شخص یا اشخاصی پس از عطار می‌دا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 20

pages  341- 364

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023