کاربرد نشانگرهای ریزماهواره و ژنوم میتوکندریایی در بررسی‌های ژنتیک جمعیت ماهیان

حفاظت از منابع ژنتیکی در جوامع ماهیان، در درجه اول نیازمند آگاهی از میزان ذخایر توارثی و تنوع‌ژنتیکی بین افراد یک گونه و نیز نیازمند حفظ و نگهداری منابع ژنتیکی در مراکز تکثیر و جوامع وحشی یا طبیعی است. در صورت عدم مدیریت صحیح در برنامه‌های تکثیر و رهاسازی ماهیان احتمال بروز خطراتی از جمله از دست رفتن تنوع ژنتیکی درون جمعیتی، بین جمعیتی و در نهایت انقراض وجود دارد. از اهداف کلی تحقیقات ژنتیک جمعیت، تشخیص وسعت تنوع-ژنتیکی داخل گونه‌ها و محاسبه این تنوع می‌باشد و در ژنتیک جمعیت ترکیب ژنتیکی و تکامل جوامع مختلف مطالعه می-شود. جهت تخمین تنوع‌ژنتیکی جمعیت‌ها از نشانگرهای گوناگونی استفاده می‌شود. نشانگرهای مولکولی مبتنی بر DNA در سال‌های اخیر جایگزین مناسبی برای نشانگرهای قدیمی مورفولوژیکی و سیتوژنتیکی محسوب می‌شوند. نشانگرهای ژنوم میتوکندریایی mtDNA از گروه نشانگرهای غیرمبتنی بر PCR و نشانگرهای ریزماهواره (میکروستلایت) از گروه نشانگرهای مبتنی بر PCR، به دلیل مزایای متعدد هر دو نوع نشانگر که تنوع و هتروزیگوتی را به خوبی نشان می‌دهند، کاربرد فراوانی در مطالعات ژنتیک جمعیت دارند. از میان نشانگرهای مولکولی که در سطح mtDNA استفاده می‌شوند، ژن 16SrRNA به کاربرد فراوانی در بررسی‌های فیلوژنتیک ماهیان دارد. همچنین میکروستلایت‌ها در بررسی تنوع‌ژنتیکی درون و میان جمعیت‌های یک گونه بسیار ارزشمند و کارآمد می‌باشند.