کاربرد فن ارزیابی مشارکت روستایی در برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های غیررسمی شهری (پژوهش موردی: سکونتگاه اسلام‌آباد، منطقة 2 شهرداری تهران)

امروزه سکونتگاه­های غیررسمی به­عنوان یک مسئله و واقعیت شهری فراروی مدیریت شهری و منطقه­ای کشورهای مختلف دنیا، در شهرهای بزرگ و کوچک پذیرفته شده است. براساس تجربه­های گذشته و تحول­های بسیار امروز، جست­وجوی راه­حل­های نوین و کارآمد به­منظور کاربرد در ارتقای کیفیت این سکونتگاه­ها و تبدیل آن­ها به بخش قابل زیست کالبد و جامعة شهری، به یکی از دغدغه­های اصلی برنامه­ریزان، مدیران شهری و نیز یکی از مباحث مهم پژوهشی مبدل شده است. هدف اصلی این مقاله، بررسی کاربرد فن ارزیابی مشارکتی روستایی در فرایند ارتقای کیفیت محیطی در سکونتگاه غیررسمی اسلام­آباد در منطقة 2 شهرداری تهران است. روش پژوهش، کیفی و نوع آن کاربردی است. برای انجام پژوهش از ابزارهای پرسشنامه، مشاهدة میدانی و تکنیک گلوله­برفی بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که فن ارزیابی مشارکتی روستایی در مورد سکونتگاه مورد مطالعه، کاربرد مناسبی دارد و از طریق این فن، ضمن رسیدن به چشم­اندازهای مشترک در مورد وضعیت موجود، میزان انحراف­های میان دیدگاه ساکنان با دیدگاه­های رسمی برنامه­ریزان و مسئولان شهری به­خوبی نشان داده می­شود. با وجود این، می­توان با تدوین سناریوهایی که هم احکام فرادست را درنظر بگیرد و هم به شکاف بین نیازها، انتظارهای ساکنان و دیدگاه مسئولان شهری توجه کند، به شرط اجرای صحیح سناریوها به نتایج مطلوبی دست یافت.