کاربرد شاخص آلفای رتبه‌ای در ارزیابی پایایی پرسش‌نامه تطابق معنوی

  سابقه و هدف: تطابق معنوی به عنوان عامل مؤثر بر سازگاری نوجوانان برای تخفیف شرایط تنش‌زای دوره نوجوانی شناخته شده است. ماهیت داده‌ها نقش مهمی در انتخاب ضریب پایایی مناسب برای سنجش پایایی پرسش‌نامه ایفا می‌کند، در سنجش پایایی پرسش‌نامه تطابق معنوی، با توجه به رتبه‌ای بودن داده‌ها از ضریب آلفای رتبه‌ای استفاده شد.   مواد و روش ‌ ها: برای سنجش تطابق معنوی، پرسش‌نامه‌ای با 39 آیتم 5 گزینه‌ای در مقیاس لیکرت (کاملاً موافقم، موافقم، نظری ندارم، مخالفم و کاملاً مخالفم) بعد از تعیین اعتبار و انجام تحلیل عاملی طراحی گردید. سپس پایایی این پرسش‌نامه روی نمونه‌ای متشکل از 120 نوجوان که شامل کلیه نوجوانان دختر و پسر 20-14 ساله ساکن مراکز شبانه‌روزی استان تهران بود، بررسی شد. برای سنجش پایایی از شاخص آلفای رتبه‌ای و آلفای کرونباخ استفاده شد.   یافته ‌ ها: نتایج حاصل از تحلیل عاملی، تطابق معنوی را در سه عامل "معنا داشتن زندگی"، "ارتباط با خداوند" و "جستجوی حمایت معنوی" بیان کرد. پایایی هر عامل به ترتیب با آلفای رتبه‌ای 834/0، 913/0 و984/0 می‌باشد که در مقایسه با آلفای کرونباخ بزرگ‌تر بودند، پایایی کل پرسش‌نامه 39 آیتمی تطابق معنوی نیز با آلفای رتبه‌ای 992/0 بود.   نتیجه ‌ گیری: برای محاسبه پایایی داده­هایی که مقیاس رتبه‌ای دارند تنها در صورتی که توزیع داده‌ها نرمال باشد از آلفای کرونباخ استفاده می‌شود. در صورت عدم برقراری فرض نرمال بودن، آلفای رتبه‌ای ضریب بهتر و دقیق‌تری برای ارزیابی پایایی می‌باشد. پرسش‌نامه تطابق معنوی در نوجوانان ساکن مراکز شبانه‌روزی، ابعاد مختلف تطابق معنوی در این نوجوانان را مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد و از پایایی بالایی نیز برخوردار است.