کاربرد روش تحلیل هرمنوتیک در مطالعات اسلامی

چکیده هرمنوتیک به عنوان یک روش مستقل، جایگاه ویژه‏ای در حوزۀ تفکر بشری پیدا کرده است. این روش، به‌ویژه در قرن بیستم، توانسته است دستاوردهای خود را به دیگر حوزه‏های دانش چون فلسفه، الهیات، علوم اجتماعی، فلسفۀ علم، و ... ارائه کند و بحث‌های جدیدی را در آن عرصه‏ها پی افکند. هرمنوتیک به دو بخش هرمنوتیک فلسفی و هرمنوتیک روشی تقسیم شده است که عمدتاً اولی با گرایش مفسرمحور و دومی با گرایش مؤلف‌‌محور شناسایی می‌شود. در حوزۀ موضوع این مقاله مهم‌ترین مسائلی که وجود دارند عبارت‌اند از: کدام نحله از هرمنوتیک قابل استفاده در مطالعات اسلامی است؟ و آیا می‌توان بین روش رایج فهم متن در مطالعات اسلامی و هرمنوتیک رابطه‌ای برقرار کرد؟ نویسندگان این مقاله با مطرح‌ کردن امکان برقراری رابطه میان متون دینی و هرمنوتیک قصد دارند نشان دهند چون به‌کارگیری هرمنوتیک فلسفی منجر به قرائت‌های مختلف از دین و اعتقاد به تأثیر پیش‌فرض‌ها و در نهایت نسبی‌گرایی می‌شود، برای مطالعات اسلامی مناسب نیست، ولی هرمنوتیک روشی و شیوۀ مؤلف‌محوری و متن‌محوری مستتر در آن با رعایت قواعد و مبانی مقبول هرمنوتیک روشی، صحیح‌ترین راه تفسیر متون دینی در مطالعات اسلامی است