چگونگی معرفی «نماز، روزه، جهاد، حج، خمس و زکات» در کتاب‌های درسی «تعلیمات اجتماعی» و «بخوانیم» مدارس دوره ابتدایی ایران

با توجه به نقش کتاب‌های درسی در شکل‌دهی باورها و ارزش‌ها و ضرورت آموزش مفاهیم دینی از طریق دروس دیگر، همچنین اهمیت آموزش احکام عملی دینی در دوره ابتدایی، این مسئله قابل طرح است که احکام عملی اسلام شامل نماز، روزه، خمس، زکات، حج، جهاد در کتاب‌های بخوانیم و تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی چگونه ارائه شده‌اند. بنابراین هدف این پژوهش بررسی چگونگی پرداختن به «نماز، روزه، جهاد، حج، خمس و زکات» در کتاب‌های بخوانیم و تعلیمات اجتماعی دورة ابتدایی ایران است. که با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد پژوهش قرار گرفت. طبقه‌بندی از نوع انباشتنی، واحد ثبت مضمون و واحد شمارش فراوانی در نظر گرفته شد. سؤالات پژوهش عبارت‌اند از: چه جنبه‌هایی از فریضه‌های نماز، روزه، خمس، زکات، حج و جهاد مورد توجه کتاب‌های بخوانیم و تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی است؟ آیا ارائه مباحث نماز، روزه، خمس، زکات، حج و جهاد در کتاب‌های بخوانیم و تعلیمات اجتماعی پایه‌های پنج‌گانه تحصیلی دوره ابتدایی متفاوت است؟ آیا ارائه مباحث نماز، روزه، خمس، زکات، حج و جهاد در موضوعات درسی بخوانیم و تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی متفاوت است؟ نتایج تحقیق بیانگر این است که مضامین جهاد با 1/78% و بعد از آن مضامین نماز با 48/16% بیشترین مضامین را به خود اختصاص داده‌اند. روزه با هفده مضمون، زکات با شش مضمون و حج با یک مضمون، در مراحل بعدی هستند، این در حالی است که در رابطه با خمس هیچ مضمونی نیست و همچنین اصلِ تداوم و فزایندگی مورد توجه برنامه‌ریزان محتوای کتاب‌های فارسی و اجتماعی نبوده است.