چگونگی حضور خیّام در شعر عبدالوهّاب البیاتی با تأکید بر دو دفتر شعری «الّذی یأتی ولا یأتی» و «الموت فی الحیاة»

پژوهش حاضر می‌کوشد چگونگی حضور اندیشه‌های خیّام را، به عنوان یکی از مفاهیم پر بسامد، در شعر عبدالوهّاب البیاتی شاعر نام­آشنای عراقی بررسی کند و برای انجام این کار دو دفتر شعری «الّذی یأتی ولا یأتی» و «الموت فی الحیاة» که بیشترین توجّه را به خیام دارند، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این مقاله خیّام به سه شکل در شعر بیاتی بازیابی شده و مورد کنکاش قرار گرفته است. نخست ذکر نام خیّام و توصیف او، دوّم اندیشه‌های خیّامی که شاعر تحت تأثیر آن‌ها به سرودن پرداخته است و پس از آن بررسی نقاب خیّام که یکی از تکنیک‌های جدید و پر کاربرد در شعر معاصر عرب است. همچنین این پژوهش به جنبه‌ای دیگر از تأثیرپذیری بیاتی از خیّام یعنی رباعی­سرایی پرداخته‌ است.  خواننده درخواهد یافت که بیاتی زندگی، شخصیّت و تفکّرات خیّام را به عنوان همزادی برای خود در نظر گرفته و به شعرش وارد کرده است و با نسبت دادن بسیاری از ویژگی‌های جدید به خیّام، از او اسطوره‌ای می‌سازد که تمام ویژگی‌های مورد نظر شاعر انقلابی را داراست. خیّام در بسیاری از سروده‌ها خودِ شاعر است و به یقین نیشابور جایگاه خیّام و شهر آرمانی بیاتی، همان بغداد، زادگاه اوست.