چالش‌ها و موانع برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای در ایران

Authors

فرانک سیف الدینی دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

مصطفی قدمی استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران

موسی پناهنده‌خواه دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران

Abstract:

از زمان پیدایش تفکر برنامه‌ریزی، یعنی اوایل قرن چهاردهم هجری شمسی با روی کارآمدن رضاشاه تاکنون برنامه‌ریزی و توسعه‌ منطقه‌ای در کشور همواره مطرح بوده است. این نکته مهم که در طول برنامه‌های عمرانی کشور قابل نقد و بررسی است، در مدت زمان نزدیک به نیم‌قرن مسیر پرفراز و نشیبی را بدون تحول و تکامل مثبت سپری کرده است. به‌رغم این سابقه طولانی، نتایج مورد انتظار یعنی توسعه متعادل منطقه‌ای در کشور حاصل نشده است. به نظر می‌رسد نظام برنامه‌ریزی تمرکزگرای بخشی‌نگر هرگز نتوانسته است توسعه‌ای همگون با مزیت‌ها و تنگناهای مناطق را محقق سازد و بی‌تعادلی در توسعه منطقه‌ای کشور پیامد آن بوده است. این مقاله با هدف بررسی موانع توسعه منطقه‌ای در ایران در دو مقطع زمانی قبل و بعد از انقلاب تدوین شده است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است. در وهله اول تمامی منابع و اسناد اولیه و ثانویه مرتبط با برنامه‌ریزی و توسعه منطقه‌ای گرد‌آوری و مرور گردید و سپس با استنتاج مهم‌ترین متون به بررسی و تحلیل مطالب گرد‌آوری شده هم‌سو با هدف مقاله پرداخته شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که اصلی‌ترین مانع توسعه منطقه‌ای در کشور به نظام برنامه‌ریزی آن برمی‌گردد. تمرکز‌گرایی، بخشی‌نگری، فقدان فرهنگ برنامه‌ریزی در سطوح مدیریتی، فقدان بسترهای قانونی، وابستگی به درآمدهای نفتی، نقصان منابع داده و اطلاعات، ضعف برنامه‌ها و کمبود نیروی متخصص در نظام برنامه‌ریزی از جمله ویژگی‌های این نظام برنامه‌ریزی بوده است. به‌علاوه، فقدان رویکرد حکمروایی خوب شهری و همچنین عدم درک و یا درک ضعیف از اهمیت و ضرورت آن در برقراری نظام مطلوب مدیریت و برنامه‌ریزی، این کمبودها را تشدید کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی موانع ساختاری در جهت شکل گیری و ارتقاء توسعه فرهنگی در ایران؛ چالشها و راهکارها

full text

چالشها، موانع و راهکارهای پیشنهادی برای توسعه صنایع نساجی و چرم در ایران

مهم‌‌ترین مسئله‌‌ای که از ابتدا خلقت انسان همواره مطرح بوده است، نیازهای نامحدود بشر و منابع محدود برای برآورد آن است. به دلیل محدودیت منابع است که به اجبار نمی‌‌توان در همه صنایع یا زیربخش‌‌های آن به شکلی یکسان سرمایه‌‌گذاری کرد و مسئله اولویت‌‌بندی آنها مطرح می‌‌شود. توسعه پایدار، هدف اصلی بسیاری ازکشورها ‌‌بوده و توسعه‌ مبتنی بر حفاظت و استفاده بهینه از همه منابع موجود است وصنعت نساجی و چرم ...

full text

بررسی موانع ساختاری در جهت شکل گیری و ارتقاء توسعه فرهنگی در ایران؛ چالشها و راهکارها

full text

چالشها، موانع و راهکارهای پیشنهادی برای توسعه صنایع نساجی و چرم در ایران

مهم ترین مسئله ای که از ابتدا خلقت انسان همواره مطرح بوده است، نیازهای نامحدود بشر و منابع محدود برای برآورد آن است. به دلیل محدودیت منابع است که به اجبار نمی توان در همه صنایع یا زیربخش های آن به شکلی یکسان سرمایه گذاری کرد و مسئله اولویت بندی آنها مطرح می شود. توسعه پایدار، هدف اصلی بسیاری ازکشورها بوده و توسعه مبتنی بر حفاظت و استفاده بهینه از همه منابع موجود است وصنعت نساجی و چرم به راحتی م...

full text

تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه ی منطقهای در ایران

مقدمه و هدف پژوهش: توزیع نامتعادل امکانات و خدمات اقتصادی، اجتماعی و ... بین مناطق، ضرورتتوجه به برنامهریزی توسعه ی فضایی و متعادل نمودن ساختار فضایی کشور را اجتنابناپذیر نموده است. براین اساس، پژوهش حاضر با اهداف تعیین سطوح توسعه ی استانها، ارزیابی درجه ی توسعهیافتگی آنها دربخشهای مختلف توسعه، تعیین سطح تمرکز نماگرها و پیشبینی عاملهای مؤثر بر توسعه ی مناطق انجامشده است.( روش پژوهش: دادههای مور...

full text